Vướng mắc về áp dụng thủ tục tố tụng để khởi tố bị can

Qua công tác kiểm sát tại địa phương chúng tôi xảy ra một vụ án có nhiều quan điểm áp dụng thủ tục tố tụng hình sự khác nhau, xin được chia sẻ cùng quý vị độc giả:

Ngày 12/8/2012, Trần Văn B và Phạm Văn C bị bắt quả tang về hành vi Môi giới mại dâm. Ngày 18/8/2012, Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với B và C về tội Môi giới mại dâm theo quy định tại điều 255 của Bộ luật hình sự. Trong quá trình điều tra vụ án, B khai tham gia Môi giới mại dâm cùng với B còn có đối tượng Nguyễn Văn A.  Do đó, ngày 18/8/2012, Cơ quan điều tra đã ra lệnh bắt khẩn cấp đối với Nguyễn Văn A, tuy nhiên A đã bỏ trốn khỏi địa phương nên việc bắt khẩn cấp A không có kết quả. Vì C chỉ tham gia thực hiện hành vi phạm tội Môi giới mại dâm với B chứ không biết gì về A cả nên chưa có đủ căn cứ để Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A. Vụ án được kết thúc điều tra vào ngày 18/10/2012. Ngày 12/11/2012, Viện kiểm sát nhân dân huyện đã ban hành bản Cáo trạng truy tố đối với Trần Văn B và Phạm Văn C về tội Môi giới mại dâm và chuyển hồ sơ vụ án sang Tòa án để chuẩn bị xét xử.  Trong bản Kết luận điều tra của Cơ quan điều tra và trong bản Cáo trạng của Viện kiểm sát đều nêu rằng đối với hành vi của Nguyễn Văn A được tách ra, khi nào điều tra làm rõ sẽ đưa ra xử lý sau.

Trong khi vụ án chưa được đưa ra xét xử thì đến ngày 12/12/2012, Nguyễn Văn A về nhà và đã bị Cơ quan điều tra bắt khẩn cấp, bị áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giữ để điều tra. Tại cơ quan điều tra, Nguyễn Văn A thừa nhận hành vi tham gia Môi giới mại dâm cùng với Trần Văn B.

Việc bắt khẩn cấp và việc khởi tố đối với Nguyễn Văn A có nhiều ý kiến khác nhau như sau:

* Về việc bắt khẩn cấp đối với Nguyễn Văn A:

- Ý kiến thứ nhất: Việc bắt khẩn cấp đối với Nguyễn Văn A vào thời điểm này là không đúng vì thời gian đã lâu nên tính khẩn cấp không còn nữa.

- Ý kiến thứ hai: Việc bắt khẩn cấp đối với Nguyễn Văn A là đúng luật và thực hiện theo Lệnh bắt khẩn cấp đã ban hành vào ngày 18/8/2012.

- Ý kiến thứ ba: Việc bắt khẩn cấp đối với Nguyễn Văn A là đúng luật, tuy nhiên Cơ quan điều tra cần ra lệnh bắt khẩn cấp mới chứ không được dùng lệnh bắt khẩn cấp đã ban hành ngày 18/8/2012nữa.

* Về việc khởi tố đối với Nguyễn Văn A:

- Ý kiến thứ nhất: Cơ quan điều tra chỉ cần căn cứ vào quyết định khởi tố vụ án ngày 18/8/2012 để ra quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A về tội Môi giới mại dâm và tiến hành điều tra vụ án theo thời hạn tố tụng bình thường.

- Ý kiến thứ hai: Tuy đồng ý với ý kiến thứ nhất nhưng cần bổ sung thêm quyết định phục hồi vụ án để làm căn cứ tính thời hạn điều tra, thời hạn tạm giam.

- Ý kiến thứ ba: Viện kiểm sát cần làm công văn đề nghị Tòa án ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung cho Viện kiểm sát để Viện kiểm sát ra quyết định trả hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra. Sau đó, cơ quan điều tra khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A để điều tra trong cùng một vụ án với Trần Văn B và Phạm Văn C.

- Ý kiến thứ tư: Cơ quan điều tra cần ra một quyết định khởi tố vụ án mới và quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A theo quyết định khởi tố vụ án này chứ không được dùng quyết định khởi tố vụ án ngày 18/8/2012 nữa vì vụ án này đã được kết thúc điều tra, không còn thời hạn điều tra.

Quan điểm của chúng tôi: Đây là một tình huống gây nhiều tranh luận về thủ tục tố tụng, lại chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể, chúng ta cần tìm ra biện pháp khoa học nhất để đưa ra xử lý đối với Nguyễn Văn A. Về việc bắt khẩn cấp, chúng tôi đồng ý với ý kiến thứ ba, cần phải bắt khẩn cấp đối với A để đưa ra xử lý. Về việc khởi tố, chúng tôi đồng ý với ý kiến thứ tư vì thực hiện theo ý kiến này để khởi tố đối với Nguyễn Văn A sẽ có nhiều thuận lợi hơn với các ý kiến khác. Rất mong nhận được sự quan tâm trao đổi ý kiến của đồng nghiệp và quý vị độc giả.

Thạc sĩ Đặng Bá Hưng