Qua công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2019, đã gặp một số khó khăn, vướng mắc trong vụ việc liên quan đến Công ty liên minh tiêu dùng V với số tiền chưa thi hành được khá lớn do các cơ quan có thẩm quyền chưa có ý kiến thống nhất trong việc xử lý số tiền ký quỹ. Xin nêu ra một vụ việc điển hình để các đồng nghiệp cùng nghiên cứu, trao đổi.
Ngày 14/11/2016, Tòa án thành phố B đã thụ lý giải quyết vụ án tranh chấp hợp đồng dân sự giữa nguyên đơn là ông Nguyễn T, bị đơn là Công ty cổ phần Liên minh tiêu dùng V với nội dung như sau: Ngày 24/10/2014, ông Nguyễn Văn T ký kết hợp đồng hợp tác bán hàng với Công ty cổ phần Liên minh tiêu dùng V, thời hạn 01 năm. Ông T đã nộp tiền cho công ty với nhiều vị trí kinh doanh, tổng số tiền là 1.300.000.000 đồng để hưởng hoa hồng chứ không nhằm mục đích bán sản phẩm hoặc xây dựng hệ thống. Ông T đã được công ty trả các khoản hoa hồng và lợi ích khác là khoảng 430.900.000 đồng. Hết hạn hợp đồng, công ty không trả tiền hoa hồng cho ông T nhiều như trước và do không có nhu cầu sử dụng hàng hóa là thực phẩm chức năng nên ông T đã nhiều lần đến công ty đòi lại số tiền công ty còn giữ của ông nhưng công ty không trả. Ông T khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên Hợp đồng hợp tác bán hàng giữa ông và Công ty là vô hiệu, yêu cầu Công ty hoàn trả ông toàn bộ số tiền 846.068.000 đồng. Bản án số 27/2018/DSST ngày 27/7/2018 của Tòa án thành phố B đã chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông T.Ngày 01/11/2018,Chi cục Thi hành án dân sự đã ban hành Quyết định thi hành án theo yêu cầu đối với Công ty cổ phần Liên Minh tiêu dùng V:cho thi hành khoản tiền trả nợ ông Nguyễn Văn T số tiền 846.068.000đồng. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa thi hành được do có nhiều quan điểm khác nhau giữa các cơ quan có thẩm quyền về việc xử lý số tiền ký quỹ đối với các doanh nghiệp hoạt động bán hàng đa cấp.
Sau khi xác minh được Công ty cổ phần Liên minh tiêu dùng V có 01 khoản tiền ký quỹ là 5.000.000.000 đồngtại Chi nhánh Ngân hàng TMCP CT, ngày 19/11/2018,Chấp hành viên Chi cục Thi hành án dân sự đã ban hành Quyết định khấu trừ số tiền 846.068.000đồngtiền trong tài khoản Công ty cổ phần Liên Minh tiêu dùng Vmở tại Chi nhánh ngân hàng để thi hành án và có công văn đề nghị Chi nhánh Ngân hàng TMCP CT thực hiện ngay việc khấu trừ.
Ngày 22/11/2018,Chi nhánh Ngân hàng TMCP CT có công văn gửi Chi cục Thi hành án dân sự với nội dung “chưa thực hiện được việc khấu trừ với lý do cần có văn bản yêu cầu của Bộ Công thương đồng ý trích tiền ký quỹ để thi hành các bản án có hiệu lực pháp luật theo quy định tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp”.
Ngày 29/11/2018, Chi cục Thi hành án dân sự đã có Công văn gửi Cục cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng - Bộ Công thương với nội dung “đề nghị ra văn bản yêu cầu ngân hàng trích khoản tiền ký quỹ để đảm bảo việc thi hành án của Công ty cổ phần Liên Minh tiêu dùng V”.
Ngày19/12/2018,Cục cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng - Bộ Công thương có Công văn trả lời Chi cục Thi hành án dân sự với nội dung: Nội dung tranh chấp tại Bản án số 27/2018/DSST ngày 27/7/2018 không phải là tranh chấp về các nghĩa vụ liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp nên không thuộc trường hợp được sử dụng số tiền ký quỹ theo quy định tại khoản 1 điều 53 Nghị định 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Tại khoản 1 Điều 50 quy định: Tiền ký quỹ là khoản tiền đảm bảo việc thực hiện các nghĩa vụ của doanh nghiệp bán hàng đa cấp đối với người tham gia bán hàng đa cấp và Nhà nước trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 53 Nghị định này.
Tại khoản 1 Điều 53 quy định: Tiền ký quỹ được sử dụng trong các trường hợp sau:
a) Doanh nghiệp bán hàng đa cấp chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Nghị định này nhưng nhưng không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp đối với người tham gia bán hàng đa cấp và có quyết định, bản án có hiệu lực pháp luật của cơ quan có thẩm quyền về việc xử lý các tranh chấp giữa doanh nghiệp bán hàng đa cấp với người tham gia bán hành đa cấp liên quan đến các nghĩa vụ đó.
b) Doanh nghiệp chấp dứt hoạt động bán hàng đa cấp nhưng không chấp hàng quyết định xử phạt vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp đã có hiệu lực của cơ quan có thẩm quyền.
Việc giải quyết vụ việc trên có nhiều quan điểm khác nhau như sau:
Quan điểm thứ nhất cho rằng: Tranh chấp hợp đồng dân sự tại Bản án số 27/2018/DSST ngày 27/7/2018 được xác định là tranh chấp liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp. Ngày 31/12/2014, Công ty cổ phần Liên Minh Tiêu dùng V được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Ngày 24/10/2014, Công ty đã ký hợp đồng hợp tác bán hàng với ông Nguyễn Văn T mà chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp là vi phạm Điều 5 và Điều 24 Nghi định số 42/2014/NĐ-CP ngày 14/5/2014 của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.Tuy nhiên, về bản chất, ông T đã nộp tiền và thực hiện hợp đồng theo hình thức bán hàng đa cấp. Quá trình thực hiện hợp đồng giữa các bên, ông T vẫn tham gia vào Công ty để hưởng hoa hồng, không nhằm mục đích bán hàng. Do vậy, ở đây vẫn xác định được quan hệ giữa các bên đến hoạt động bán hàng đa cấp. Cơ quan thi hành án được thu tiền ký quỹ của Công ty cổ phần Liên Minh Tiêu dùng V để đảm bảo thi hành án.
Quan điểm thứ hai cho rằng: Tranh chấp hợp đồng dân sự tại Bản án số 27/2018/DSST ngày 27/7/2018chưa được xác định là tranh chấp liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp vì, thời điểm Công ty và ông T ký hợp đồng hợp tác bán hàng là ngày 24/10/2014 thì công ty chưa được Cục Quản lý cạnh tranh cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Ngày 31/12/2014, công ty mới được cấp giấy chứng nhận. Do đó, ông T không được đề nghị sử dụng tiền ký quỹ theo khoản 1 Điều 53 Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ. Cơ quan thi hành án không được thu tiền ký quỹ của Công ty cổ phần Liên Minh Tiêu dùng V để đảm bảo thi hành án.
Quan điểm của cá nhân tôi đồng tình với quan điểm thứ hai. Rất mong nhận được sự quan tâm, trao đổi của các đồng nghiệp trong Ngành ./.
Chu Ngọc Linh- VKSND thành phố Bắc Giang
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
