Khởi tố Trần Văn A về tội gì?

Nội dung vụ án:  Trong tháng 10 năm 2017, Trần Văn A là Kế toán UBND huyện X đã lợi dụng chức vụ quyền hạn của mình thực hiện hành vi để ngoài sổ kế toán của đơn vị gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước 500 triệu đồng. Tháng 6 năm 2018, hành vi nêu trên của Trần Văn A bị phát hiện. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện X đã thụ lý giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm vụ việc này theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015. Việc xem xét khởi tố bị can đối với Trần Văn A về tội gì, theo quy định của Bộ luật hình sự 1999 hay của Bộ luật hình sự 2015 hiện đang có các quan điểm khác nhau như sau:

Quan điểm thứ nhất:  Trần Văn A đã có hành vi Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, hành vi này hiện được quy định tại Điều 221 Bộ luật hình sự 2015. Tuy nhiên, tại điểm c khoản 1 điều 2 của Nghị quyết số 41/2017/QH14 ngày 20/6/2017 của Quốc Hội quy định tội phạm mới quy định tại Điều 221 Bộ luật hình sự 2015 thì không được áp dụng đối với hành vi phạm tội xảy ra trước ngày 01/1/2018 mà sau thời điểm đó mới phát hiện, đang bị điều tra, trường hợp này vẫn áp dụng quy định tương ứng của các văn bản quy phạm pháp luật về hình sự có hiệu lực trước ngày 01/1/2018 để giải quyết. Điều này có nghĩa là cần áp dụng Điều 165 Bộ luật hình sự 1999 để khởi tố đối với Trần Văn A về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Quan điểm thứ hai: Trong năm 2017, Trần Văn A đã có hành vi phạm tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 165 Bộ luật hình sự 1999. Tuy nhiên, tại điểm e khoản 1 điều 2 của Nghị quyết số 41/2017/QH14 ngày 20/6/2017 của Quốc Hội quy định hành vi nêu trên nếu sau ngày 01/1/2018 mới phát hiện thì không được khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 165 Bộ luật hình sự năm 1999, mà áp dụng quy định của Bộ luật hình sự 2015 về các tội danh tương ứng để khởi tố điều tra, truy tố, xét xử. Mặt khác, Bộ luật hình sự 2015 đã thay thế tội danh quy định tại Điều 165 Bộ luật hình sự 1999 nêu trên bằng 9 tội danh khác nhau quy định tại các điều từ Điều 217 đến Điều 224 và Điều 230, trong đó có tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, quy định tại điều 221 Bộ luật hình sự 2015. Như vậy, có thể hiểu trong trường hợp này cần áp dụng tội danh tương ứng là tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại điều 221 Bộ luật hình sự 2015 để khởi tố đối với Trần Văn A

Quan điểm thứ ba: Do tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 221 Bộ luật hình sự 2015 là tội phạm mới nên không áp dụng để khởi tố đối với Trần Văn A vì hành vi của A được thực hiện vào năm 2017, trước khi Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực thi hành. Mặt khác, Bộ luật hình sự 2015 đã bỏ tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng  nên cũng không xử lý A về tội danh này bởi sau ngày 1/1/2018, hành vi của A mới bị phát hiện. Nếu hành vi của Trần Văn A không cấu thành tội phạm nào khác thì Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện X không khởi tố Trần Văn A về tội nào cả.

 Tác giả bài viết nhất trí với quan điểm thứ ba, rất mong nhận được ý kiến trao đổi của các đồng chí, đồng nghiệp.

Đặng Bá Hưng- VKSND huyện Sơn Động