Cấm đi khỏi nơi cư trú là biện pháp ngăn chặn áp dụng đối với bị can nhằm đảo bảo sự có mặt của bị can khi Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án triệu tập. Khi bị áp dụng biện pháp này, bị can muốn đi khỏi nơi cư trú phải có sự cho phép của chính quyền nơi bị can cư trú và cơ quan ra lênh cấm đi khỏi nơi cư trú.
Khoản 4 Điều 123 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015: “Thời hạn cấm đi khỏi nơi cư trú không quá thời hạn điều tra, truy tố”.
Theo quy định tại các Điều 232, 240, 244 của Bộ luật tố tụng hình sự khi hết thời hạn điều tra, Cơ quan điều tra ra kết luận điều tra vụ án và trong thời hạn 02 ngày kể từ ngày ra bản kết luận điều tra phải chuyển hồ sơ vụ án sang Viện kiểm sát để thực hiện việc truy tố bị can, khi hết thời hạn truy tố thì Viện kiểm sát ra quyết định truy tố bị can và trong thời hạn 03 ngày kể từ khi ra quyết định truy tố Viện kiểm sát phải chuyển hồ sơ vụ án và bản cáo trạng, quyết định truy tố đến Tòa án, trường hợp vụ án phức tạp thì có thể kéo dài đến 10 ngày.
Như vậy, trong khoảng thời gian đối với trường hợp vụ án có bản kết luận điều tra trùng vào ngày cuối thời hạn điều tra vụ án sau đó Cơ quan điều tra chuyển hồ sơ đến Viện kiểm sát và Viện kiểm sát có bản cáo trạng, quyết định truy tố trùng vào ngày cuối cùng của thời hạn truy tố sau Viện kiểm sát chuyển hồ sơ đến Tòa án để xét xử, pháp luật không quy định Cơ quan tố tụng (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát) được áp dụng thời hạn bị can bị cấm đi khỏi nơi cư trú để đảm bảo sự có mặt khi triệu tập là thiếu sót và gây ảnh hưởng đến giải quyết vụ án. Vì trong khoảng thời gian này, bị can có thể đi khỏi địa phương.
Ngoài ra trường hợp vụ án được tạm đình chỉ điều tra trong giai đoạn điều tra, truy tố đối với trường hợp trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu tương trợ tư pháp chưa có kết quả nhưng đã hết thời hạn điều tra, truy tố, Bộ luật tố tụng hình sự không quy định Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có thể được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú đối với bị can trong một thời hạn nhất định để đảm bảo gải quyết vụ án cũng là một điều bất cập gây ảnh hưởng đến việc giải quyết án.
Trên đây là một số vướng mắc về thời hạn áp dụng biện pháp cấm bị can đi khỏi nơi cư trú đối với một số trường hợp giải quyết vụ án trong giai đoạn điều tra, truy tố, rất mong nhận được ý kiến trao đổi của các đồng nghiệp./.
Phạm Văn Công-VKSND huyện Việt Yên