Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả”.
Trên thực tế còn có những quan điểm chưa thống nhất việc áp dụng pháp luật về tình tiết giảm nhẹ này. Cụ thể đối với vụ án sau:
Ngày 03/11/2017, Nguyễn Văn A trộm cắp 01 chiếc xe đạp điện trị giá 8.240.000 đồng của anh Lê Văn T và mang đến cắm cho anh Nguyễn Văn H được 3.500.000 đồng. Sau khi biết chiếc xe đạp nhận cầm cắm của A là do phạm tội mà có nên anh H đã giao nộp cho Cơ quan điều tra. Ngày 15/12/2017, ông S là bố đẻ của A đến gặp anh H và trả anh H số tiền 3.500.000 đồng là số tiền A cầm cắm xe. Anh H không yêu cầu về trách nhiệm dân sự.
Ngày 23/11/2017, A tiếp tục trộm cắp của chị Nguyễn Thị P 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 6s plus trị giá 17.170.000 đồng và mang đến cắm cho anh Lương Văn Đ được 4.000.000 đồng. Anh Đ sau khi biết chiếc điện thoại trên là do A phạm tội mà có nên đã giao nộp cho Cơ quan điều tra. Ngày 20/12/2017, chị B là mẹ A đã trả anh Đ 4.000.000 đồng là tiền A cầm cắm điện thoại. Anh Đ không yêu cầu về trách nhiệm dân sự.
Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm, Nguyễn Văn A khai có nói với bố mẹ và bảo bố mẹ đi trả tiền cho anh H và anh Đ giúp vì A không có tài sản riêng. Hội đồng xét xử nhận định, việc bố mẹ A trả tiền cho người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không phải là bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả. Mà đây là nghĩa vụ hoàn trả tiền cho người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Do vậy, A không được hưởng tình tiết giảm nhẹ “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 mà chỉ được áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015;
Qua nghiên cứu thấy: Tại mục 1 Nghị quyết 01/2006 ngày 12/5/2006 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao thì A được hưởng tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015. Bởi vì: A chưa đủ 18 tuổi, không có tài sản riêng, sau khi phạm tội đã nói với bố mẹ đi trả tiền cho chủ hiệu cầm đồ giúp mình và bố mẹ A đã thực hiện việc trả lại tài sản cho A như nêu trên. Trong vụ án này, anh H và anh Đ đã nhận cầm cắm tài sản do A mang đến mà không biết đây là tài sản do A trộm cắp mà có. Sau đó, hai người đã giao nộp tài sản cho Cơ quan điều tra nên có quyền yêu cầu A phải trả lại số tiền đã cầm cố tài sản cho A. Như vậy, đây chính là thiệt hại thực tế do hành vi phạm tội của A gây ra.
Trong trường hợp này, tôi thấy cần áp dụng tình tiết giảm nhẹ “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 đối với bị cáo. Rất mong nhận được sự trao đổi của các đồng nghiệp./.
Nguyễn Quỳnh Mai- VKSND huyện Yên Dũng
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
