Thông qua công tác kiểm sát trực tiếp việc chấp hành pháp luật trong công tác thi hành án hình sự tại UBND các xã, thị trấn, nhận thấy còn có cách hiểu chưa thống nhất trong việc thi hành án treo, cụ thể:
Tại bản án số 50/2017/HSST ngày 26/9/2017, Tòa án nhân dân huyện X xử phạt Nguyễn Văn A 03 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 12 tháng kể từ ngày tuyên án sơ thẩm. Ngày 30/10/2017, Chánh án Tòa án nhân dân huyện X ra quyết định thi hành án số 07/QĐ-CA đối với A. Ngày 02/11/2017, Tòa án nhân dân huyện X giao Quyết định thi hành án cho A và bàn giao quyết định thi hành án của A cho Cơ quan thi hành án hình sự Công an huyện X. Sau khi lập hồ sơ thi hành án, ngày 05/11/2017, Cơ quan thi hành án hình sự bàn giao hồ sơ thi hành án cho UBND xã T nơi A cư trú để giám sát, giáo dục theo thẩm quyền. Cùng ngày 05/11/2017, UBND xã T đã có quyết định phân công người trực tiếp giám sát, giáo dục người được hưởng án treo đối với Nguyễn Văn A.
Theo quy định tại Điều 64, 68 Luật thi hành án hình sự, ba tháng một lần người chấp hành án phải nộp bản tự nhận xét về việc chấp hành pháp luật cho người trực tiếp giám sát, giáo dục và người trực tiếp, giám sát giáo dục phải có bản nhận xét việc chấp hành nghĩa vụ của người được hưởng án treo. Tuy nhiên, Luật thi hành án hình sự và các văn bản hướng dẫn thi hành lại chưa quy định rõ người chấp hành án phải viết bản tự nhận xét và người được phân công trực tiếp giám sát, giáo dục người được hưởng án treo viết bản nhận xét bắt đầu từ thời điểm nào? Kể từ ngày tuyên án 26/9/2017 hay kể từ ngày UBND xã nhận được hồ sơ thi hành án là ngày 05/11/2017? Có hai quan điểm như sau:
- Quan điểm thứ nhất: Theo quy định của pháp luật, thời điểm bắt đầu tính thời gian thử thách là ngày tuyên án đầu tiên cho hưởng án treo, trong trường hợp này là ngày 26/9/2017. Trong bản án đã nêu ra giao Nguyễn Văn A cho UBND xã T giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách. Do đó, UBND xã phải giám sát, giáo dục đối với bị án từ ngày 26/9/2017 và người được hưởng án treo phải thực hiện nghĩa vụ theo Điều 64 Luật thi hành án hình sự kể từ ngày này.
- Quan điểm thứ hai: Ngày 26/9/2017 là ngày tuyên án đầu tiên nhưng ngày này chưa phải là ngày bản án có hiệu lực, bản án có thể bị kháng cáo, kháng nghị, thậm chí A có thể được Tòa án phúc thẩm tuyên chấp hành một hình phạt khác hoặc được tuyên vô tội. Thời điểm này, do bản án chưa có hiệu lực nên Tòa án cũng chưa ra Quyết định thi hành án đối với Nguyễn Văn A. Mặt khác, theo quy định tại Điều 62 Luật thi hành án hình sự trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được quyết định thi hành án, Cơ quan thi hành án hình sự triệu tập người được hưởng án treo đến trụ sở Cơ quan thi hành án, viết cam kết, ấn định thời gian người được hưởng án treo phải có mặt tại UBND xã. Trong trường hợp này, ngày 02/11/2017 Cơ quan thi hành án hình sự nhận được quyết định thi hành án, thiết lập hồ sơ, triệu tập bị án đến viết cam kết. Ngày 05/11/2017, UBND xã T mới nhận được hồ sơ, có quyết định phân công người giám sát, giáo dục. Do đó, việc tự nhận xét của người được hướng án treo và việc nhận xét của người được phân công trực tiếp giám sát, giáo dục phải kể từ ngày 05/11/2017. Bởi lẽ, ngày 05/11/2017 UBND xã mới chính thức tiếp nhận hồ sơ, có quyết định phân công người trực tiếp giám sát giáo dục. Người được hưởng án treo cũng chỉ phải thực hiện nghĩa vụ theo Luật thi hành án kể từ ngày bản án có hiệu lực, họ nhận được Quyết định thi hành án và viết bản cam kết.
Cá nhân tôi đồng tình với quan điểm thứ hai. Rất mong nhận được ý kiến trao đổi của các đồng nghiệp./.
Nguyễn Thùy Trang- VKSND huyện Việt Yên