Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí tòa án có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2017. Trong đó có những quy định mở rộng đối tượng được miễn án phí so với Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009.
Ngày 25/02/2017 Tòa án nhân dân huyện H đã xét xử sơ thẩm vụ án dân sự "Tranh chấp chia tài sản chung" (vụ án được thụ lý ngày 10/5/2016) giữa các đương sự: Nguyên đơn là bà Nguyễn Thị T, Nguyễn Thị B với bị đơn là ông Trần Văn H ((bà T thuộc hộ cận nghèo; bà B là thân nhân liệt sỹ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận gia đình liệt sỹ; ông H là người cao tuổi). Tòa án đã xác định quyền sử dụng 300m2 đất và ngôi nhà trên đất có tổng trị giá 900.000.000đ là tài sản chung của bà T, bà B, ông H và giải quyết phân chia giao cho ông H được sở hữu ngôi nhà và sử dụng 300m2 đất; ông H phải có trách nhiệm trích chia bằng tiền cho bà T và bà B mỗi người 300.000.000đ; đồng thời Tòa án áp dụng khoản khoản 7 Điều 27 Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009 giải quyết buộc bà T, bà B, ông H mỗi người phải chịu 15.000.000đ tiền án phí dân sự sơ thẩm.
Xem xét việc Tòa án giải quyết án phí trong vụ án nêu trên thấy rằng, theo quy định tại Điều 11 Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009 thì các trường hợp: Cá nhân thuộc hộ cận nghèo; người cao tuổi; thân nhân liệt sỹ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận gia đình liệt sỹ không thuộc đối tượng được miễn án phí. Nhưng theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điền 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì các trường hợp này được miễn án phí dân sự sơ thẩm.
Khoản 1 Điều 48 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định: Đối với những vụ việc đã được Tòa án thụ lý để giải quyết theo thủ tục sơ thẩm hoặc theo thủ tục phúc thẩm trước ngày 01/01/2017 nhưng sau ngày 01/01/2017 Tòa án mới giải quyết theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm thì các quyết định về án phí, lệ phí Tòa án được thực hiện theo quy định của Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009; trường hợp theo quy định của Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009 mà đương sự, người bị kết án phải chịu án phí, lệ phí Tòa án nhưng theo quy định của Nghị quyết này thì đương sự, người bị kết án không phải chịu hoặc được miễn, giảm án phí, lệ phí Tòa án thì áp dụng quy định của Nghị quyết này.
Do vụ án nêu trên được Tòa án thụ lý để giải quyết theo thủ tục sơ thẩm trước ngày 01/01/2017 nhưng sau ngày 01/01/2017 Tòa án mới giải quyết theo thủ tục sơ thẩm. Nên căn cứ các điều luật đã viện dẫn nêu trên, thì bà T, bà B, ông H đều thuộc trường hợp được miễn án phí dân sự sơ thẩm. Việc Tòa án không miễn án phí mà vẫn buộc các đương sự mỗi người phải chịu 15.000.000đ tiền án phí dân sự sơ thẩm là giải quyết không đúng quy định của pháp luật, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các đương sự. Nên Viện KSND tỉnh B đã ban hành văn bản kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm đối với một phần bản án sơ thẩm, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm về phần giải quyết án phí, miễn toàn bộ án phí dân sự sơ thẩm cho các đương sự./.
Nguyễn Thị Tuyết
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
