Một số kinh nghiệm kiểm sát việc giải quyết các vụ án đánh bạc

Đánh bạc là một loại tội phạm xảy ra phổ biến với nhiều hình thức khác nhau gây khó khăn cho hoạt động kiểm sát việc giải quyết án đánh bạc. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc kiểm sát giải quyết các vụ án đánh bạc.

1-  Trong giai đoạn tạm giữ:

Khi nhận được quyết định tạm giữ, người nhận phải báo cáo ngay lãnh đạo Viện để phân công Kiểm sát viên tiến hành kiểm sát tạm giữ. Kiểm sát viên được phân công phải nắm ngay việc tạm giữ từng đối tượng cụ thể, tạm giữ trong trường hợp gì (quả tang, đầu thú, tự thú) và cần làm ngay việc phô tô, sao chụp căn cứ tạm giữ đó là các biên bản bắt người phạm tội quả tang, biên bản thu giữ tiền, tài sản liên quan đến vụ đánh bạc đồng thời nghiên cứu các lời khai của các đối tượng bị tạm giữ để nắm chắc nội dung, diễn biến của vụ án. Khi nghiên cứu cần chú ý các vấn đề cụ thể sau:

Thứ nhất, cần xem xét việc phân loại tạm giữ hình sự, tạm giữ hành chính đối với từng đối tượng cụ thể của Cơ quan điều tra có chính xác hay không, tránh việc tạm giữ hình sự không đủ căn cứ phải trả tự do, xử lý hành chính. Việc này cần làm càng nhanh càng tốt để vận dụng tạm giữ hình sự hoặc tạm giữ hành chính. Đối với những đối tượng bị tạm giữ hình sự là người đến xem đánh bạc rồi tham gia đánh ké cửa một vài lần, người đánh bạc một vài lần xong thôi không chơi ở lại xem đánh bạc hoặc tự ý bỏ về trước thì không nên tiếp tục tạm giữ hình sự vì có thể trong thời điểm họ tham gia đánh bạc, tổng số tiền dùng vào việc đánh bạc không đủ định lượng để truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc họ khai báo và có căn cứ chứng minh họ tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội đánh bạc nên không thể khởi tố những người này được. Đối với những đối tượng khai không tham gia đánh bạc, mặc dù có một vài đối tượng khác khai nhìn thấy người đó tham gia đánh bạc nhưng Cơ quan điều tra chưa hỏi kỹ việc tham gia đánh bạc của người đó cụ thể như thế nào, ngồi cạnh ai, đánh bao nhiêu lần trong khoảng thời gian cụ thể nào, mức độ đặt tiền như thế nào thì cũng cần xem xét thận trọng việc tạm giữ hình sự đối với họ. Trường hợp này, tốt nhất là phải phối hợp với Điều tra viên tiến hành càng sớm càng tốt để trực tiếp lấy lời khai các đối tượng, tránh việc lấy lời khai sơ sài sau khi khởi tố các đối tượng đó đã thay đổi lời khai dẫn đến xử lý oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm.

Thứ hai, cần xem xét ngay việc có cần yêu cầu Cơ quan điều tra bắt khẩn cấp đối tượng nào hay không. Điều này khá quan trọng đối với những vụ án đánh bạc đông người tham gia nhưng khi bị bắt quả tang có nhiều đối tượng chạy thoát. Kiểm sát viên phải nghiên cứu hồ sơ, liệt kê các đối tượng chạy thoát, xem xét các lời khai tố cáo họ để yêu cầu Cơ quan điều tra thực hiện việc bắt khẩn cấp theo đúng quy định tại Điều 81 Bộ luật tố tụng hình sự, tránh để các đối tượng này có thể gây khó khăn cho hoạt động điều tra xử lý vụ án.

Thứ ba, cần xem xét ngay việc dự tính các đối tượng nào cần khởi tố chuyển tạm giam, đối tượng nào cần khởi tố áp dụng biện pháp ngăn chặn khác để sớm trao đổi, yêu cầu Cơ quan điều tra thực hiện; phải thực hiện nghiêm túc quy định của Bộ luật tố tụng hình sự về biện pháp ngăn chặn và chỉ đạo của lãnh đạo Viện kiểm sát cấp trên về việc phê chuẩn tạm giam, đối với các đối tượng không cần thiết phải tạm giam thì áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Việc xem xét này cần làm sớm ở giai đoạn tạm giữ để tránh tình trạng Cơ quan điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can, áp dụng các biện pháp ngăn chặn trái quan điểm của Viện kiểm sát dẫn tới Viện kiểm sát phải ra các quyết định không phê chuẩn.

2- Trong thời gian nghiên cứu hồ sơ đề nghị phê chuẩn khởi tố bị can:

Thứ nhất, cần nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án bằng cách đọc kỹ các tài liệu, chứng cứ, có thể đánh dấu những vị trí quan trọng cần ghi nhớ. Việc nghiên cứu kỹ hồ sơ giúp cho Kiểm sát viên nắm chắc được nội dung vụ án, xác định được tính chất mức độ, vai trò tham gia đánh bạc của từng đối tượng, xác định được các vấn đề thiếu sót, mâu thuẫn, chưa rõ ràng cụ thể… để có biện pháp kiểm sát phù hợp. Khi nghiên cứu cần lập bảng tổng hợp, liệt kê các đối tượng đánh bạc đã có đủ chứng cứ buộc tội, các đối tượng đánh bạc cần phải tiếp tục củng cố chứng cứ buộc tội, các đối tượng ngồi xem… để sau này nghiên cứu thuận tiện hơn. Riêng đối với các vụ án đánh bạc dưới hình thức ghi số đề cần thực hiện kinh nghiệm lập bảng thống kê các ngày ghi đề, các cáp đề, số tiền chơi đề, các thư ký đề…. Kiểm sát viên cần phô tô, sao chụp lại những tài liệu, chứng cứ quan trọng để lưu hồ sơ kiểm sát.

Thứ hai, việc đề ra yêu cầu điều tra bằng văn bản phải bám sát nội dung vụ án, nội dung yêu cầu điều tra phải rõ ràng mạch lạc, cụ thể như: Yêu cầu lấy lời khai, hỏi cung ai thì cần nêu rõ yêu cầu hỏi rõ từng vấn đề cụ thể; Yêu cầu đối chất cần phải nêu rõ đối chất về vấn đề gì, lý do phải đối chất…Ngoài việc đề ra yêu cầu điều tra bằng văn bản, còn cần phải trao đổi trực tiếp với Điều tra viên về các vấn đề cụ thể cần khắc phục, cần tiến hành điều tra.

3- Trong quá trình kiểm sát điều tra, truy tố:

Thứ nhất,Kiểm sát viên phải thường xuyên kiểm sát việc lập hồ sơ của Điều tra viên, thực hiện nhiều biện pháp năng động để bám sát quá trình điều tra vụ án, đối với các vấn đề đơn giản, đã nắm chắc có thể trao đổi, yêu cầu ngay Điều tra viên thực hiện còn các vấn đề phức tạp cần tranh thủ ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo viện trước khi trao đổi, yêu cầu điều tra. Ngoài các biện pháp tác động có thể tiếp tục ban hành Yêu cầu điều tra bằng văn bản.

Thứ hai, Kiểm sát viên tích cực phối hợp cùng với Điều tra viên tiến hành trực tiếp hỏi cung, lấy lời khai, hỏi cung các đối tượng đánh bạc, đối tượng liên quan nhằm củng cố chứng cứ buộc tội, gỡ tội, tránh việc lấy lời khai không rõ ràng, không chặt chẽ dễ bị thay đổi lời khai.

Thứ ba, Tùy theo từng hình thức đánh bạc cụ thể cần chú ý đến các thủ tục tố tụng quan trọng cần thực hiện như: Vẽ sơ đồ hiện trường nơi đánh bạc, mô tả vị trí ngồi đánh bạc của từng đối tượng (Dạnh đánh ba cây, xóc đĩa, liêng…); Trưng cầu giám định chữ viết (Dạng đánh đề…); Thực nghiệm điều tra (Hình thức đánh bạc trên mạng internet…).

Tôi xin trao đổi và mong nhận được thêm những kinh nghiệm của đồng nghiệm từ thực tiễn giải quyết các vụ án đánh bạc.

 Đặng Bá Hưng - VKS huyện Sơn Động