Trao đổi về thẩm quyền, trách nhiệm khởi tố vụ án, khởi tố bị can của cấp huyện đối với vụ án thuộc thẩm quyền điều tra của cấp tỉnh

Trên thực tiễn, có nhiều vụ án qua xác minh ban đầu đã xác định rõ thuộc thẩm quyền điều tra của cấp tỉnh nhưng vấn đề cấp nào có trách nhiệm phải ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can còn có quan điểm khác nhau:

Quan điểm thứ nhất: Thẩm quyền và trách nhiệm khởi tố vụ án, khởi tố bị can thuộc Cơ quan điều tra cấp tỉnh, Cơ quan điều tra cấp huyện không có thẩm quyền và trách nhiệm phải khởi tố. Bởi lẽ:Mặc dù tại các Điều 104, 110, 111, 126 Bộ luật tố tụng hình sự không quy định rõ về thẩm quyền khởi tố vụ án, khởi tố bị can nhưng theo quy định tại Khoản 3 Điều 6 Thông tư liên tịch số 06/2013/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC thì "Thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố của các cơ quan được xác định theo thẩm quyền điều tra" và tại Điều 7 của Thông tư liên tịch nêu trên quy định những tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan mình thì Cơ quan điều tra đã tiếp nhận phải chuyển đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền giải quyết. Như vậy, Cơ quan điều tra cấp huyện sau khi tiếp nhận và đã xác định rõ thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra cấp tỉnh thì phải chuyển cho Cơ quan điều tra cấp tỉnh để ra quyết định giải quyết (khởi tố vụ án, không khởi tố vụ án hình sự). Cơ quan điều tra cấp huyện không có thẩm quyền và trách nhiệm ra quyết định giải quyết.

Quan điểm thứ hai: Cơ quan điều tra cấp huyện có thẩm quyền và trách nhiệm khởi tố vụ án, khởi tố bị can sau đó đề nghị Viện kiểm sát cùng cấp ra quyết định chuyển vụ án đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền để tiếp tục điều tra theo Điều 116 Bộ luật tố tụng hình sự. Đây là cách làm phổ biến từ trước đến nay và không vi phạm tố tụng bởi vụ án vẫn được điều tra đúng thẩm quyền, việc cơ quan điều tra cấp huyện khởi tố vụ án, khởi tố bị can cũng không vi phạm tố tụng.

Qua bài viết này, tác giả mong muốn các độc giả và đồng nghiệp cùng nghiên cứu trao đổi thêm, đồng thời kiến nghị liên ngành cấp trung ương sớm có văn bản hướng dẫn, chỉ đạo thực hiện thống nhất.

Đặng Bá Hưng-VKS huyện Sơn Động