Trong thực tiễn giải quyết án hình sự, một số vụ án có nhiều quan điểm khác nhau về xác định tội danh để làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự. Chúng tôi xin đưa ra một vụ việc cụ thể để các đồng nghiệp cùng trao đổi.
Thân Văn Khương, sinh năm 1964, TQ: thị xã Sông Công, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên có giấy phép lái xe ô tô hạng B2 do Sở giao thông vận tải tỉnh Thái Nguyên cấp ngày 07/07/2011.
Khoảng 17 giờ 30 phút ngày 01/03/2014, Khương điều khiển xe ô tô BKS 20K-9288 đi trên đường QL 37, theo hướng từ Thái Nguyên đi thị trấn Bích Động, huyện Việt Yên. Khoảng 18 giờ 50 phút cùng ngày, Khương điều khiển xe ôtô đi đến km số 77+700 mét, thuộc thôn Trước, xã Tự Lạn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Khương đang điều khiển xe ô tô đi ở bên phải theo hướng đi của mình thì phát hiện anh Nguyễn Văn Song, sinh năm 1989, STQ: thôn Trước, xã Tự Lạn, huyện Việt Yên chạy từ bên phải đường sang bên trái đường theo hướng xe của Khương đang đi, Khương đã phanh xe, cùng lúc này anh Song đã chạy đến và va vào mặt cản gió phía trước góc bên trái và mặt trước nắp capô phía trước góc bên trái đầu xe ô tô do Khương điều khiển rồi ngã văng ra lề đường bên phải, Khương đã dừng xe và xuống cùng mọi người đưa anh Song đi Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang cấp cứu, đến 20 giờ cùng ngày thì anh Song tử vong.
* Kết quả khám nghiệm hiện trường: (phải trái tính theo hướng Hiệp Hoà đi thị trấn Bích Động)
Hiện trường vụ tai nạn xảy ra tại km 77+700 mét, trên Quốc lộ 37 thuộc thôn Trước, xã Tự Lạn, huyện Viêt Yên. Mặt đường được dải nhựa thẳng, phẳng, rộng 10,80 mét được chia làm 3 làn đường xe chạy bởi 2 vạch sơn nối liền màu trắng rộng 0,20 mét; làn đường ở giữa dành cho xe cơ giới rộng 7,00 mét; 2 làn đường 2 bên dành cho xe thô sơ và xe chạy tốc độ thấp, mỗi bên rộng 1,70 mét. Hai bên đường là khu nhà dân ở. Hai đầu đoạn đường nơi xảy ra tai nạn có cắm biển báo hiệu “khu đông dân cư”.
Trên mặt đường bên phải để lại 2 vết phanh. Vết phanh (1) có kích thước (10,50 x 0,15) mét, đầu vết phanh (1) cách mép đường nhựa bên phải 4,03 mét, cuối vết phanh (1) là dưới mặt bánh lốp trước bên phải xe ô tô 20K-9288 và cách mép đường nhựa bên phải 3,83 mét. Từ đầu vết phanh (1) đến đầu vết phanh (2) là 4,40 mét. Vết phanh (2) có kích thước (6,40 x 0,15) mét, đầu viết phanh (2) cách mép đường nhựa bên phải 5,53 mét, cuối vết phanh (2) là dưới mặt bánh lốp trước bên trái xe ô tô 20K-9288.
Xe ô tô BKS 20K-9288 đỗ trên mặt đường nhựa, đầu xe hướng thị trấn Bích Động, huyện Việt Yên, đuôi xe hướng huyện Hiệp Hòa, trục bánh trước bên phải xe ô tô cách mép đường nhựa bên phải 3,83 mét, trục bánh sau bên phải xe ô tô cách mép đường nhựa bên phải là 3,80 mét. Từ trục bánh trước bên phải xe ô tô BKS 20K-9288 đến tâm bãi máu là 3,50 mét. Bãi máu có kích thước (0,85 x 0,90) mét, tâm bãi máu cách mép đường nhựa bên phải 4,75 mét
*Kết quả khám nghiệm tử thi: Tử thi là anh Nguyễn Văn Song, sinh năm 1989, trú quán: thôn Trước, xã Tự Lạn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Cao 1,68 mét, thể tạng phát triển bình thường.
* Các dấu vết tổn thương trên cơ thể:
- Trán phải có 2 vết chợt da kích thước (3 x 2,5) cm và (2 x 1,5) cm;
- Trên đuôi cung lông mày phải có vết thương rách da kích thước (3,5 x 1,5) cm, sâu tới xương, bờ mép nham nhở, tụ máu, nứt vỡ xương sọ dưới vết thương kích thước (2,5 x 1) cm, qua kẽ xương sọ vỡ có máu màu đỏ chảy ra;
- Sống mũi có vết chợt da kích thước (3,5 x 3,5) cm;
- Trật đốt sống cổ số 6, 7.
- Vùng thắt lưng có vết chợt da kích thước (2 x 0,7) cm….
Gia đình có đơn xin miễn giải phẫu tử thi, được Hội đồng pháp y chấp nhận.
Tại Bản giám định pháp y số 2264/13/GĐPY ngày 21/02/2014 của Phòng giám định pháp y Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang kết luận: “Nạn nhân chết do đa chấn thương (do tai nạn giao thông)”
* Kết quả khám phương tiện liên quan đến tai nạn giao thông:
- Xe ô tô BKS 20K-9288 nhãn hiệu BMW màu sơn bạc
- Mặt ngoài cản gió phía trước góc bên trái bị trà sát bong sơn kích thước (10 x 1) cm. Tâm vết trà sát cách đất 87 cm.
- Mặt trước nắp capô phía trước góc bên trái để lại vết tỳ nén bẹp méo theo chiều hướng từ trước về sau, kích thước (25 x 15)cm. Tâm vết tỳ nén cách đất 90 cm.
- Mặt trên nắp capô để lại vết tỳ nén bẹp méo từ trên xuống dưới, kích thước (20 x 10) cm.
Ngày 10/3/2014 Cơ quan CSĐT- Công an huyện Việt Yên ra Quyết định trưng cầu Phòng kỹ thuật hình sự -Công an tỉnh Bắc Giang, để “xác định tốc độ xe ô tô BKS 20K-9288 tại thời điểm xảy ra tai nạn giao thông”.
Ngày 14/3/2014 Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bắc Giang xác định: “Sau khi nghiên cứu hồ sơ, phòng Kỹ thuật hình sự thấy: xe ô tô 20K-9288 nhãn hiệu BMW X5 sử dụng hệ thống phanh ABS nên không xác định được tốc độ qua vết phanh để lại ở hiện trường”.
Ngày 16/3/2014 Cơ quan CSĐT- Công an huyện Việt Yên ra Quyết định trưng cầu giám định Viện khoa học hình sự Bộ công an, trưng cầu giám định “xác định tốc độ xe ô tô BKS 20K-9288 tại thời điểm xảy ra tai nạn giao thông.
Tại bản kết luận giám định số 02/C54 (P3) ngày 20/3/2014 của Viện khoa học hình sự Tổng cục cảnh sát phòng chống tội phạm kết luận:“Căn cứ vào hồ sơ của vụ tai nạn giao thông gửi đến giám định, không xác đinh được tốc độ của xe ô tô biển số 20K-9288 ngay trước khi xảy ra tai nạn”
Trong quá trình giải quyết vụ tai nạn giao thông nêu trên đã có 2 quan điểm:
* Quan điểm thứ nhất: Thân Văn Khương điều khiển xe ô tô đi đúng phần đường. Nếu giám định kết luận được tốc độ xe ô tô do Khương điều khiển chạy vượt quá tốc độ tối đa cho phép thì Khương có lỗi và phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”, nhưng kết quả giám định đã “không xác đinh được tốc độ của xe ô tô biển số 20K-9288 ngay trước khi xảy ra tai nạn”. Về phía anh Nguyễn Văn Song đã không chú ý quan sát khi chạy qua đường, vi phạm vào khoản 3 Điều 32 Luật giao thông đường bộ. Do vậy cần xác định “nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn giao thông là do lỗi của anh Song- là sự kiện bất ngờ đối với Khương” nên Khương không phải chịu trách nhiệm hình sự
* Quan điểm thứ hai:
- Anh Nguyễn Văn Song đã không chú ý quan sát các phương tiện tham gia giao thông trên đường, không đảm bảo an toàn khi chạy qua đường, vi phạm vào khoản 3 Điều 32 Luật giao thông đường bộ.
- Thân Văn Khương điều khiển xe ô tô đi ở khu vực đông dân cư nên Khương phải làm chủ tốc độ. Theo quy định tại khoản 5 Điều 5 của Thông tư số 13/2009/TT-BGTVT ngày 17/7/2009 của Bộ giao thông vận tải “Quy định về tốc độ và khoảng cách của xe cơ giới, xe chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ” thì: “Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải giảm tốc độ thấp hơn tốc độ tối đa cho phép đến mức không nguy hiểm (có thể dừng lại một cách an toàn) khi đi qua khu vực đông dân cư…”. Do không làm chủ tốc độ khi điều khiển xe ô tô đi qua khu vực đông dân cư nên khi phát hiện anh Song chạy qua đường, Khương đã không dừng lại một cách an toàn và đã để xe ô tô do mình điều khiển va vào anh Nguyễn Văn Song, gây hậu quả nghiêm trọng, làm anh Song tử vong. Do vậy cần xác định vụ tai nạn giao thông xảy ra là do lỗi hỗn hợp. Vì vậy, Thân Văn Khương phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo khoản 1 Điều 202 BLHS.
Mong các đồng nghiệp cùng tham khảo và có quan điểm về việc xử lý đối với vụ tai nạn giao thông nêu trên.
(Tên, tuổi, địa chỉ của các nhân vật chỉ mang tính minh họa)
Đặng Phương Thuý