1. Nội dung vụ án:
Tháng 3/2015 H có mối quan hệ yêu đương và đã quan hệ tình dục với chị Vi Thị Y, khi quan hệ tình dục thì chị Y chưa đủ 16 tuổi, dẫn tới chị Y mang thai và sinh con vào tháng 01/2016. Hai bên gia đình đã tổ chức lễ cưới theo phong tục địa phương cho H và chị Y. Đến tháng 3/2024 khi H và chị Y làm thủ tục xin ly hôn tại Tòa án thì sự việc bị phát hiện. Quá trình giải quyết vụ án, H nhận thức được hành vi phạm tội và có nguyện vọng bồi thường bằng tiền cho chị Y nhưng chị Y từ chối, không nhận tiền bồi thường. H nộp số tiền nêu trên vào Chi cục thi hành án dân sự để bồi thường cho bị hại.
2. Trao đổi về việc áp dụng tình tiết “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả”
Quan điểm thứ nhất: Trên thực tế tại thời điểm xảy ra tội phạm chị Y đã bị thiệt hại, vì vậy H phải có trách nhiệm bồi thường cho chị Y. Do đó việc H tự nguyện bồi thường cần được ghi nhận để đảm bảo xác nhận ý thức, trách nhiệm của H đối với hành vi phạm tội mà bản thân gây ra; chị Y có quyền nhận hoặc không nhận số tiền này cũng là phù hợp với pháp luật dân sự về quyền tự định đoạt tài sản. Vì vậy, trong trường hợp này cần áp dụng nguyên tắc có lợi và nhân đạo, xác định đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sựcho H.
Quan điểm thứ hai: Chị Y không yêu cầu bồi thường thiệt hại, từ chối nhận tiền bồi thường thiệt hại, do vậy xác định trong vụ án này không có hậu quả thiệt hại mà cụ thể là chị Y không có thiệt hại nên H không phải bồi thường thiệt hại, do đó không thể áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sựcho H.
Tác giả đồng tình với quan Quan điểm thứ nhất để xác định H được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Rất mong nhận được ý kiến trao đổi của các đồng nghiệp./.
Nguyễn Khắc Tú- VKSND huyện Lục Ngạn