Xác định vụ án Hành chính hay vụ án dân sự?

Đình chỉ giải quyết vụ án hành chính, trả lại đơn khởi kiện do sự việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án (điểm đ khoản 1 Điều 123; điểm h khoản 1 Điều 143 Luật tố tụng hành chính) hay chuyển vụ án hành chính để giải quyết bằng vụ án dân sự vẫn còn có nhiều ý kiến khác nhau về việc giải quyết vụ án. Sau đây tôi xin nêu ra một ví dụ cụ thể như sau:

Ngày 10/5/1994 UBND huyện H cấp giấy chứng nhận QSD đất mang tên bà An diện tích 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B.

Ngày 10/5/1994 UBND huyện H cấp giấy chứng nhận QSD đất mang tên Bà Bê diện tích 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B (là thửa cấp cho bà An)

Năm 2017 UBND huyện H thu hồi đất thực hiện dự án và phê duyệt phương án bồi thường về đất cho bà An số tiền 100 triệu đồng nhưng bà Bê không được bồi thường về đất nên có đơn khiếu nại Hội đồng giải phóng mặt bằng về tiền bồi thường và cho rằng bà An được cấp giấy chứng nhận QSD đất không đúng đối tượng. Sau đó, bà An và bà Bê đã thỏa thuận được với nhau về số tiền được bồi thường nên mỗi người nhận 50 triệu đồng, không khiếu kiện, khiếu nại gì. Dự án cũng chưa được nhận bàn giao đất.

Ngày 5/5/2020 bà Bê cho rằng diện tích đất trên là của gia đình mình, không đồng ý cho bà An số tiền 50 triệu đồng nên đã khởi kiện vụ án hành chính, yêu cầu Tòa án ND  tỉnh B: Công nhận 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B là của bà Bê và yêu cầu hủy giấy chứng nhận QSD đất mang tên bà An diện tích 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B.

Sau khi nhận được đơn khởi kiện của bà Bê, ngày 08/5/2020 Tòa án đã yêu cầu bà Bê sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện, trong đó có nội dung yêu cầu bà Bê xác định lại yêu cầu khởi kiện về nội dung: Công nhận 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B là của bà Bê vì yêu cầu này không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa hành chính theo quy định taị điểm đ khoản 1 Điều 123 Luật tố tụng hành chính. Cùng ngày bà Bê sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện chỉ Yêu cầu hủy giấy chứng nhận QSD đất mang tên bà An diện tích 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B. Tòa án thụ lý, giải quyết và đưa vụ án ra xét xử. Tại phiên tòa sơ thẩm bà Bê thừa nhận biết bà An được cấp GCNQSD đất từ năm 2017nhưng đến 05/5/2020 mới khởi kiện ra Tòa án. Hội đồng xét xử căn cứ khoản 2 Điều 165; điểm g khoản 1 Điều 143 Luật tố tụng hành chính (hết thời hiệu khởi kiện) để đình chỉ giải quyết vụ án.

Hiện nay có 02 quan điểm giải quyết như sau:

Quan điểm 1: 

Theo đơn khởi kiện ban đầu bà Bê yêu cầu Tòa án ND tỉnh B: Công nhận 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B là của bà Bê và yêu cầu hủy giấy chứng nhận QSD đất mang tên bà An diện tích 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B thì Hội đồng xét xử phải chuyển hồ sơ vụ án hành chính sang giải quyết bằng vụ án dân sự về tranh chấp quyền sử dụng đất vì có nội dung “yêu cầu Công nhận 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B là của bà Bê” thì mới đúng yêu cầu khởi kiện của đương sự và để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bà Bê, không bỏ sót yêu cầu khởi kiện của bà Bê và xác định đúng quan hệ pháp luật tranh chấp.

Quan điểm 2:

Tòa án đã hướng dẫn bà Bê sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện theo đúng quy định tại Điều 122 và điểm đ khoản 1 Điều 123 Luật tố tụng hành chính, bà Bê đã sửa đổi yêu cầu khởi kiện của mình chỉ yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dung đất. Hội đồng xét xử căn cứ khoản 2 Điều 165; điểm g khoản 1 Điều 143 Luật tố tụng hành chính để đình chỉ giải quyết vụ án (do hết thời hiệu khởi kiện 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính) là giải quyết đúng quy định tại Điều 5 Luật tố tụng hành chính. Yêu cầu công nhận 300m2 đất nông nghiệp, thửa số 01, tờ bản đồ 12 ở địa chỉ thôn N, xã K, huyện H, tỉnh B của bà Bê sẽ được giải quyết bằng vụ án dân sự tranh chấp quyền sử dụng đất khi bà Bê khởi kiện mới ra Tòa án có thẩm quyền.

Tôi đồng ý với quan điểm thứ nhất. Rất mong quý độc giả có quan điểm trao đổi./.

Giáp Thị Thủy- Phòng 10, VKSND tỉnh Bắc Giang