Thẩm quyền giải quyết tố cáo trong tố tụng dân sự đối với Thẩm phán đồng thời là Phó Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện?

Nội dung vụ việc: Ngày 10/8/2022, Chánh án Tòa án nhân dân huyện X, tỉnh Y nhận được đơn tố cáo của bà Nguyễn Thị A có nội dung: Tố cáo bà Phạm Thị B, Phó Chánh án Tòa án nhân dân huyện X, có hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án dân sự thụ lý số 40/2022/TLST-DS (Bà B được phân công thụ lý, giải quyết vụ án). Về thẩm quyền giải quyết đối với đơn tố cáo bà B có 02 quan điểm như sau:

- Quan điểm thứ nhất: Trước hết xác định đây là tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng dân sự, trường hợp này người bị tố cáo là thẩm phán nhưng đồng thời cũng là Phó Chánh án Tòa án nhân dân huyện. Căn cứ khoản 1 Điều 512 Bộ luật tố tụng dân sự quy định: “Trường hợp người bị tố cáo là Chánh án, Phó Chánh án Tòa án… thì Chánh án Tòa án trên một cấp trực tiếp… có trách nhiệm giải quyết”. Do vậy, Chánh ánTòa án nhân dân tỉnh Y có trách nhiệm giải quyết tố cáo nêu trên. Chánh án Tòa án nhân dân huyện X phải chuyển đơn đến Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Y để giải quyết theo thẩm quyền.

- Quan điểm thứ hai: Nội dung tố cáo đối với người bị tố cáo khi tiến hành tố tụng với vị trí là Thẩm phán được phân công trực tiếp giải quyết vụ án dân sự nêu trên. Trường hợp này mặc dù bà B là Phó Chánh án nhưng thực hiện nhiệm vụ với vai trò của Thẩm phán (không liên quan đến chức trách, nhiệm vụ Phó Chánh án). Do vậy, căn cứ khoản 1 Điều 512 Bộ luật tố tụng dân sự quy định: “ Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thuộc cơ quan có thẩm quyền nào thì người đứng đầu cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết “;  Khoản 1 Điều 14 Luật tố cáo quy định: “Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện công vụ của công chức do mình trực tiếp quản lý” thì Chánh án Tòa án nhân dân huyện X có trách nhiệm giải quyết tố cáo nêu trên.

Tác giả theo quan điểm thứ nhất vì bà B mặc dù là Thẩm phán giải quyết vụ án dân sự nêu trên nhưng bà B là Phó Chánh án Tòa án nhân dân huyện X nên thẩm quyền giải quyết tố cáo trong trường hợp này là Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Y, mong đồng nghiệp cùng trao đổi.

Ngô Thị Vân Anh, Thanh tra- Khiếu tố VKSND tỉnh Bắc Giang