Thông qua thanh tra việc thực hiện công tác kiểm sát án tạm đình chỉ giải quyết án dân sự, hôn nhân gia đình của một số đơn vị Viện kiểm sát cấp huyện và kiểm sát một số hồ sơ vụ án Tòa án đang tạm đình chỉ giải quyết, Viện KSND tỉnh B đã phát hiện một số Tòa án nhân dân cấp huyện có nhiều vi phạm, thiếu sót trong việc chấp hành các trình tự thủ tục khi thụ lý, tạm đình chỉ giải quyết các loại án trên. Cụ thể như sau:
- Trong hồ sơ vụ án không có quyết định phân công Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện và phân công Thẩm phán giải quyết vụ án, vi phạm quy định tại Điều 195, khoản 1 Điều 197 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Hồ sơ vụ án không có các tài liệu thể hiện Tòa án đã giao, gửi các văn bản tố tụng (thông báo thụ lý; quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; quyết định xem xét thẩm định tại chỗ; quyết định định giá tài sản; thông báo về việc mở phiên họp, hòa giải; quyết định đưa vụ án ra xét xử; quyết định hoãn phiên tòa; quyết định tạm ngừng phiên tòa; quyết định tạm đình chỉ...) cho đương sự, Viện kiểm sát... là không đúng quy định tại khoản 2 Điều 139, khoản 1 Điều 196, khoản 2 Điều 214, khoản 2 Điều 171, khoản 2 Điều 220, khoản 3 Điều 233 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Có vụ án Tòa án xác định quan hệ pháp luật tranh chấp không đúng (đương sự khởi kiện tranh chấp hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được chứng thực tại UBND cấp xã nhưng Tòa án lại thông báo thụ lý vụ án, ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu, là không đúng quy định tại khoản 11 Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Một số vụ án, sau khi thụ lý có khoảng thời gian dài Thẩm phán không có bất cứ một hoạt động tố tụng gì, đã ra quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử với lý do vụ án có tính chất phức tạp, là không có căn cứ và không đúng quy định tại khoản 1 Điều 203 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Không ra quyết định thay đổi Thẩm phán khi Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án đã chuyển công tác, nghỉ hưu.
- Sau khi ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án, Thẩm phán không theo dõi, đôn đốc cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm khắc phục lý do tạm đình chỉ để đưa vụ án ra giải quyết, dẫn đến vụ án bị tạm đình chỉ kéo dài, vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 215 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Thẩm phán, thành viên Hội đồng định giá không ký tên trong biên bản xem xét thẩm định tại chỗ, biên bản định giá là vi phạm khoản 2 Điều 101; điểm c khoản 4 Điều 104 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Biên bản ghi lời khai đương sự; biên bản phiên họp kiểm tra, tiếp cận, công khai tài liệu chứng cứ; biên bản phiên hòa giải không có chữ ký của thư ký, Thẩm phán, là vi phạm khoản 2 Điều 98, khoản 4 Điều 211 Bộ luật tố tụng dân sự.
- Các tài liệu: Giấy xác nhận đơn khởi kiện; quyết định phân công Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện; phân công Thẩm phán giải quyết vụ án phần ký tên các tài liệu trên đã đóng dấu Tòa án, có ghi họ tên Chánh án nhưng không có chữ ký; Thông báo nộp tiền tạm ứng án phí Thẩm phán không ký tên; Thông báo thụ lý vụ án phần ký tên đã đóng dấu Tòa án, có ghi họ tên Thẩm phán nhưng không có chữ ký là vi phạm quy định Điều 191, Điều 195, Điều 196 Bộ luật tố tụng dân sự; các Mẫu số 24, 29, 30 ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao.
- Biên bản giao giấy xác nhận nhận đơn khởi kiện, nhận tài liệu chứng cứ; các biên bản giao văn bản tố tụng cho đương sự không ghi ngày tháng, không có chữ ký của người giao, vi phạm Điều 174, Điều 175 Bộ luật tố tụng dân sự.
Để đảm bảo việc giải quyết vụ án đúng quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người dân khi tham gia tố tụng dân sự. Viện trưởng Viện KSND tỉnh B đã ban hành văn bản kiến nghị đối với Chánh án TAND tỉnh B, yêu cầu tổ chức kiểm tra, kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với Lãnh đạo một số TAND cấp huyện trong tỉnh và các cá nhân có liên quan đến những vi phạm thiếu sót như đã nêu trên; có biện pháp chỉ đạo TAND cấp huyện khắc phục những vi phạm thiếu sót đã được chỉ ra và thực hiện đúng các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự, các văn bản pháp luật có liên quan khi giải quyết án dân sự; hôn nhân gia đình và trả lời bằng văn bản cho Viện KSND tỉnh B biết về kết quả việc thực hiện kiến nghị theo quy định của pháp luật./.
Nguyễn Việt Anh- Thanh tra VKSND tỉnh Bắc Giang