Có tiếp tục tiến hành cưỡng chế giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng hay không?

Bùi Đức S đăng ký kết hôn với chị Nguyễn Thị H trên cơ sở tự nguyện tại địa phương. Quá trình chung sống, vợ chồng S có con chung là cháu Bùi Ngọc Quỳnh T, sinh ngày 19/9/2017. Do mâu thuẫn vợ chồng nên chị H đã làm đơn yêu cầu Tòa án nhân dân huyện L giải quyết cho ly hôn với S. Tại Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 52/2019/HNGĐ-ST ngày 27/9/2019 của Tòa án nhân dân huyện L và Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 01/2020/HNGĐ-PT ngày 15/01/2020 của Tòa án nhân dân tỉnh B đều quyết định: Xử cho chị H được ly hôn với S; giao con chung là cháu Bùi Ngọc Quỳnh T cho chị H nuôi dưỡng.

Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, Bùi Đức S không tự nguyện giao con chung là cháu T cho chị H nuôi dưỡng. Ngày 20/02/2020, chị H gửi đơn yêu cầu thi hành án đến Chi cục thi hành án dân sự huyện L. Ngày 24/02/2020, Chi cục thi hành án dân sự huyện L ra Quyết định thi hành án theo yêu cầu số 211/QĐ-CCTHADS, buộc S phải giao con chung là cháu T cho mẹ là chị H nuôi dưỡng.

Quá trình tổ chức thi hành án, Chi cục Thi hành án dân sự huyện L đã thực hiện việc giao Quyết định thi hành án theo yêu cầu cho S theo quy định pháp luật, đồng thời kết hợp cùng chính quyền địa phương và các ban ngành đoàn thể đến tại gia đình S để giải thích các quy định pháp luật về việc giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng đồng thời vận động thuyết phục S tự nguyện thi hành nhưng S không chấp hành. Ngày 17/4/2020, Chi cục thi hành án dân sự huyện L ra Quyết định về việc cưỡng chế giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng số 20/QĐ-CCTHADS. Ngày 21/4/2020, Chi Cục thi hành án dân sự huyện L ra thông báo số 318/TB-THADS thông báo về việc thực hiện việc giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng và yêu cầu S đúng  9 giờ ngày 05/5/2020 phải thực hiện việc đưa cháu T đến trụ sở UBND xã H để tiến hành giao cháu T cho chị H. Mặc dù đã được thông báo hợp lệ và biết nghĩa vụ thi hành án của mình nhưng đến ngày 05/5/2020, S không có mặt tại UBND xã H nên việc cưỡng chế không thành. Sau đó, Chi cục thi hành án dân sự huyện L tiếp tục phối hợp cùng chính quyền địa phương vận động, thuyết phục S và gia đình tự nguyện giao con nhưng S không chấp hành. Ngày 04/6/2020, Chi cục thi hành án dân sự huyện L tiếp tục thông báo cưỡng chế theo Quyết định cưỡng chế số 20/QĐ-CCTHADS ngày 17/4/2020, thời gian cưỡng chế vào ngày 12/6/2020, tại nhà S. Tuy nhiên, tại buổi cưỡng chế, S cố tình vắng mặt, không có lý do chính đáng mặc dù đã được thông báo về việc cưỡng chế theo quy định.

Ngày 08/10/2020, Chi cục thi hành án dân sự huyện L có kiến nghị khởi tố gửi Cơ quan CSĐT Công an huyện L về việc Bùi Đức S có hành vi “Không chấp hành án”. Ngày 08/12/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện L ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 120; Quyết định khởi tố bị can số 198 đối với Bùi Đức S về tội “Không chấp hành án”, quy định tại Điều 380 Bộ luật Hình sự. Cáo trạng số 02/CT-VKS ngày 04/01/2021 của Viện KSND huyện L quyết định truy tố Bùi Đức S về tội “Không chấp hành án”, quy định tại khoản 1 Điều 380 Bộ luật Hình sự. Tại Bản án số 02/2021/HSST ngày 28/01/2021 của Tòa án nhân dân huyện L tuyên phạt Bùi Đức S 04 tháng tù giam. Hiện vụ án đang được xem xét theo thủ tục phúc thẩm do bị cáo có kháng cáo phúc thẩm.

Vậy, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, Cơ quan thi hành án có tiếp tục tiến hành cưỡng chế thi hành án đối với Bùi Đức S nữa hay không?

Quan điểm thứ nhất: Theo quy định tại khoản 2 Điều 120 Luật thi hành án dân sự: “Trường hợp người phải thi hành án hoặc người đang trông giữ người chưa thành niên không giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng thì Chấp hành viên ra quyết định phạt tiền, ấn định thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định phạt tiền để người đó giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng. Hết thời hạn đã ấn định mà người đó không thực hiện thì Chấp hành viên tiến hành cưỡng chế buộc giao người chưa thành niên hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành án.”

Như vậy, Chấp hành viên đã tiến hành tất cả các biện pháp cưỡng chế và đề nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự. Do vậy, Chi cục THADS huyện L không tiến hành cưỡng chế giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng đối với Bùi Đức S nữa mà chỉ áp dụng các biện pháp vận động, thuyết phục S và gia đình S tự nguyện giao cháu T cho chị H nuôi dưỡng theo bản án của Tòa án.

Quan điểm thứ hai: Chi cục THADS huyện L vẫn tiếp tục tiến hành cưỡng chế giao người chưa thành niên cho người được giao nuôi dưỡng đối với Bùi Đức S theo bản án của Tòa án. Việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi trên của Bùi Đức S chỉ được thực hiện 01 lần nhưng việc áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự không hạn chế số lần và cần được thực hiện khi người phải thi hành án vẫn có điều kiện để thi hành.

Cá nhân tôi đồng ý với quan điểm thứ nhất, rất mong nhận được ý kiến đóng góp, trao đổi của các đồng nghiệp./.

Đồng Thị Toàn- VKSND huyện Lạng Giang