Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính có còn không?

Để thụ lý, đình chỉ giải quyết yêu cầu khởi kiện do hết thời hiệu khởi kiện quyết định hành chính hay thụ lý, giải quyết bằng bản án để bác yêu cầu khởi kiện do yêu cầu khởi kiện không có căn cứ là rất quan trọng trong giải quyết án hành chính. Có những vụ án đã bị hủy án do không xác định đúng thời hiệu khởi kiện. Sau đây tôi xin đưa ra một tình huống như sau:

UBND huyện Y ban hành Quyết định số 14/QĐ-UBND ngày 14/02/2011 về việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất của xã T, trong đó có thu hồi của gia đình ông A diện tích 200m² đất nông nghiệp để thực hiện dự án khu dân cư T (Quyết định 14/QĐ). Cùng ngày ông A nhận được quyết định. Ngày 17/2/2011 ông A có đơn khiếu nại không đồng ý với toàn bộ quyết định 14/QĐ. Quá trình giải quyết đơn, Chủ tịch UBND huyện H ban hành nhiều văn bản, trong đó có công văn số 10/UBND ngày 19/11/2018 về việc trả lời đơn, nội dung không chấp nhận đơn khiếu nại (ông A nhận ngày 20/11/2018). Ngày 25/8/2019 ông A đã nộp đơn khởi kiện ra Tòa án ND tỉnh T yêu cầu hủy quyết định số 14/QĐ, công văn số 10/UBND. Tòa án ND tỉnh T đã có Thông báo số 01/TB ngày 10/9/2019 yêu cầu bổ sung đơn khởi kiện (nêu rõ thời gian nhận được 02 quyết định hành chính; giao nộp bản sao 02 quyết định bị khởi kiện…). Nhưng ông A không bổ sung đơn. Ngày 15/5/2020 ông A rút đơn khởi kiện, cùng ngày Tòa án đã trả lại toàn bộ tài liệu và đơn khởi kiện. Đến ngày 16/5/2020 ông A lại nộp đơn khởi kiện và các tài liệu chứng cứ nên được Tòa án ND tỉnh T thụ lý số 02 ngày 03/6/2020 và  Quyết định đình chỉ số 01/QĐ lý do thời hiệu khởi kiện không còn.

Về căn cứ pháp luật:

Theo quy định tại khoản 1, 2 Điều 3 Luật tố tụng hành chính thì Quyết định số 14/QĐ và công văn số 10/UBND là quyết định hành chính và là đối tượng bị khởi kiện.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 32 Luật tố tụng hành chính thì thuộc thẩm quyền của Tòa án ND cấp tỉnh.

Theo quy định tại khoản 1, điểm a khoản 2 Điều 116 Luật tố tụng hành chính quy định: Thời hiệu khởi kiện

“1. Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà cơ quan, tổ chức, cá nhân được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.

2. Thời hiệu khởi kiện đối với từng trường hợp được quy định như sau:

a) 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc…”

Hiện nay có 2 quan điểm về việc giải quyết vụ án như sau:

Quan điểm 1:

Quyết định số 14/QĐ-UBND ban hành ngày 14/02/2011 (ông A nhận được ngày 17/2/2011) thì thời hạn khởi kiện quyết định hành chính này là 01 năm kểtừ ngày 18/2/2011 đến ngày 18/2/2012. Do ông A không khởi kiện ra Tòa án nên đã có đơn khiếu nại, việc khiếu nại được thực hiện nhiều lần và được trả lời khiếu nại lần cuối cùng là văn bản số 10/UBND ngày 19/11/2018 (ông A nhận được ngày 20/11/2018) thì thời hiệu khởi kiện tính từ  ngày 21/11/2018 đến 21/11/2019. Ngày 25/8/2019 ông A đã nộp đơn khởi kiện ra Tòa án ND tỉnh T yêu cầu hủy quyết định số 14/QĐ, công văn 10/UBND là trong thời hiệu khởi kiện 01 năm. Tuy nhiên Tòa án ND tỉnh T chưa tiến hành thụ lý mà có Thông báo số 01/TB ngày 10/9/2019 yêu cầu bổ sung đơn khởi kiện nhưng ông A không bổ sung đơn và ngày 15/5/2020 đã rút đơn khởi kiện, cùng ngày Tòa án đã trả lại toàn bộ tài liệu và đơn khởi kiện cho ông A là đúng quy định tại Điều 122, 123 Luật tố tụng hành chính. Đến ngày 16/5/2020 ông lại nộp đơn khởi kiện thì thời hiệu khởi kiện đối với 02 quyết định hành chính này được tính từ ngày 21/11/2018 đến hết ngày 21/11/2019 (hơn 5 tháng). Tòa án đã thụ lý và đình chỉ giải quyết vụ án do hết thời hiệu khởi kiện theo điểm g khoản 1 Điều 143 Luật TTHC là đúng quy định của pháp luật.

Quan điểm 2:

Quyết định số 14/QĐ-UBND ban hành ngày 14/02/2011 (ông A nhận được ngày 17/2/2011). Do ông A không khởi kiện ra Tòa án nên đã có đơn khiếu nại, việc khiếu nại được thực hiện nhiều lần và được trả lời khiếu nại lần cuối cùng là văn bản số 10/UBND ngày 19/11/2018 (ông A nhận được ngày 20/11/2018) là quyết định hành chính có liên quan nên là đối tượng bị khởi kiện, thời hiệu khởi kiện 01 năm tính từ ngày 21/11/2018. Ngày 25/8/2019 ông A đã nộp đơn khởi kiện ra Tòa án ND tỉnh T yêu cầu hủy quyết định số 14/QĐ, công văn 10/UBND là trong thời hiệu khởi kiện 01 năm nên Tòa án phải thụ lý để giải quyết. Do Tòa án ND tỉnh T có thông báo số 01/TB ngày 10/9/2019 yêu cầu bổ sung đơn khởi kiện nhưng ông A không bổ sung đơn, Tòa án cũng không có Thông báo về việc trả lại đơn khởi kiện gửi cho ông A là do lỗi của cơ quan tiến hành tố tụng. Ngày 15/5/2020 ông A đã rút đơn khởi kiện, cùng ngày Tòa án đã trả lại toàn bộ tài liệu và đơn khởi kiện nhưng đến ngày 16/5/2020 ông A nộp đơn khởi kiện và các tài liệu thì thời hiệu khởi kiện đối với 02 quyết định hành chính này được tính 01 năm kể từ ngày 25/8/2019 (ngày khởi kiện đầu tiên) đến ngày 15/5/2020 ông A khởi kiện 02 quyết định hành chính này là vẫn được tính còn thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính. Việc Tòa án đã thụ lý và đình chỉ giải quyết vụ án, trả lại đơn khởi kiện cho ông A do hết thời hiệu khởi kiện theo điểm g khoản 1 Điều 143 Luật tố tụng hành chính là không đúng.

Quan điểm của cá nhân tôi đồng ý với quan điểm thứ 1, đề nghị các độc giả có ý kiến trao đổi.

Giáp Thị Thủy- Phòng 10, Viện KSND tỉnh Bắc Giang