Một số bất cập khi thực hiện một số quy định theo Hướng dẫn áp dụng Điều 65 BLHS năm 2015 về án treo theo Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao

Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2018. Qua thực tiễn thi hành quy định một số trường hợp không được hưởng án treo, còn có nhiều ý kiến nhận thức còn chưa rõ ràng, gây khó khăn cho công tác thực tiễn xét xử, gây bất lợi cho người phạm tội, có mâu thuẫn với quy định tại Điều 65 BLHS.

Theo quy định tại Điều 3. Những trường hợp không cho hưởng án treo, có quy định 06 khoản những trường hợp cụ thể khi người phạm tội đều không được hưởng án treo. Nhưng theo quy định tại khoản 5 Điều 3 của Nghị quyết quy định người phạm tội nhiều lần. Với quy định như vậy vẫn còn một số bất cập, gây bất lợi cho người phạm tội. Trong trường hợp người phạm tội nhiều lần thuộc các trường hợp ít nghiêm trọng, có nhân thân tốt có nơi cư trú rõ ràng, có khung hình phạt đều dưới 3 năm tù, nên đủ điều kiện cho hưởng án treo. Nhưng đối chiếu với  quy định tại Nghị quyết số 02/2018/NQQ-HĐTP thì không được hưởng án treo.

Ví dụ: Đối với các tội phạm như Trộm cắp tài sản, đánh bạc… đều thuộc khoản 1 Điều 173, 321 BLHS năm 2015. Người phạm tội Trộm cắp tài sản 2 triệu đồng; đánh bạc  5 triệu đồng, phạm tội  ít nghiêm trọng. Như vậy theo quy định tại Điều 65 BLHS. Người phạm tội thuộc các trường hợp quy định như trên có khung hình phạt tù theo khoản 1 có điều luật tương ứng đều có khung hình phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm tù. Trong khi đó theo  quy định tại khoản 1 Điều 65 BLHS, khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù thì người phạm tội có đủ điều kiện được hưởng án treo, cải tạo tại địa phương. Nhưng xét về điều kiện theo quy định tại khoản 5 Điều 3 của Nghị quyết số 02 thì không cho người phạm tội được  hưởng án treo. Trường hợp người thực hiện hành vi phạm tội trước ngày 01/7/2018 Nghị quyết số 02 có hiệu lực thi hành, có nên áp dụng cho hưởng án treo không. Nếu áp dụng quy định này để xét xử không cho người phạm tội được hưởng án treo sẽ gây bất lợi cho người phạm tội. Để pháp luật được thực hiện thống nhất đúng quy định, thực hiện có lợi cho người phạm tội. Đề nghị Hội đồng thẩm phán – Toà án nhân dân tối cao xem xét, hướng dẫn cụ thể về quy định này cho phù hợp với quy định tại Điều 65 BLHS.

Nguyễn Văn Chuyên- Viện KSND huyện Lục Nam