Tìm hiểu Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 thì phần truy tố của Viện kiểm sát được quy định tại Chương XV. Trong đó, Điều 166 quy định về thời hạn quyết định truy tố; Điều 167 quy định về bản cáo trạng.

Theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 thì phần truy tố gồm 02 chương: Chương XVIII- Những quy định chung gồm 07 Điều từ Điều 236 đến Điều 242; Chương XIX- Quyết định việc truy tố bị can gồm có 07 Điều từ Điều 243 đến Điều 249. Như vậy, có thể thấy các vấn đề liên quan đến hoạt động truy tố của Viện kiểm sát đã được quan tâm đáng kể, tăng lên từ 04 Điều trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 lên 14 Điều trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

Theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, Viện kiểm sát ban hành cáo trạng căn cứ vào các Điều 36 (Nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát); Điều 166 (Thời hạn quyết định truy tố) và Điều 167 (Bản cáo trạng).

Vậy khi Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2016 thì Viện kiểm sát sẽcăn cứ vào những Điều luật nào để ban hành cáo trạng.

Sau khi nghiên cứu Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, tôi thấy: Nếu đối chiếu về nội dung tương tự thì nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 được quy định tại Điều 41 không có gì khác biệt đáng kể so với Điều 36 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003. Trong khi chưa có hướng dẫn cụ thể về việc áp dụng Điều luật nào làm căn cứ ban hành bản cáo trạng, tôi thấy cùng với việc áp dụng Điều 41 cần áp dụng thêm các Điều luật sau đây:

          1. Điều 236: Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi thực hành quyền công tố trong giai đoạn truy tố.

          2. Điều 239: Thẩm quyền truy tố.

          3. Điều 243: Quyết định việc truy tố.

          Theo quan điểm của tôi khi ban hành bản cáo trạng thì Viện kiểm sát sẽ viện dẫn căn cứ các Điều 41, Điều 236, Điều 239 và Điều 243 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 là đúng và đầy đủ.

          Tôi mong nhận được nhiều ý kiến trao đổi của các độc giả và đồng nghiệp trong quá trình nghiên cứu, triển khai Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015./.

Phạm Hữu Cường-VKS thành phố Bắc Giang