Luật phòng, chống ma túy năm 2021 được Quốc hội thông qua ngày 30/3/2021 và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022. Luật phòng, chống ma túy năm 2021 có nhiều điểm mới, phù hợp với tình hình thực tế và khắc phục những bất cập, hạn chế của quy định cũ. Đáng chú ý có những nội dung sau đây:
* Siết chặt quản lý đối với “Thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất”
Luật PCMT năm 2000 không đề cập đến thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất thì Luật PCMT năm 2021 đã bổ sung ngay ở phần giải thích từ ngữ: Thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất là thuốc thú y có chứa chất gây nghiện, chất hướng thần hoặc tiền chất theo quy định tại khoản 2, 3 và 4 Điều 2 Luật này.
Đồng thời bổ sung các quy định liên quan đến thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất như: Nghiêm cấm hành vi nghiên cứu, giám định, kiểm nghiệm, kiểm định, sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, bảo quản, tồn trữ, mua bán, phân phối, xử lý, trao đổi, xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, quá cảnh trái phép, chiếm đoạt thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất theo quy định tại khoản 2, 3 Điều 5 của Luật này; Cá nhân, gia đình có trách nhiệm thực hiện đúng chỉ định của người có thẩm quyền về sử dụng thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất theo quy định tại khoản 2 Điều 6 của Luật này; Các hoạt động được coi là hợp pháp do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cho phép liên quan đến thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất theo quy định tại Điều 12 của Luật này;
Điều 16, 19 của Luật PCMT năm 2021 quy định: Việc kiểm soát hoạt động liên quan đến thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất thực hiện theo quy định của Chính phủ. Trong giai đoạn hiện nay, việc quản lý thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất không vì mục đích quốc phòng, an ninh vẫn được thực hiện theo Thông tư số 12/2020/TT-BNNPTNT ngày 09/11/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quy định về quản lý thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất; kê đơn, đơn thuốc thú y.
Điều 21 của Luật này quy định: Thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất bị thu giữ trong các vụ án hình sự, vụ việc vi phạm hành chính được xử lý theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
* Tăng cường quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy
Luật PCMT năm 2021 quy định cụ thể và chặt chẽ hơn việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, làm nổi bật chính sách của Nhà nước về phòng, chống ma túy là: Quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy; khuyến khích tự nguyện cai nghiện ma túy, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; khuyến khích cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện ma túy.
Luật PCMT năm 2021 đã bổ sung Chương IV quy định về việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Điều 22 chỉ rõ các trường hợp được thực hiện xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể bao gồm: Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy; Người mà cơ quan, người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý; Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; đang cai nghiện ma túy; đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy.
Kèm theo đó là hàng loạt các quy định có liên quan về việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy từ Điều 23 đến Điều 26 của Luật này. Đặc biệt, tại Điều 23 của Luật khẳng định việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là biện pháp phòng ngừa nhằm giúp người sử dụng trái phép chất ma túy không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy, phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật của họ, đồng thời không phải là biện pháp xử lý hành chính.
Các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến người sử dụng trái phép chất ma túy được quy định tại Điều 5 của Luật PCMT năm 2021 gồm: Chống lại hoặc cản trở việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; Kỳ thị người sử dụng trái phép chất ma túy.
* Quy định cụ thể hơn và bổ sung các quy định về việc cai nghiện ma túy
Bổ sung quy định về quy trình cai nghiện tại Điều 29 của Luật này: (1) Tiếp nhận, phân loại; (2) Điều trị cắt cơn, giải độc, điều trị các rối loạn tâm thần, điều trị các bệnh lý khác; (3) Giáo dục, tư vấn, phục hồi hành vi, nhân cách; (4) Lao động trị liệu, học nghề; (5) Chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng. Việc cai nghiện ma túy bắt buộc phải đảm bảo đầy đủ 05 giai đoạn; việc cai nghiện ma túy tự nguyện phải hoàn thành đủ 03 giai đoạn.
Bổ sung quy định có liên quan đến Cơ sở cai nghiện ma túy công lập tại khoản 14 Điều 2, khoản 4 Điều 3, khoản 2 Điều 28, điểm b khoản 3 Điều 31, Điều 35, khoản 3 Điều 47, khoản 2 Điều 55 của Luật PCMT năm 2021. Bổ sung quy định có liên quan đến Cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện tại khoản 14 Điều 2 và Điều 36. Bổ sung quy định về việc áp dụng biện pháp cai nghiện ma túy cho người Việt Nam bị nước ngoài trục xuất về nước do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy; người nước ngoài nghiện ma túy sinh sống tại Việt Nam tại Điều 37.
Ngoài những điểm mới đáng chú ý nêu trên, Luật PCMT năm 2021 còn có nhiều thay đổi khác theo hướng cụ thể hơn, chi tiết hơn Luật PCMT năm 2000, đảm bảo áp dụng thống nhất và phù hợp với tình hình xã hội hiện nay./.
Nguyễn Khắc Tú- VKSND huyện Lục Ngạn
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
