Thực hiện Kế hoạch công tác số 01/KH-VKS ngày 15/01/2020 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang. Ngay từ đầu năm công tác, Viện kiểm sát nhân dân huyện Lục Ngạn đã tích cực triển khai thực hiện công tác kiến nghị.
Thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án dân sự sơ thẩm “Tranh chấp quyền sử dụng đất”, giữa nguyên đơn ông Nguyễn Văn Thể với bị đơn anh Võ Việt Vinh. Đều trú tại thôn Kim 1, xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Viện kiểm sát nhân dân huyện Lục Ngạn thấy như sau:
Bản án dân sự sơ thẩm số 17/2019/DS-ST ngày 30/10/2019 của Tòa án nhân dân (TAND) huyện Lục Ngạn đã giải quyết vụ án nêu trên, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Thể đối với anh Vinh về việc kiện đòi 12,7m2 đất ở tại thôn Kim, xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn. Xác nhận diện tích 12,7m2 đất nằm hoàn toàn trong giấy CNQSDĐ có số vào sổ CH00399, theo Quyết định số 64/QĐ-UBND cấp ngày 27/01/2011; diện tích 62m2 đất ở, tại thôn Kim, xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn thuộc quyền sử dụng của ông Thể và bà Mai. Buộc anh Vinh phải trả lại cho vợ chồng ông Thể, bà Mai 12,7m 2 đất .
Sau khi xét xử sơ thẩm, anh Vinh kháng cáo không đồng ý với quyết định của bản án sơ thẩm. Bản án phúc thẩm số 86/2019/DS-PT ngày 5/8/2019 của TAND tỉnh Bắc Giang đã giải quyết chấp nhận kháng cáo của anh Vinh; hủy bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án. Một trong các lý do TAND tỉnh Bắc Giang xử hủy bản án sơ thẩm là do trước khi Tòa án xét xử sơ thẩm vụ án, ngày 14/6/2018 anh Vinh ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Thị Thanh Hoa, địa chỉ ở tổ 08, phường Trung Sơn, thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình. Hợp đồng được Chủ tịch UBND xã Phượng Sơn chứng thực ngày 14/6/2018. Ngày 29/6/2018 Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai huyện Lục Ngạn đã chỉnh lý trang 4 giấy CNQSDĐ đã cấp cho anh Vinh sang tên bà Hoa.
Giữa ông Thể và anh Vinh có tranh chấp về quyền sử dụng đất. Anh Vinh không có đủ các điều kiện để chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa anh Vinh với bà Hoa là hợp đồng trái pháp luật. Khi anh Vinh và bà Hoa yêu cầu chứng thực hợp đồng này, UBND xã Phượng Sơn không từ chối mà lại thực hiện việc chứng thực hợp đồng và việc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai huyện Lục Ngạn chỉnh lý trang 4 giấy CNQSDĐ đã cấp cho anh Vinh sang tên bà Hoa đều là trái pháp luật; vi phạm về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất; về thẩm quyền, trách nhiệm trong việc chứng thực hợp đồng.
Ngày 20/9/2019, Viện KSND tỉnh Bắc Giang đã có văn bản số 53/KN-VKS-DS kiến nghị đối với Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn yêu cầu khắc phục, phòng ngừa vi phạm trong việc chứng thực hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; trong việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai ở địa phương.
Khi vụ án nêu trên đang được TAND huyện Lục Ngạn thụ lý giải quyết lại, ngày 06/5/2020 bà Hoa lại ký hợp đồng chuyển nhượng đất và tài sản trên đất mà bà đã nhận chuyển nhượng của anh Vinh cho ông Phạm Văn Mậu, sinh năm 1969 trú tại thôn Kim 1, xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang và Chủ tịch UBND xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn lại ký chứng thực hợp đồng số 63/HĐCN ngày 06/5/2020 cho bà Hoa, ông Mậu. Ngày 07/5/2020 bà Hoa nộp hồ sơ chuyển nhượng đất nêu trên đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Lục Ngạn để làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho ông Mậu. Ngày 15/5/2020, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Lục Ngạn có giấy trả hồ sơ cho bà Hoa lý do thửa đất của bà Hoa đang được TAND Lục Ngạn thụ lý giải quyết tranh chấp đất đai, đồng thời thông báo cho UBND xã Phượng Sơn biết.
Việc bà Hoa chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Mậu và việc UBND xã Phượng Sơn ký chứng thực hợp đồng cho bà Hoa ông Mậu là vi phạm các quy định tại điểm b khoản 1 Điều 188 Luật đất đai năm 2013; Điểm d khoản 2 Điều 5; Điều 35Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ quy định về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch; làm ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án của Tòa án; đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân có liên quan.
Để khắc phục và phòng ngừa vi phạm pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước chứng thực về đất đai tại địa phương; đảm bảo việc xác lập hợp đồng, chứng thực hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân, hạn chế thấp nhất tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất. Viện KSND huyện Lục Ngạn đã đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang: Chỉ đạo tổ chức kiểm tra, kiểm điểm, rút kinh nghiệm, khắc phục những vi phạm, thiếu sót trong công tác quản lý Nhà nước về chứng thực về đất đai của UBND xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn và cá nhân có liên quan; Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về chứng thực về đất đai ở địa phương; Chỉ đạo UBND các xã, thị trấn trong huyện thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong công tác chứng thực; Hướng dẫn, bồi dưỡng về nghiệp vụ chứng thực cho cán bộ, công chức làm công tác chứng thực tại UBND cấp xã trên địa bàn; tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về chứng thực để tránh những vi phạm tương tự xảy ra trong thời gian tới.
Việc thực hiện công tác kiến nghị góp phần nâng cao vị trí vai trò của Viện kiểm sát trong việc kiểm sát hoạt động tư pháp, góp phần đảm bảo cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Trong thời gian tới, Viện KSND huyện Lục Ngạn sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, phấn đấu thực hiện tốt công tác kiến nghị dân sự./.
Nguyễn Thị Lệ Thủy- Viện KSND huyện Lục Ngạn