Thông qua công tác kiểm sát 32 vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất do Tòa án nhân dân huyện Sơn Động thụ lý, giải quyết trong 5 năm (2015-2019). Viện kiểm sát nhân dân huyện Sơn Động thấy như sau:
Một số Ủy ban nhân dân cấp xã (UBND) trong huyện Sơn Động chưa thực hiện đúng và đầy đủ các quy định của pháp luật về việc thực hiện thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở, vi phạm Điều 202 Luật đất đai năm 2013, Điều 88 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về công tác hòa giải.
Biên bản hòa giải không đảm bảo về mặt hình thức, không có chữ ký của các thành viên tham gia hòa giải; không có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã.
Thành phần tham gia hòa giải không đúng quy định như không có sự tham gia của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Không có mặt của tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn. Không có đại diện của một số hộ dân cư sinh sống lâu đời tại khu vực có đất tranh chấp biết rõ về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất đối với thửa đất đó...
Việc thực hiện thủ tục hòa giải không đúng quy định dẫn đến việc, một số vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất Tòa án đã thụ lý sau đó lại phải ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết để yêu cầu UBND cấp xã tổ chức hòa giải lại Tòa án mới tiếp tục giải quyết vụ án. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc giải quyết vụ án kéo dài, gây ảnh hưởng tới quyền lợi của đương sự.
Ngoài ra còn có nhiều trường hợp Tòa án trả lại đơn khởi kiện do thủ tục hòa giải tại xã không đúng quy định. Người khởi kiện về đề nghị UBND xã hòa giải lại thì UBND xã không thực hiện dẫn đến việc người dân bức xúc vì không có cơ quan nào giải quyết yêu cầu của mình.
Nguyên nhân dẫn đến vi phạm, thiếu sót nêu trên là do nhận thức pháp luật của các cán bộ làm công tác hòa giải tại cơ sở còn chưa đầy đủ. Việc triển khai thực hiện các quy định của Luật đất đai của một số đơn vị UBND cấp xã còn chưa thường xuyên, kịp thời.
Để công tác hòa giải của UBND cấp xã trên địa bàn huyện được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, bảo về quyền và lợi ích chính đáng của các bên trong giải quyết tranh chấp về đất đai. Viện kiểm sát nhân dân huyện Sơn Động đã kiến nghị đến UBND huyện Sơn Động những nội dung sau:
1. Chỉ đạo Ủy ban nhân dân các xã trên địa bàn huyện thực hiện đúng các quy định về công tác hòa giải tranh chấp đất đai.
2. Tăng cường công tác tập huấn kiến thức về công tác hòa giải tranh chấp đất đai cho cán bộ làm công tác này.
Sau khi nhận được kiến nghị phòng ngừa của Viện KSND huyện Sơn Động, ngày 14/9/2019, UBND huyện Sơn Động đã có Công văn số 1513/UBND-KT chỉ đạo UBND dân các xã, thị trấn trên địa bàn huyện phải tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai theo đúng quy định của Luật đất đai, về quy trình hòa giải phải thực hiện theo quy trình nội bộ giải quyết thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh Bắc Giang theo Quyết định số 400/QĐ-UBND ngày 18/3/2019 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang. Đồng thời UBND huyện Sơn Động giao cho Phòng tài nguyên môi trường huyện có kế hoạch tập huấn, hướng dẫn UBND các xã, thị trấn thực hiện đúng trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai.
Ngay sau khi có chỉ đạo của UBND huyện Sơn Động, công tác hòa giải tranh chấp đất đai ở một số xã đã có những chuyển biến tích cực, các vụ việc cần hòa giải lại UBND các xã đã nghiêm túc tiến hành đúng quy định và Tòa án đã tiếp tục giải quyết các vụ án tranh chấp đất đai trước đó phải tạm đình chỉ để chờ hòa giải lại hoặc thụ lý mới một số vụ án trước đó đã trả lại đơn khởi kiện vì thủ tục hòa giải không đảm bảo, qua đó đã góp phần đảm bảo quyền lợi ích chính đáng của người dân./.
Hoàng Trung Kiên- Viện KSND huyện Sơn Động
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
