Tòa án nhân dân tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án hành chính về khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai giữa người khởi kiện là cụ Nguyễn Thị L với người bị kiện là Chủ tịch và Uỷ ban nhân dân huyện H và 09 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là các con, cháu của cụ L, UBND xã, Công an xã.
Nội dung tranh chấp: Khoảng năm 1965, vợ chồng cụ L, cụ Đ (cụ Đ mất năm 1984) khai hoang thửa đất tại thôn A, xã B, huyện H và làm nhà ở, sử dụng ổn định đến nay. Khi các con trưởng thành, các cụ xây dựng gia đình và tách hộ cho các con ở riêng tại đất khác, còn lại một mình cụ L ở lại nhà đất này.
Ngày 29/3/2001, UBND huyện H cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng 991m2 đất cho hộ anh C (viết tắt là giấy chứng nhận). Năm 2014, anh C đến tranh chấp đất với cụ L. Ngay sau đó cụ L đã làm đơn khiếu nại đến Công an huyện về việc cấp sổ hộ khẩu giả mạo và khiếu nại đến UBND huyện đề nghị thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số Q006637 mang tên hộ anh C để cấp lại cho cụ. Ngày 29/4/2014, Chủ tịch UBND huyện H có văn bản số 262/UBND-TNMT về việc trả lời đơn cụ L, nội dung: Cụ L đang là thành viên trong hộ khẩu mang tên chủ hộ là anh C, được Công an xã cấp ngày 22/12/1998. Căn cứ qui định, khẳng định anh C đăng ký để được UBND huyện cấp giấy chứng nhận mang tên hộ anh C là đúng qui định của pháp luật. Ngày 22/10/2015, Chủ tịch UBND huyện H có văn bản số 880/UBND-TNMT trả lời cụ L, giữ nguyên văn bản 262/UBND- TNMT ngày 29/4/2014.
Cụ L tiếp tục khiếu nại, ngày 01/11/2016, Chủ tịch UBND huyện H ra Quyết định số 9472/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của cụ L: Khiếu nại của cụ L là không có căn cứ, thời điểm cấy giấy chứng nhận người đứng tên chủ hộ là anh C.
Không đồng ý với giải quyết khiếu nại của Chủ tịch huyện H, cụ L khởi kiện vụ án hành chính ra tòa, đề nghị hủy Quyết định số 9472/QĐ-UBND ngày 01/11/2016 của Chủ tịch UBND huyện H và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số Q006637, số vào sổ cấp giấy chứng nhận số 01385 tại Quyết định số 103/QĐ-UBND (H) ngày 29/3/2001 của UBND huyện H cấp cho hộ anh C, để cấp lại giấy chứng nhận tên cụ L.
Quá trình giải quyết vụ án, anh C khai: Nguồn gốc đất là của ông Q, do ông Q không sử dụng nữa nên năm 1986 Nhà nước giao cho anh C (anh C sinh năm 1972). Sổ hộ khẩu gia đình gồm vợ chồng anh, các con và cụ L, cụ L già yếu nên anh đứng tên chủ hộ, đất là của vợ chồng anh, không có cụ L; UBND huyện H khai: UBND huyện H căn cứ vào đơn xin cấp giấy chứng nhận do anh C khai (do anh C là chủ hộ), được UBND xã xác nhận đủ điều kiện và thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định nên việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho anh C là đúng pháp luật.
Nhận thấy, về trình tự, thủ tục ban hành Quyết định số 103/QĐ-UBND (H) ngày 29/3/2001 của UBND huyện H về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho một số hộ gia đình, cá nhân, trong đó có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số Q006637 cấp cho hộ anh C là trái với quy định tại điểm 3, tiểu mục 1, 2, 3 mục 1 phần II Thông tư 346/1998/TT-TCĐC ngày 16/3/1998 của Tổng cục địa chính hướng dẫn thủ tục đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cụ thể: UBND huyện H đã không xem xét đến nguồn gốc đất (Anh C đứng tên kê khai quyền sử dụng đất, nhưng không có tài liệu nào thể hiện nguồn gốc đất do anh C được nhà nước giao; giữa cụ L, cụ Đ không có văn bản nào thể hiện tặng, cho anh C diện tích đất này hay giữa cụ L và các đồng thừa kế cũng không có văn bản ủy quyền cho anh C kê khai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất); biên bản xét duyệt của Hội đồng đăng ký đất ghi có 6 thành viên, nhưng không ghi tên cụ thể các thành viên nào và không ghi tên Thư ký ghi biên bản…
Do vậy, khi phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án, Kiểm sát viên đã đề nghị Hội đồng xét xử hủy Quyết định số 9472/QĐ-UBND ngày 01/11/2016 của Chủ tịch UBND huyện H về giải quyết đơn khiếu nại của cụ L; hủy một phần các văn bản, quyết định như: số 286/UBND-TNMT, số 880/UBND-TNMT và Quyết định số 103/QĐ-UBND (H) ngày 29/3/2001 của UBND huyện H về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số Q006637 mang tên hộ anh C. Đối với yêu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của cụ L được giải quyết bằng vụ án dân sự khác khi đương sự có yêu cầu (do liên quan đến phần thừa kế di sản của cụ Đ) và được Hội đồng xét xử chấp nhận.
Việc giải quyết vụ án như trên đảm bảo đúng quy định của pháp luật nên nhận được sự đồng tình của dư luận, các bên đương sự và những người tham dự phiên tòa./.
Nguyễn Thị Huệ- Phòng 10