Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người chưa đủ 18 tuổi gây ra.

Khi giải quyết vụ án "Tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng" do người chưa đủ 18 tuổi gây ra, việc xác định ai là người phải bồi thường có ý nghĩa quyết định đến việc giải quyết vụ án đúng hay sai theo quy định của pháp luật.

Ngày 01/10/2012 tại trường học, giữa Mai Văn Thiện và Nguyễn Văn Tuấn (đều đang là học sinh lớp 11) đã xảy ra việc cãi nhau; Thiện đã cầm lấy con dao để ở ngăn bàn học đâm một nhát vào bả vai trái của Tuấn; dẫn đến việc Tuấn phải đi cấp cứu, điều trị vết thương ở Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang đến ngày 9/10/2012 thì Tuấn được ra viện. Ngày 15/11/2012 Phòng giám định pháp y, Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang đã có kết luận Tuấn bị tổn thương 21% sức khỏe. Vì Thiện sinh ngày 11/01/1997, tính đến thời điểm gây thương tích cho Tuấn thì Thiện chưa đủ 16 tuổi nên cơ quan Công an đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Ông Toàn (là bố của Tuấn) và Tuấn đã khởi kiện yêu cầu Thiện và ông Nam (là bố của Thiện) phải bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho Tuấn với tổng số tiền là 30.000.000đ. 

Ông Nam, bà Lan (là mẹ của Thiện)  cho rằng việc Thiện đâm Tuấn lỗi hoàn toàn do Tuấn; đề nghị Tòa án giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật. Thiện có lời khai, anh đang đi học, là học sinh nên không có tài sản để bồi thường, việc bồi thường do bố anh quyết định.

Tòa án cấp sơ thẩm đã xử buộc Thiện do ông Nam là đại diện hợp pháp phải bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho Tuấn do ông Toàn là đại diện số tiền 18.674.000đ (gồm tiền viện phí, tiền thuốc 4.564.000đ; tiền thuê xe ô tô đi lại các bệnh viện 1.200.000đ; tiền mất thu nhập của Tuấn và một người nuôi dưỡng trong thời gian Tuấn nằm viện là 2.160.000đ; tiền bồi dưỡng phục hồi sức khỏe 5.000.000đ; tiền bồi thường tổn thất về tinh thần bằng 5 tháng lương tối thiểu x 1.150.000đ = 5.750.000đ).

Qua xem xét việc giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm thấy rằng: Việc Tòa án cấp sơ thẩm xử buộc Thiện phải bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho Tuấn số tiền 18.674.000đ là không đúng quy định của pháp luật, xác định sai người phải có trách nhiệm bồi thường. Vì: Thiện sinh ngày 11/01/1997, tính đến ngày 01/10/2012 (ngày Thiện gây thương tích cho Tuấn) Thiện được 15 tuổi 8 tháng 20 ngày, chưa đủ 18 tuổi; đang đi học phổ thông trung học; không có tài sản riêng. Căn cứ vào các quy định tại đoạn 2 khoản 2 Điều 606 Bộ luật dân sự (người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình, nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình); và hướng dẫn tại tiểu mục 3.1 mục 3 phần I Nghị quyết số 03/2006/NQ-HĐTP ngày 8/7/2006 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (trong trường hợp quy định tại đoạn 2 khoản 2 Điều 606 Bộ luật dân sự thì người gây thiệt hại là bị đơn; cha mẹ của người gây thiệt hại là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan). Thì khi giải quyết vụ án này Tòa án phải đưa ông Nam, bà Lan là bố mẹ của Thiện vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan và phải xử buộc ông Nam, bà Lan phải bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho Tuấn. Việc Tòa án cấp sơ thẩm chỉ xác định ông Nam tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện hợp pháp cho Thiện là xác định thiếu tư cách tham gia tố tụng của ông Nam, vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 56 Bộ luật tố tụng dân sự; Tuấn sinh năm 1996, tại thời điểm sức khỏe bị xâm hại Tuấn đang là học sinh đang học phổ thông trung học, chưa đi lao động, chưa có thu nhập. Việc Tòa án cấp sơ thẩm xác định tiền mất thu nhập của Tuấn trong thời gian Tuấn nằm viện 9 ngày là 1.080.000đ để buộc Thiện phải bồi thường số tiền này cho Tuấn là không đúng quy định tại điểm b khoản 1 Điều 609 Bộ luật dân sự; và hướng dẫn tại điểm a tiểu mục 1.2 mục 1 phần II Nghị quyết số 03/2006/NQ-HĐTP ngày 8/7/2006 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

Do trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm có những vi phạm, thiếu sót nên trên, Viện trưởng KSND tỉnh Bắc Giang đã ban hành quyết định kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm đối với bản án sơ thẩm; Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang đã xét xử phúc thẩm, chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát; sửa bản án sơ thẩm; buộc ông Nam, bà Lan phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại về sức khỏe cho Thiện./.

Lương Thanh Hảo

Phòng 9 VKSND tỉnh Bắc Giang