Ngăn chặn tội phạm trong mua bán dữ liệu, thông tin cá nhân: Cần hoàn thiện hành lang pháp lý

Thời gian qua, nhiều đường dây mua bán thông tin cá nhân trên mạng xã hội đã được triệt phá cho thấy tình trạng thông tin, dữ liệu cá nhân bị lộ lọt, đánh cắp diễn ra khá phổ biến. Trên địa bàn tỉnh Bắc Giang thời gian gần đây xuất hiện đối tượng sử dụng các thông tin, hình ảnh cá nhân của cán bộ lãnh đạo các cơ quan Đảng, Nhà nước, người có uy tín để lập tài khoản Zalo, Facebook mạo danh sau đó kết bạn, nhắn tin vay mượn tiền của đồng nghiệp, bạn bè, người thân của họ rồi chiếm đoạt...

Hiện nay, các chế tài xử phạt đối với các hành vi phạm tội này đã được quy định cụ thể tại Bộ luật Hình sự năm 2015. Theo đó, người có hành vi xâm phạm đến bí mật cá nhân, bí mật đời tư hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các Điều 159, 288 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Tuy nhiên, từ thực tế các vụ việc xảy ra cho thấy, nguyên nhân lớn dẫn đến tình trạng trên là do người bị đánh cắp thông tin, dữ liệu thường chưa nắm được các kiến thức về an toàn thông tin, hay nhấn vào những đường dẫn lạ (đường link) do người khác gửi, cài đặt phần mềm không có bản quyền…

Bên cạnh đó, do hành lang pháp lý quy định còn chưa đầy đủ, hoàn thiện; Ngoài ra, khó khăn đối với cơ quan tố tụng trong xử lý các vụ án này đó làThông tư liên tịch số 10/2012/TTLT-BCA-BQP-BTP-BTT&TT-VKSNDTC-TANDTC ngày 10/9/2012 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông, VKSND tối cao, TAND tối cao hướng dẫn áp dụng quy định của Bộ luật hình sự về một số tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông, việc xác định hành vi mua bán thông tin cá nhân của nhiều đối tượng lại chưa đủ để cấu thành tội phạm vì rất khó để xác định việc mua bán đó có “gây hậu quả nghiêm trọng” hay không.

Do đó, cùng với việc hoàn thiện các quy định pháp luật, cần nâng cao kỹ năng, kiến thức đối với Kiểm sát viên trong giải quyết các vụ án này bởi đây là lĩnh vực còn mới, số lượng các vụ việc giải quyết chưa nhiều nên kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế; hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành để xử lý các vụ việc đồng bộ; nâng cao trình độ, phương tiện của lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao…Đồng thời, để ngăn chặn tội phạm trong lĩnh vực này cần tăng các mức hình phạt nghiêm khắc hơn nhằm nâng cao tính răn đe, phòng ngừa.

Hoàng Văn Quý- Phòng 2, VKSND tỉnh Bắc Giang