Đánh giá về trạng thái “mất tập trung” của chủ sở hữu tài sản trong các vụ án chiếm đoạt tài sản

Trong đời sống xã hội, một số người đôi khi có trạng thái mất tập trung trong công việc dẫn đến bị người khác lợi dụng thực hiện hành vi phạm tội, phổ biến là thực hiện các hành vi chiếm đoạt tài sản.

Trong trạng thái mất tập trung, con người hoàn toàn nhận thức được sự việc xung quanh, nhưng lại không có những phản ứng bình thường, tất yếu và cần thiết đối với những sự việc đó. Điều này dẫn tới những hành vi bất thường, mà điển hình là trong việc quản lý tài sản và thông thường là hình thức không hành động.

- Ví dụ thứ nhất: A là chủ cửa hàng quần áo, trong một buổi đông khách, căng thẳng, nhân lúc A đang tập trung sử dụng máy tính tra cứu thông tin đơn hàng cho khách hàng thì B lúc này đứng gần quầy làm việc của A và cầm điện thoại của A lúc này đang để trên mặt quầy, từ từ đi ra ngoài. Sau khoảng vài phút, A mới nghĩ đến việc bị mất điện thoại nhưng B đã đi mất. Khi được hỏi, A cho biết vào thời điểm B cầm điện thoại của mình đi, A hoàn toàn nhận thức được, nhưng do mất tập trung mà không có sự phản ứng ngay lập tức để ngăn cản.

- Ví dụ thứ hai: A và B là bạn bè, ngồi chơi game cạnh nhau trong một quán Internet, B hỏi mượn điện thoại của A nhiều lần nhưng A không đồng ý, sau đó trong lúc A đang tập trung chơi game thì B lấy điện thoại của A lúc này đang để trên mặt bàn đi ra ngoài đem cầm cố. Hết trận game, A mới nhận ra đã bị lấy mất điện thoại. A nhận thức được việc B lấy điện thoại của mình nhưng do mất tập trung mà không có sự phản ứng ngay lập tức.

Vấn đề đặt ra là trong những trường hợp như vậy, định tội danh đối với B như thế nào thì phù hợp. Vì A không đồng ý giao tài sản cho B nên B không phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; B thực hiện hành vi một cách công khai, trước sự chứng kiến của A do vậy B không phạm tội trộm cắp tài sản; A nhận thức được và hoàn toàn có khả năng ngăn cản B lấy tài sản của mình nhưng lại không hành động do vậy B không xử lý về tội công nhiên chiếm đoạt tài sản...

Từ những ví dụ nêu trên, đặt ra vấn đề cần đánh giá trạng thái mất tập trung của chủ sở hữu tài sản như thế nào cho hợp lý và thống nhất làm cơ sở và thống nhất quan điểm để giải quyết các vụ việc tương tự. Theo quan điểm của cá nhân tôi, các trường hợp này cần được định tội danh là trộm cắp tài sản./.

Nguyễn Khắc Tú- VKSND huyện Lục Ngạn