Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp như thế nào?

I. Vụ việc thứ nhất:

Ngày 09/02/2019, Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện H có Quyết định số 28/QĐ phân công ông Trần Thế C- Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm đối với đơn của ông Lê Tuấn H.

Ngày 09/06/2019, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện H ra Quyết định không khởi tố vụ án số 35/QĐ không khởi tố vụ án hình sự đối với vụ việc nêu trên, quyết định do Phó thủ trưởng ký.

Ngày 28/10/2019, ông Lê Tuấn H có đơn không nhất trí với việc giải quyết của Cơ quan điều tra.Sau khi nhận được đơn, Cơ quan cảnh sát điều tra huyện H đã tiến hành làm việc với ông H. Kết quả xác định: Ông Lê Tuấn H khiếu nại Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 35/QĐ ngày 09/06/2019 và có căn cứ xác định khiếu nại còn thời hiệu xem xét, giải quyết. Tại thời điểm này, ông Trần Thế C đang giữ chức vụ Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra huyện H (ông C được bổ nhiệm chức vụ Thủ trưởng Cơ quan điều tra sau khi ký Quyết định không khởi tố vụ án). Việc giải quyết khiếu nại thuộc trường hợp này như thế nào?

Quan điểm thứ nhất:

Căn cứ nội dung khiếu nại của ông Lê Tuấn H và các quy định của pháp luật thấy: Ông H khiếu nại quyết định của Phó thủ trưởng chứ không phải khiếu nại quyết định của ông Trần Thế C, khiếu nại của ông H thuộc thẩm quyền giải quyết của Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện H, do vậy, ông Trần Thế C sẽ là người ra quyết định giải quyết khiếu nại trong trường hợp này.

Quan điểm thứ hai:

Khiếu nại của ông H thuộc thẩm quyền giải quyết của Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện H. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 7 Thông tư liên tịch số 02, người phải giải trình và cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ liên quan đến những nội dung bị khiếu nại chính là ông Trần Thế C, do đó việc giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện H sẽ không đảm bảo khách quan, dễ gây khiếu kiện phức tạp, không đảm bảo trình tự, thủ tục thụ lý và giải quyết khiếu nại quy định tại Thông tư liên tịch số 02. Khiếu nại này cần chuyển đến Viện kiểm sát nhân dân huyện H để giải quyết.

Quan điểm thứ ba:

Hiện tại, pháp luật chưa có quy định cụ thể về thẩm quyền giải quyết trường hợp này, về nguyên tắc thì Thủ trưởng cơ quan điều tra vẫn có quyền giải quyết khiếu nại quyết định tố tụng của Phó thủ trưởng. Tuy nhiên, để đảm bảo khách quan thì đơn khiếu nại của ông H nên chuyển đến Cơ quan cảnh sát điều tra cấp trên trực tiếp để giải quyết.

II. Vụ việc thứ hai

Ngày 12/9/2018,ông Nguyễn Văn A có đơn tố cáo Trần Văn B là Điều tra viên Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện T, có hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình khám xét nơi ở của gia đình ông. Ngày 8/10/2019, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện T đã ra Quyết định giải quyết tố cáo số 35/QĐ-CQCSĐT  bác đơn tố cáo của ông A. Không nhất trí với Quyết định giải quyết tố cáo số 35/QĐ-CQCSĐT, ông Nguyễn Văn A làm đơn tố cáo tiếp gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh C và gửi Viện kiểm sát nhân dân huyện T yêu cầu xem xét lại Quyết định giải quyết tố cáo của Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra huyện T.

Quan điểm thứ nhất:   

Khoản 2 Điều 37 Luật tố cáo năm 2018 quy định về việc tố cáo tiếp, giải quyết lại vụ việc tố cáo: " 2. Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố cáo tiếp, người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của người đã giải quyết tố cáo phải xem xét hồ sơ giải quyết vụ việc tố cáo trước đó; trường hợp cần thiết, làm việc trực tiếp với người tố cáo về nội dung tố cáo tiếp, thu thập thông tin, tài liệu, chứng cứ có liên quan để quyết định xử lý đối với tố cáo tiếp. Việc xử lý được thực hiện như sau:

a) Trường hợp việc giải quyết tố cáo trước đó là đúng quy định của pháp luật thì không giải quyết lại vụ việc tố cáo, đồng thời thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người tố cáo về việc không giải quyết lại;

b) Trường hợp việc giải quyết tố cáo trước đó là không đúng thẩm quyền thì tiến hành giải quyết tố cáo theo thẩm quyền hoặc chuyển tố cáo đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tố cáo;

c) Trường hợp việc giải quyết tố cáo trước đó có một trong các căn cứ quy định tại khoản 3 Điều này thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp giải quyết lại vụ việc tố cáo theo thời hạn, trình tự, thủ tục giải quyết tố cáo quy định tại Chương này".

Khoản 3 Điều 6 Thông tư số 10 ngày 04/3/2014 của Bộ Công an quy định việc xử lý, giải quyết tố cáo và quản lý công tác giải quyết tố cáo trong Công an nhân dân: "Tố cáo Phó Thủ trưởng, Điều tra viên Cơ quan điều tra mà hành vi bị tố cáo không liên quan đến biện pháp bắt, tạm giữ, tạm giam thì chuyển đến Thủ trưởng Cơ quan điều tra cùng cấp của người bị tố cáo. Trường hợp người bị tố cáo là Thủ trưởng Cơ quan điều tra hoặc tố cáo Phó Thủ trưởng, Điều tra viên Cơ quan điều tra đã được Thủ trưởng Cơ quan điều tra giải quyết nhưng người tố cáo không đồng ý mà có bằng chứng mới thì chuyển đến Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp trên trực tiếp xem xét, giải quyết theo quy định tại Điều 337 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003".

 Căn cứ quy định nêu trên và để đảm bảo nguyên tắc kiểm tra của cấp trên đối với cấp dưới, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh C sẽ tiếp nhận, thụ lý để kiểm tra, nếu "có bằng chứng mới", Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh C sẽ ra Quyết định giải quyết, còn nếu không có " bằng chứng mới", Cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh C sẽ ban hành văn bản trả lời người tố cáo không thụ lý.

Quan điểm thứ hai:

Bộ luật tố tụng hình sự và Thông tư liên tịch số 02 ngày 5/9/2018 đều không quy định về việc giải quyết tố cáo tiếp, do vậy đối với trường hợp nêu trên, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh C nhận được phải chuyển đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện T để kiểm tra điều kiện thụ lý theo quy định tại Điều 9 Thông tư liên tịch số 02, nếu kiểm tra thấy việc giải quyết trước đó đúng quy định của pháp luật và không có tài liệu, chứng cứ mới thì không thụ lý: ngược lại việc giải quyết trước đó chưa đúng hoặc có tài liệu chứng cứ mới thì Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện T thụ lý giải quyết theo thẩm quyền.

Theo các đồng chí việc xem xét xử lý, giải quyết tố cáo của ông Nguyễn Văn A, khiếu nại tiếp của ông Lê Tuấn H như thế nào?

Lưu Thị Lệ Phương- Thanh tra Viện KSND tỉnh Bắc Giang