Sau khi Nghị quyết 144 ngày 29/6/2016 của Quốc hội ban hành về việc lùi hiệu lực thi hành Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đồng thời hướng dẫn một số quy định có lợi cho người phạm tội tại Khoản 3 Điều 7 Bộ luật hình sự năm 2015 và điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 109 của Quốc hội. Tuy nhiên trong thực tiễn áp dụng vẫn có nhiều cách hiểu khác nhau về việc tính thời hạn để xóa án tích đối với bị cáo.
Tôi xin nêu một ví dụ như sau:Ngày 28/3/2016, Nguyễn Văn Bbị bắt về hành viđánh bạc với 05 đối tượng khác, tổng số tiền dùng để đánh bạc là 10.000.000 đồng. B có 2 tiền án về tội đánh bạc, cụ thể:
- Bản án số 63 ngày 15/6/2010 của Tòa án nhân dân huyện M xử phạt B 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 12 tháng về tội đánh bạc, phạt bổ sung 3.000.000 đồng. Số tiền dùng để đánh bạc trong vụ án này là 7.000.000 đồng. B chấp hành xong thời gian thử thách ngày 15/6/2011. Chấp hành xong án phí và tiền phạt bổ sung ngày 01/11/2012.
- Ngày 10/7/2013, B lại có hành vi đánh bạc. Bản án số 123 ngày 11/12/2013 của Tòa án nhân dân huyện M xử phạt 10 tháng tù về tội đánh bạc, phạt bổ sung 3.000.000 đồng. Số tiền dùng để đánh bạc trong vụ án này là 6.000.000 đồng. Ngày 11/12/2014, B chấp hành xong hình phạt tù, bị cáo chưa chấp hành xong tiền phạt bổ sung và tiền án phí của bản án này.
Tòa án nhân dân huyện M áp dụng khoản 1 Điều 248, điểm p khoản 1 Điều 46, điểm g khoản 1 Điều 48 (tái phạm), Điều 33 BLHS xử phạt B 15 tháng tù. Sau khi xét xử vụ án có 2 quan điểm khác nhau về việc áp dụng tình tiết tái phạm nguy hiểm hay tái phạm đối với B, cụ thể:
Quan điểm thứ nhất: B cần phải bị xét xử theo điểm c khoản 2 Điều 248 Bộ luật hình sự, vì sau 1 năm kể từ khi chấp hành xong bản án B mới được xóa án tích (tức là ngày 01/11/2013) B mới được xóa án tích nhưng ngày 10/7/2013 B phạm tội đánh bạc. Do vậy lần phạm tội ngày 28/3/2016 là tái phạm nguy hiểm quy định tại điểm c khoản 2 Điều 248 Bộ luật hình sự.
Quan điểm thứ hai: B cần bị xét xử theo khoản 1 Điều 248 Bộ luật hình sự, vì thời điểm để tính thời hạn đương nhiên xóa án tích là từ ngày bị cáo chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo. Sau thời hạn này bị cáo chấp hành xong các quyết định khác của bản án ngày nào thì ngày đó được tính để xóa án tích. B được xóa án tích ngày 01/12/2012. Do vậy, lần phạm tội ngày 28/3/2016 chỉ là tái phạm.
Tôi đồng ý với quan điểm thứ hai, bởi lẽ:
Theo quy định tại điểm a khoản 2Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định “2. Người bị kết án đương nhiên được xóaán tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo.
B chấp hành xong án phí và tiền phạt bổ sung ngày 01/11/2012, do vậy B được xóa án tích vào ngày này.
Tôi mong nhận được ý kiến trao đổi, phản hồi của các đồng nghiệp.
Nguyễn Việt Anh- Viện KSND huyện Hiệp Hòa
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
