Sau khi tác giả Đoàn Thế Đức có bài viết “Hành vi của Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B có thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm hay không” đăng trên Trang tin điện tử của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang. Ban biên tập đã nhận được 03 ý kiến trao đổi, cụ thể như sau:
>>> Hành vi của Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B có thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm hay không ?
1. Tác giả Đồng Thị Toàn- VKS huyện Lạng Giang.
Tác giả đồng ý với quan điểm thứ nhất, tức là Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B được đương nhiên xóa án tích. Bởi lẽ:
Thứ nhất, theo khoản 3 Điều 7 BLHS năm 2015 quy định: “Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng... xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành”. BLHS năm 2015 đã được công bố ngày 09/12/2015 nhưng chưa có hiệu lực thi hành theo Nghị quyết 144 nói trên.
Tại điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 quy định: “Các điều khoản của Bộ luật hình sự năm 2015 xóa bỏ một tội phạm… xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 ngày 01 tháng 7 năm 2016 mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích”.
Điểm a khoản 4 Điều 1 Nghị quyết số 144/2016/QH13 cũng quy định kể từ ngày 01/7/2016 “Thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại khoản 3 Điều 7 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 và điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 về việc thi hành Bộ luật hình sự; tiếp tục áp dụng khoản 2 Điều 1 và các quy định khác có lợi cho người phạm tội tại Nghị quyết số 109/2015/QH13”.
Thứ hai,thế nào là “có lợi” trong các quy định nêu trên? Theo tôi, “các quy định có lợi cho người phạm tội” được hiểu là các quy định mà theo đó, khi áp dụng đối với người phạm tội sẽ giúp họ được hưởng một tình tiết giảm nhẹ mới, miễn trách nhiệm hình sự, được áp dụng một hình phạt nhẹ hơn hay đương nhiên xóa án tích… Cụ thể trong trường hợp này, nếu áp dụng quy định tại Điều 64 Bộ luật hình sự năm 1999 thì tại thời điểm phạm tội mới ngày 10/02/2016, Hoàng Văn A, Nguyễn Văn B chưa được xóa án tích ở tất cả các bản án và lần phạm tội này thuộc trường hợp “tái phạm nguy hiểm”, các bị can sẽ bị truy tố theo khoản 2 Điều 248 BLHS 1999. Tuy nhiên nếu áp dụng quy định tại Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015 thì Hoàng Văn A, Nguyễn văn B đương nhiên được xóa án tích và cả 2 bị can chỉ bị truy tố theo khoản 1 Điều 248 BLHS 1999. Như vậy, rõ ràng việc áp dụng quy định tại Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015 để xử lý A và B chính là áp dụng “các quy định có lợi cho người phạm tội”.
2. Tác giả Nguyễn Thùy Trang - VKS huyện Việt Yên.
Tác giả đồng ý với quan điểm thứ nhất, tức là Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B được đương nhiên xóa án tích, với lập luận như sau:
BLHS 2015 quy định theo hướng có lợi hơn cho người phạm tội về thời hạn xóa án tích. Nếu theo quy định của BLHS 2015 thì cả A và B đương nhiên được xóa án tích. Tuy nhiên, để được áp dụng các quy định có lợi theo BLHS 2015 thì trường hợp của A và B phải thỏa mãn các quy định tại Khoản 3 Điều 7 BLHS 2015, Nghị quyết số 109/2015/QH13 ngày 27/11/2015 về việc thi hành BLHS và Nghị quyết số 144/2016/QH13 ngày 29/6/2016 lùi hiệu lực thi hành của BLHS.
Tại điểm a Khoản 4 Điều 1 Nghị quyết 144 quy định: “Thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại khoản 3 Điều 7 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 và điểm b Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 về việc thi hành Bộ luật hình sự…”
Điểm b Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 109 quy định:“Các điều khoản của Bộ luật hình sự năm 2015 xóa bỏ một tội phạm, xóa bỏ một hình phạt, một tình tiết tăng nặng; quy định hình phạt nhẹ hơn, tình tiết giảm nhẹ mới; miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 ngày 01/7/2016 mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích”.
Như vậy, Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B thuộc trường hợp được áp dụng quy định có lợi về thời hạn được xóa án tích theo quy định tại BLHS 2015 do thỏa mãn hướng dẫn tại điểm b Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13.
Mặc dù hành vi phạm tội của A, B xảy ra trước 01/7/2016 nhưng với tinh thần của Nghị quyết 109/2015/QH13 là áp dụng các quy định có lợi cho người phạm tội trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước thời điểm BLHS 2015 có hiệu lực nên A, B sẽ được đương nhiên được xóa án tích.
3. Tác giả Nguyễn Hồng Hạnh - Phòng 12 VKS tỉnh.
Tác giả đồng ý với quan điểm thứ nhất, tức là Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B được đương nhiên xóa án tích. Vì các lẽ sau đây:
Theo quy định tại Điều 49, Điều 64, Điều 67 Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì hành vi đánh bạc ngày 10/2/2016 của A và B thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm vì đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội do cố ý.
Tuy nhiên, Bộ luật hình sự năm 2015 đã quy định về việc xóa án tích tại khoản 2 Điều 70 BLHS như sau: “Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm…”
Nếu áp dụng theo Bộ luật hình sự năm 2015 thì Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B sẽ đương nhiên được xóa án tích sau 02 năm kể từ ngày chấp hành xong bản án thứ hai, tức là A đương nhiên được xóa án tích vào tháng 7/2015 và B đương nhiên được xóa án tích vào tháng 5/2015.
Mặc dù Bộ luật hình sự năm 2015 chưa có hiệu lực nhưng theo Nghị quyết 144/2016/QH13 144 thì kể từ ngày 01/7/2016 thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại Khoản 3, Điều 7 Bộ luật hình sự: “Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng…xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.”
Mặc dù Nghị quyết số 01/2016/NQ-HĐTP ngày 30/6/2016 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân tối cao hướng dẫn thi hành điểm a, điểm b, Khoản 4, Điều 1 Nghị quyết số 144 của Quốc hội nhưng không hướng dẫn việc áp dụng quy định mới về xóa án tích. Tuy nhiên, Nghị quyết của Quốc hội đã nêu rõ vẫn giữ nguyên thời hạn hiệu lực từ ngày 01/7/2016 với các quy định có lợi cho người phạm tội. Điều này vẫn cho phép thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội, thể hiện tính nhân đạo, nhân văn, hướng thiện của Bộ luật hình sự mới.
Hơn nữa, Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 22/6/2015 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016) quy định: “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn”. Nghị quyết của Quốc hội sẽ có hiệu lực pháp lý cao hơn Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Vì vậy theo tôi trong trường hợp này nên áp dụng quan điểm thứ nhất, tức là hành vi của Hoàng Văn A và Nguyễn Văn B sẽ đương nhiên được xóa án tích và không thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm.
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
