Cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội; công tác đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm đòi hỏi cũng phải có những đổi mới thiết thực, trong đó cần có sự “góp mặt” của công nghệ. Một trong những sự “góp mặt” phải kể đến là hệ thống camera giám sát.
Trong những năm gần đây, công nghệ 4.0 đã có những bước phát triển vượt bậc, mang lại nhiều tiện ích cho người dân, trong đó có hệ thống camera giám sát. Với ưu điểm là lắp đặt dễ dàng, kinh phí không lớn nên camera giám sát không những được lắp đặt ở các trung tâm thương mại, nơi công sở, đường giao thông, các vị trí phức tạp về an ninh trật mà còn được lắp đặt tại nhiều hộ gia đình cá nhân với mục đích giám sát an ninh, quản lý tài sản, phòng ngừa tội phạm. Điều đó đãphần nào hạn chế một số loại tội phạm. Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 coi “dữ liệu điện tử” là một trong những nguồn chứng cứ trong tố tụng hình sự là rất phù hợp với thực tiễn.
Thành phố Bắc Giang là trung tâm kinh tế, hành chính của tỉnh, là nơi tập trung đông dân cư, có nhiều thành phần xã hội sinh sống; các khu dân cư, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp bố trí đan xen, các khu chung cư tập trung đông người nên tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và an toàn giao thông luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, diễn biến phức tạp. Bên cạnh đó, các loại tội phạm hoạt động với nhiều hình thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc xác định, chứng minh tội phạm và người phạm tội, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
Thấy rõ hiệu quả hệ thống camera giám sát mang lại, trên cơ sở đề xuất của các cơ quan bảo vệ pháp luật, UBND thành phố Bắc Giang đã xác định “Thực hiện việc xây dựng, lắp đặt các hệ thống camera giám sát an ninh, trậy tự” là nhiện vụ trọng tâm, đột phá trong xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Sau hội nghị giao ban giữa Thường trực Thành ủy với các cơ quan khối nội chính quý III/2019, UBND thành phố Bắc Giang đã có công văn gửi UBND phường, xã yêu cầu triển khai xây dựng, lắp đặt hệ thống camera giám sát an ninh trên địa bàn mình quản lý; chủ động bố trí nguồn kinh phí thực hiện, tranh thủ vận động xã hội hóa, phát huy lợi thế của địa phương, phấn đấu xây dựng, lắp đặt hệ thống camera giám sát an ninh ở tất cả các phường, xã các khu vực công cộng, nơi kinh doanh tập trung đông người, ưu tiên những khu vực trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự, khu vực đông dân cư. Tính đến cuối năm 2019, trên địa bàn thành phố Bắc Giang đã đầu tư, lắp đặt hơn 100 camera giám sát an ninh với kinh phí hàng chục tỷ đồng từ ngân sách. Hệ thống camera này thực hiện nhiệm vụ giám sát an ninh tại hầu hết các điểm, nút giao thông quan trọng; giám sát an ninh tại các vị trí trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự; các địa điểm khác thuộc đối tượng cần bảo vệ... . Ngoài hệ thống camera giám sát an ninh được lắp đặt từ nguồn ngân sách, hầu hết các cơ quan, cửa hàng và hộ dân kể cả ngoài mặt đường hay trong ngõ đều được lắp đặt camera giám sát, điều này đã mang lại hiệu quả rất lớn trong công tác phòng ngừa và đấu tranh với các loại tội phạm.
Việc lắp đặt camera giám sát ngày càng rộng rãi của các hộ dân trên địa bàn thành phố cùng hệ thống camera giám sát an ninh của thành phố đã tạo thành một mạng lưới camera bao trùm khắp thành phố, góp phần không nhỏ trong phòng ngừa, đấu tranh và truy xét tội phạm. Các dữ liệu camera ghi hình là những chứng cứ khách quan, giúp cơ quan chức năng nhận định, đánh giá đúng về diễn biến sự việc, đối tượng thực hiện, phục vụ tốt công tác truy xét, truy bắt đối tượng gây án, xử lý chính xác các vụ việc về an ninh trật tự, nhất là các vụ việc liên quan đến trật tự, an toàn giao thông. Nhờ vào hệ thông camera giám sát, năm 2019, Công an thành phố Bắc Giang đã phát hiện, làm rõ, điều tra và khởi tố 26 vụ trộm cắp tài sản, 02 vụ tai nạn giao thông, 02 vụ cố ý gây thương tích. Trong đó, có nhiều vụ án, nhờ có sự “trợ giúp” của camera giám sát, cơ quan tố tụng mới xác định được chính xác đối tượng phạm tội, tính chất của vụ án, yếu tố lỗi….
Gần đây nhất là vụ trộm cắp tài sản trong xe ô tô xảy ra ngày 06/3/2020 tại đường Đào Sư Tích 1, phường Ngô Quyền, thành phố Bắc Giang. Thủ đoạn trộm cắp hoàn toàn mới, dấu vết tại hiện trường không thu được… . Kiên trì rà soát toàn bộ hệ thống camera an ninh của trụ sở cơ quan, các điểm nút giao thông và của nhà dânnên đến ngày 15/3/2020, Cơ quan điều tra đã đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Bùi Văn T có địa chỉ tại một chung cư thuộc quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Kết quả điều tra xác định T chính là đối tượng thực hiện vụ trộm cắp tài sản nói trên.
Để nâng cao hơn nữa giá trị của hệ thống camera giám sát nói chung và camera an ninh nói riêng thì rất cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị và người dân; cần quan tâm bảo đảm yếu tố kỹ thuật và chủ động cung cấp cho cơ quan chức năng hình ảnh có dấu hiệu vi phạm, tội phạm. Hệ thống ca me ra đầu tư từ ngân sách nhà nước phải bảo đảm ghi hình rõ nét cả ban đêm, ổ cứng lưu dữ liệu phải lưu trữ được trong thời gian dài; phải được giao cho cơ quan công an quản lý và khai thác toàn bộ giữ liệu đã ghi được phải được sao lưu để khai thác khi cần; thường xuyên bảo dưỡng và kiểm tra kỹ thuật toàn hệ thống… . Nếu làm được như vậy, trong thời gian tới, hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm qua hệ thống camera giám sát sẽ đêm lại nhiều hiệu quả hơn nữa, góp phần dắc lực cho duy trì an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn thành phố. Và biện pháp rà soát camera giám sát tại hiện trường xảy ra vụ án, vụ việc sẽ là biện pháp đầu tiên mà Cơ quan điều tra phải thực hiện mỗi khi có vụ việc vi phạm pháp luật xảy ra./.
Nguyễn Minh Nguyệt- VKSND thành phố Bắc Giang