Một số điểm nổi bật của Thông tư liên tịch số 01/2025 về quan hệ phối hợp trong hoạt động giám định tư pháp trong tố tụng hình sự

Ngày 15/01/2025, Liên ngành Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao ban hành Thông tư liên tịch số 01/2025/TTLT-BCA-BQP-BTP-BNN&PTNT-BTC-VKSNDTC-TANDTC quy định quan hệ phối hợp trong hoạt động giám định tư pháp trong tố tụng hình sự (Thông tư liên tịch số 01/2025); có hiệu lực thi hành từ ngày 01/3/2025.

1. Thông tư liên tịch số 01/2025 quy định trường hợp không phải trưng cầu giám định khi chứng cứ, tài liệu thu thập đã đủ để làm rõ những vấn đề phải chứng minh

Theo đó, tại khoản 3 Điều 5 Thông tư liên tịch số 01/2025 quy định: Trường hợp chứng cứ, tài liệu thu thập đã đủ để làm rõ những vấn đề phải chứng minh thì không phải trưng cầu giám định. Khi cần thêm thông tin về quy chuẩn chuyên môn để xem xét, đánh giá chứng cứ, tài liệu đã thu thập thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trao đổi trực tiếp, trao đổi bằng văn bản hoặc tổ chức họp với cá nhân, tổ chức giám định tư pháp. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, cá nhân, tổ chức giám định tư pháp có văn bản trả lời, phối hợp cung cấp thông tin chuyên môn cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

2. Phân định rõ chức năng, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức giám định tư pháp với cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong quan hệ phối hợp

Tại điểm b khoản 1 Điều 6 Thông tư liên tịch số 01/2025 quy định: Căn cứ tính chất, nội dung, yêu cầu cần chứng minh của vụ án, vụ việc, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng dự kiến nội dung cần giám định phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cá nhân, tổ chức giám định tư pháp được trưng cầu. Cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng chỉ đặt câu hỏi về chuyên môn, không yêu cầu cá nhân, tổ chức giám định tư pháp được trưng cầu trả lời câu hỏi thuộc trách nhiệm của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Câu hỏi phải cụ thể, rõ ràng, phù hợp với đối tượng cần giám định, thông tin, tài liệu, đồ vật, mẫu vật giám định.

3. Quy định rõ tiêu chí cụ thể để xem xét, đánh giá, sử dụng kết luận giám định trong trường hợp có nhiều kết luận giám định khác nhau về cùng một nội dung

Tại điểm c khoản 1 Điều 8 Thông tư liên tịch số 01/2025 quy định: Trường hợp trong vụ án, vụ việc có kết luận giám định khác nhau về cùng một nội dung thì xem xét, đánh giá, sử dụng kết luận giám định theo các tiêu chí: Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của người giám định; phương pháp, quy trình thực hiện giám định; trang thiết bị, phương tiện chuyên dụng sử dụng thực hiện giám định; sự độc lập, khách quan của việc thực hiện giám định.

Nhận thấy, quy định của Thông tư liên tịch số 01/2025 có những điểm nổi bật so với những quy định hiện hành điều chỉnh mối quan hệ phối hợp trong hoạt động giám định tư pháp trong tố tụng hính sự; đồng thời đã góp phần định hướng giải quyết những bất cập trong thực tiễn trưng cầu giám định và sử dụng kết luận giám định. Do vậy, cần nghiên cứu, theo dõi thực hiện để từng bước hoàn thiện các quy định liên quan đến hoạt động giám định tư pháp, đảm bảo giá trị chứng minh của kết luận giám định trong quá trình giải quyết vụ việc, vụ án hình sự.

Thân Mạnh Cường, Phòng 3 Viện KSND tỉnh Bắc Giang.