Giao dịch dân sự của con chưa thành niên?

<>Hỏi

<>Trả lời có tính chất tham khảo

- Thứ nhất, về quyền có tài sản riêng của con:

Chiếc xe đạp do vợ chồng bạn mua cho con, cần được coi là tài sản riêng của con bạn. Về quyền có tài sản riêng của con được pháp luật quy định tại Điều 75 của Luật Hôn nhân và gia đình. Nhưng để tránh việc con chưa thành niên sử dụng tài sản riêng một cách không hợp lý, dễ dẫn đến những vấn đề phức tạp, nên pháp luật đã quy định trao cho cha mẹ quyền quản lý, định đoạt tài sản riêng của con chưa thành niên trong một số trường hợp nhất định. Theo đó, tại khoản 2 Điều 76 của Luật Hôn nhân và gia đình quy định: Tài sản riêng của con dưới 15 tuổi do cha mẹ quản lý. Cha mẹ có thể ủy quyền cho người khác quản lý tài sản riêng của con. Tài sản riêng của con do cha mẹ hoặc người khác quản lý được giao lại cho con khi con từ đủ 15 tuổi trở lên, trừ trường hợp cha mẹ và con có thỏa thuận khác.

Bên cạnh đó, tại khoản 1 Điều 77 của Luật Hôn nhân và gia đình đã quy định cụ thể về việc định đoạt tài sản riêng của con chưa thành niên như sau: "Trường hợp cha mẹ hoặc người giám hộ quản lý tài sản riêng của con dưới 15 tuổi thì có quyền định đoạt tài sản đó vì lợi ích của con, nếu con từ đủ 09 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con".

Tuy nhiên, tại khoản 3 Điều 21 của Bộ luật Dân sự quy định: "Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi".

Như vậy, xác định nguyên nhân tranh chấp ở đây là giữa vợ chồng bạn, con trai của bạn với vợ chồng cháu Q và cháu Q là do con của bạn đã bán chiếc xe đạp thể thao cho cháu Q để lấy 2.300.000 đồng.

Về căn cứ pháp lý, thì căn cứ vào khoản 3 Điều 21 của Bộ luật Dân sự đã nêu trên, thì việc con trai của bạn do chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý (vợ chồng bạn là người đại diện theo pháp luật của con trai bạn); nghĩa là việc con trai của bạn khi đem bán chiếc xe đạp thể thao cho cháu Q mà chưa được vợ chồng bạn đồng ý là giao dịch dân sự vô hiệu và quy định về giao dịch dân sự vô hiệu được quy định rõ tại Điều 125 của Bộ luật dân sự về giao dịch dân sự vô hiệu do người chưa thành niên ... xác lập, thực hiện: "Khi giao dịch dân sự do người chưa thành niên ... xác lập, thực hiện thì theo yêu cầu của người đại diện của người đó, Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu nếu theo quy định của pháp luật giao dịch này phải do người đại diện của họ xác lập, thực hiện hoặc đồng ý"....

Do giao dịch của con trai bạn với cháu Q là vô hiệu và theo quy định tại khoản 2 Điều 131 của Bộ luật Dân sự về hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Theo đó, thì con trai của bạn sẽ phải trả lại cho cháu Q số tiền 2.300.000 đồng và cháu Q phải trả lại con trai của bạn chiếc xe đạp thể thao.

Do vậy, bố mẹ cháu Q trả lời bạn như trên là chưa đúng quy định của pháp luật.

- Thứ hai, về nguyện vọng của con trai bạn:

Theo con trai bạn, thì việc bán chiếc xe đạp thể thao cho cháu Q để lấy 2.300.000 đồng và cùng với số tiền hơn 10.000.000 đồng tiền được mừng tuổi dịp Tết Nguyên đán để mua xe máy Honda 50 phân khối. Đây được xem xét là nguyện vọng của con trai bạn.

Căn cứ quy định của pháp luật về độ tuổi được lái xe gắn máy, thì tại điểm a khoản 1 Điều 60 của Luật Giao thông đường bộ, quy định "Người đủ 16 tuổi trở lên được lái xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50 cm3".

Như vậy, theo quy định của Luật Giao thông đường bộ thì con trai của bạn mới 14 tuổi 10 tháng là không đủ điều kiện để lái xe gắn máy.

Giữa vợ chồng bạn cùng con trai với bố mẹ cháu Q và cháu Q cần hiểu rõ những quy định nêu trên của pháp luật để thỏa thuận, hòa giải sự việc, nếu không giải quyết được thì có đơn yêu cầu Tòa án nơi hai gia đình cư trú để giải quyết bằng một vụ việc dân sự.

Trên đây là trả lời để bạn tham khảo. Chúc gia đình bạn và gia đình cháu Q giải quyết sự việc được êm đẹp, giữ sự hòa thuận trong cuộc sống; để con của các bạn vui vẻ, khỏe mạnh bước vào một năm học mới đầy khát vọng tốt đẹp./.

                                                                                                                                                                                                                              Hoàng Đức Trình- Nguyên Phó Trưởng phòng 10, VKSND tỉnh Bắc Giang