Tìm hiểu về Ngày thế giới phòng, chống HIV/AIDS.

Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS, được cử hành vào ngày 1 tháng 12 hàng năm, nhằm nâng cao nhận thức về nạn dịch AIDS do việc lây nhiễmHIV, và để tưởng nhớ các nạn nhân đã chết vì HIV/AIDS.

Tính từ năm 1981 tới 2007, bệnh AIDS đã giết chết hơn 25 triệu ngườivà tới năm 2007 ước tính có khoảng 33,2 triệu người trên khắp thế giới bị nhiễm HIV, làm cho HIV/AIDS trở thành một trong các dịch bệnh phá hoại nhất trong lịch sử. Mặc dù gần đây, việc điều trị và phòng chống HIV đã được cải thiện ở nhiều vùng trên thế giới, nhưng chỉ riêng năm 2007, đã có khoảng 2 triệu người bị chết vì bệnh AIDS, trong đó có khoảng 270.000 trẻ em.

"Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" được James W. Bunn và Thomas Netter, hai viên chức thông tin đại chúng cho "Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS" của Tổ chức Y tế Thế giới tại Geneve, Thụy Sĩ nghĩ ra lần đầu trong tháng 8 năm 1987. Bunn và Netter nêu ý kiến của họ cho Dr. Jonathan Mann, Giám đốc Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS (nay gọi là Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS). Dr. Mann thích sáng kiến này, đã chấp thuận và đồng ý với khuyến nghị về việc tổ chức "Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" đầu tiên vào ngày 1 tháng 12 năm 1988.

Bunn – nguyên là một nhà báo của đài truyền hình KPIX ở San Francisco, Hoa Kỳ, đã tiến cử ngày 1 tháng 12 vì tin rằng ngày này sẽ được các phương tiện truyền thông phương Tây theo dõi loan tin tối đa. Vì năm 1988 là năm bầu cử ở Hoa Kỳ, Bunn cho rằng các phương tiện truyền thông sẽ chán loan tin hậu bầu cử (sau đầu tháng 11) và hăm hở tìm chuyện mới để loan tin. Bunn và Netter xác định là ngày 1 tháng 12 đủ xa sau sự kiện bầu cử và đủ sớm trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh, trên thực tế, là một điểm chết trong lịch tin tức và do đó là thời gian thích hợp nhất cho việc loan tin vềNgày thế giới phòng chống bệnh AIDS.

Ngày 18.6.1986 chương trình "AIDS Lifeline" của đài truyền hình KPIX - một dự án giáo dục cộng đồng – có vinh dự được tổng thống Ronald Reagan nêu ra như một dẫn chứng về sáng kiến trong khu vực tư nhân. Do vai trò đồng sáng tạo chương trình "AIDS Lifeline" Bunn được Dr. Mann yêu cầu – nhân danh chính phủ Hoa Kỳ - nghỉ phép 2 năm (ở đài truyền hình KPIX) để theo Dr. Mann, một nhà dịch tễ học làm việc ở các Trung tâm kiểm soát bệnh, để phụ tá trong việc sáng tạo "Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS" cho Tổ chức Y tế Thế giới của Liên Hiệp Quốc. Bunn đồng ý và được bổ nhiệm làm Viên chức thông tin đại chúng thứ nhất cho Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS. Cùng với Netter, Bunn đã nghĩ ra, thiết kế và thực hiện lễ khai mạc "Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" đầu tiên – nay là nhận thức và sáng kiến phòng chống bệnh kéo dài nhất trong lịch sử y tế công cộng.

Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS (Joint United Nations Programme on HIV/AIDS) (UNAIDS) đã bắt đầu hoạt động vào năm 1996, nắm việc quy hoạch và xúc tiến Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS. Thay vì tập trung vào một ngày duy nhất, Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AID đã lập ra "Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS" vào năm 1997 để tập trung vào thông tin, phòng chống và giáo dục về HIV/AIDS quanh năm.

Trong 2 năm đầu, chủ đề của Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS tập chú vào các trẻ em và người trẻ. Các chủ đề trên lúc đó đã bị chỉ trích mạnh mẽ vì đã lờ đi sự kiện là người ta thuộc mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm HIV và bệnh AIDS. Tuy nhiên, các chủ đề đã thu hút sự chú ý tới nạn dịch HIV/AIDS, giúp giảm bớt một số kỳ thị xung quanh căn bệnh này, và giúp thúc đẩy sự nhìn nhận vấn đề là một bệnh gia đình.

Năm 2004, "Chiến dịch thế giới phòng chống bệnh AIDS" đã trở thành một tổ chức độc lập.

Hàng năm, các giáo hoàng Gioan Phaolô II và giáo hoàng Biển Đức XVI đều gửi điện văn chào mừng tới các bệnh nhân và các thầy thuốc trong Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.

Từ khi bắt đầu cho tới năm 2004, Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS, cơ quan dẫn đầu chiến dịch Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS, đã lựa chọn các chủ đề hàng năm có tham khảo ý kiến các tổ chức y tế toàn cầu khác.

Tính đến năm 2008, chủ đề Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS mỗi năm đều do Ban Chỉ đạo toàn cầu của Chiến dịch thế giới phòng chống bệnh AIDS lựa chọn sau khi tham khảo ý kiến rộng rãi với những người, tổ chức và cơ quan chính phủ tham gia trong công tác phòng chống và điều trị HIV/AIDS. Đối với mỗi Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS từ năm 2005 đến năm 2010, thì chủ đề là "Hãy chặn đứng bệnh AIDS. Hãy giữ vững cam kết", với một chủ đề phụ, hàng năm. Chủ đề bao quát này được thiết kế để khuyến khích các nhà lãnh đạo chính trị giữ cam kết của họ cho mọi người được quyền tiếp cận việc phòng chống, điều trị HIV/AIDS, chăm sóc, và hỗ trợ vào năm 2010.

Nhiều chính phủ và nhiều tổ chức đã công bố lấy các tháng khác nhau làm Tháng nhận thức bệnh AIDS. Tháng được chọn nhiều nhất là tháng 10 và tháng 12. Tháng 12 được chọn vì trùng với Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.

          Ngày 10/10/2014, Cơ quan Thường trực phòng, chống AIDS (Bộ Y tế) ban hành văn bản số 7124.BYT-UBQG50 về việc triển khai Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2014. Theo đó, thực hiện kế hoạch hoạt động phòng, chống HIV/AIDS năm 2014 và hưởng ứng chiến dịch phòng, chống AIDS toàn cầu giai đoạn 2011- 2015 với chủ đề "Hướng tới mục tiêu ba không: Không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS và không còn kỳ thị, phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS" do Liên hợp quốc phát động, Uỷ ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm phát động trong cả nước Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS từ ngày 10/11 đến ngày 10/12/2014 với chủ đề "Không kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS".

          Đối với Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giang: Ngoài việc tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa sâu sắc của ngày thế giới phòng, chống HIV/AIDS tới toàn thể cán bộ, công chức, đơn vị đã tổ chức quán triệt thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo các chương trình phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội ngành Kiểm sát- Viện kiểm sát nhân dân tối cao tại công văn số 4179/VKSTC-VP, ngày 18/11/2014; Kế hoạch số 98/KH-BCĐ, ngày 27/10/2014 của Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh về tổ chức Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2014 và công văn số 2118/VKS-VP, ngày 25/11/2014 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh. Qua đó, đã làm cho mỗi cán bộ, công chức nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình trong việc phổ biến, tuyên truyền Luật Phòng, chống HIV/AIDS, Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2010, tầm nhìn 2030 và phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư. Đồng thời, chỉ đạo cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị gắn các nội dung có liên quan của công tác phòng, chống HIV/AIDS với các hoạt động thực hiện chức năng của ngành, nhất là trong quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự về tội phạm ma tuý, mại dâm./.

 

                                                             Phạm Hữu Cường

                                       VKSND thành phố Bắc Giang