Trong những năm gần đây, công tác quản lý đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích ở một số xã, thôn trong huyện Tân Yên còn có nhiều vi phạm, sơ hở, thiếu sót dễ dẫn đến xảy ra tranh chấp, khiếu kiện, một số trường hợp vi phạm của cán bộ thôn đã bị khởi tố, truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nguyên nhân của tình trạng này có nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân khách quan là do những quy định của pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập, không phù hợp với thực tiễn; việc quản lý đất công ích còn lỏng lẻo, nhiều tồn tại vướng mắc nhưng chưa có cơ chế để xử lý, tháo gỡ…. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng có những nguyên nhân chủ quan như: do trình độ, nhận thức của cán bộ UBND cấp xã và cán bộ thôn còn hạn chế, chưa nắm bắt được các quy định của pháp luật về quản lý đất đai, nhất là về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của cấp xã, thôn trong việc quản lý, giao đất, cho thuê đất công ích; một số UBND cấp xã chưa nắm chắc diện tích đất công ích trên địa bàn phụ trách, thủ tục, hồ sơ địa chính quản lý không đầy đủ; nhiều diện tích đất công ích UBND cấp xã giao cho thôn không sử dụng nhưng không thu hồi lại để tổ chức đấu giá cho thuê theo quy định; việc kiểm tra, hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn của huyện, UBND cấp xã đối với thôn trong quản lý đất công ích còn chưa sâu sát, thường xuyên nên không kịp thời phát hiện vi phạm của lãnh đạo thôn trong việc bán đất, giao thầu, khoán, cho thuê đất công ích trái thẩm quyền, để kéo dài nhiều năm.
Để phòng ngừa vi phạm pháp luật trong việc quản lý đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công íchcủa UBND cấp xã và thôn trên địa bàn, Viện kiểm sát nhân dân huyện Tân Yên đã ban hành văn bản kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Tân Yên thực hiện một số giải pháp phòng ngừa vi phạm, cụ thể như:
- Một là, chỉ đạo UBND cấp xã rà soát lại các trường hợp đất công ích của cấp xã chưa sử dụng vào mục đích quy định tại Khoản 2 Điều 132 Luật Đất đai năm 2013, nhất là diện tích đất công ích đã giao cho thôn quản lý, sử dụng nhưng thôn lại không trực tiếp khai thác, sử dụng mà lại giao thầu, giao khoán, cho thuê các cá nhân, hộ gia đình không đúng quy định. Đối với các trường hợp ban lãnh đạo thôn bán, cho thuê, giao thầu đất công ích đều là không đúng quy định của pháp luật, cần phải yêu cầu thanh lý hợp đồng và thu hồi lại diện tích đất này để quản lý.
- Hai là, chỉ đạo UBND cấp xã rà soát lại hồ sơ địa chính quản lý quỹ đất công ích; đối chiếu kiểm kê đất công ích trên thực địa với hồ sơ địa chính, đảm bảo chặt chẽ, chính xác về vị trí, diện tích, loại đất, tình trạng sử dụng đất, thường xuyên cập nhật biến động nếu có phát sinh. Chỉ đạo UBND cấp xã xây dựng phương án, kế hoạch sử dụng đất công ích hàng năm hoặc theo giai đoạn để tổ chức thực hiện chặt chẽ, hiệu quả; sau khi phương án, kế hoạch được UBND huyện phê duyệt phải thông báo công khai, minh bạch, tránh phát sinh khiếu nại, tranh chấp về sau.
- Ba là, chỉ đạo cơ quan chuyên môn của UBND huyện hướng dẫn UBND cấp xã tổ chức đấu giá và ký kết hợp đồng cho thuê Quỹ đất công ích theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP ngày 04/04/2015 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Luật đấu giá tài sản năm 2016. Tiền thu được từ việc cho thuê đất thuộc quỹ đất công ích phải nộp vào ngân sách nhà nước do UBND cấp xã quản lý và chỉ được dùng cho nhu cầu công ích của xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.
- Bốn là, tăng cường kiểm tra, hướng dẫn UBND cấp xã trong việc quản lý, sử dụng đất công ích. Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cập nhật kiến thức chuyên môn phục vụ công tác quản lý đất đai cho đội ngũ lãnh đạo và công chức địa chính cấp xã.
Việc thực hiện tốt những giải pháp trên sẽ khắc phục được những vi phạm, thiếu sót, từ đó giúp cho công tác quản lý đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích ở thôn, xã đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật./.
Thân Văn Mạnh- VKSND huyện Tân Yên