Viện KSND tỉnh Bắc Giang kiến nghị tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tổ chức, kinh doanh, khai thác các chợ trên địa bàn thành phố Bắc Giang nhằm phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật

Thông qua công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố đối với vụ án Nguyễn Văn Nhận, sinh năm 1980, trú tại đường Đào Sư Tích 1, phường Ngô Quyền, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang cùng các đồng phạm, bị khởi tố, điều tra về các tội “Cưỡng đoạt tài sản”, “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, “Mua bán trái phép chất ma túy” xảy ra tại chợ Mía, xã Tân Mỹ, thành phố Bắc Giang; Viện KSND tỉnh Bắc Giang phát hiện chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn liên quan có sơ hở, thiếu sót, buông lỏng quản lý nhà nước đối với hoạt động tổ chức, kinh doanh chợ làm phát sinh vi phạm, tội phạm, từ đó đã kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang áp dụng các biện pháp phòng ngừa, cụ thể như sau:

Năm 2016, trên cơ sở tờ trình của UBND xã Tân Mỹ và phòng chuyên môn của thành phố, Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang có quyết định phê duyệt phương án chuyển đổi mô hình quản lý, tổ chức, kinh doanh và khai thác chợ Mía thuộc xã Tân Mỹ, thành phố Bắc Giang và ra quyết định công nhận Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư xây dựng Hoàng Gia Phát (Công ty Hoàng Gia Phát) có trụ sở ở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội là đơn vị trúng thầu kinh doanh, khai thác chợ Mía trong thời hạn 25 năm. Trên cơ sở đó, UBND xã Tân Mỹ (đại diện bên A) ký Hợp đồng giao nhận tổ chức thầu kinh doanh, khai thác và quản lý chợ Mía với Công ty Hoàng Gia Phát.

Sau khi trúng thầu, Công ty này chỉ tiến hành tổ chức kinh doanh và khai thác chợ Mía thời gian đầu; đến năm 2019, Công ty làm hợp đồng ủy quyền cho đối tượng Nguyễn Văn Nhận (là đối tượng có nhân thân đã bị xét xử về tội đánh bạc) thay mặt Công ty toàn quyền tổ chức kinh doanh, khai thác và quản lý chợ Mía theo phương án đã được phê duyệt, đồng thời Giám đốc Công ty Hoàng Gia Phát bổ nhiệm Nhận làm Trưởng Ban quản lý chợ Mía. Lợi dụng việc này, Nhận đã thành lập “Đội trật tự” chợ Mía gồm nhiều đối tượng xã hội, trong đó có một số đối tượng có nhân thân xấu, có tiền án về các tội giết người, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, đối tượng nghiện chất ma túy... để duy trì trật tự và thu các khoản thu ở chợ. Ngoài các khoản thu theo quy định, Nhận còn chỉ đạo thu các khoản tiền của các tiểu thương, chủ hàng, lái xe ô tô trái với quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trường hợp nào không nộp tiền thì sẽ bị các đối tượng dùng thủ đoạn đe dọa dùng vũ lực, gây sức ép buộc phải nộp tiền.

Theo kết quả điều tra, trong khoảng thời gian từ sau khi được ủy quyền tổ chức, kinh doanh, khai thác chợ Mía đến khi bị phát hiện khởi tố (tháng 8/2022), các đối tượng đã thực hiện hành vi đe dọa, cưỡng đoạt tài sản của 09 người bị hại với tổng số tiền chứng minh được là trên một trăm hai mươi triệu đồng. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang và Viện KSND tỉnh Bắc Giang đã khởi tố điều tra và truy tố 10 bị can về tội “Cưỡng đoạt tài sản” theo khoản 2 Điều 170 Bộ luật Hình sự; ngoài ra còn khởi tố, truy tố 02 bị can về các tội tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy.

Qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát giải quyết vụ án, nhận thấy nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của các bị can trong vụ án có phần do chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn buông lỏng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tổ chức kinh doanh, khai thác của Doanh nghiệp trúng thầu và Ban quản lý chợ Mía, buông lỏng quản lý và duy trì trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, như: Không kịp thời phát hiện, tham mưu đề xuất xử lý việc doanh nghiệp trúng thầu ủy quyền cho cá nhân Nguyễn Văn Nhận trực tiếp quản lý, kinh doanh, khai thác chợ không đúng với quyết định phê duyệt của UBND thành phố Bắc Giang; hành vi phạm tội của các đối tượng mang tính có tổ chức và diễn ra trong thời gian dài, nhưng chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng không kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý… nên đã để lại hậu quả xấu, gây mất an ninh, trật tự tại địa phương, gây bức xúc, bất bình trong quần chúng nhân dân, nhất là các hộ tiểu thương kinh doanh ở khu vực chợ; ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Trên cơ sở đó, ngày 18/4/2023 Viện VKSND tỉnh Bắc Giang đã ban hành văn bản kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang chỉ đạo kiểm tra làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra sơ hở, thiếu sót trong quản lý như đã nêu trên và có biện pháp xử lý trách nhiệm theo đúng pháp luật; chỉ đạo rà soát, kiểm tra việc tổ chức quản lý, kinh doanh, khai thác các chợ trên địa bàn thành phố Bắc Giang nhằm phát hiện kịp thời vi phạm, sơ hở, thiếu sót là nguyên nhân làm phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật; tăng cường hơn nữa vai trò quản lý nhà nước của chính quyền địa phương, lực lượng Công an trong việc đảm bảo an ninh, trật tự ở khu vực các chợ trên địa bàn; Chỉ đạo chính quyền các phường, xã trên địa bàn thành phố yêu cầu Ban Quản lý các chợ thông báo, niêm yết công khai các loại phí thu tại chợ và phạm vi thu phí theo quy định; bố trí các hòm thư tố giác tội phạm ở khu vực có chợ nhằm phòng ngừa, vi phạm và tội phạm./.

Thân Văn Nhất- Phòng 2, VKSND tỉnh Bắc Giang