Ngày 09/9/2024, Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang mở phiên tòa phúc thẩm, xét xử vụ án “Tranh chấp thừa kế tài sản”. Do bản án dân sự sơ thẩm số 10/2024/DS-ST ngày 20/02/2024 của Toà án nhân dân thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang bị đương sự kháng cáo và ngày 19/3/2024, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang có quyết định kháng nghị phúc thẩm số 03/QĐKNPT-VKS-DS, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm xử hủy Bản án sơ thẩmnêu trên, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án.
Sau khi xem xét tài liệu có trong hồ sơ vụ án, ý kiến trình bày của các đương sự và ý kiến của đại diện VKSND tỉnh Bắc Giang tại phiên tòa phúc thẩm. Hội đồng xét xử đã xác định, trong quá trình giải quyết vụ án Tòa án sơ thẩm có vi phạm như sau:
Ngày 10/5/2018, Tòa án sơ thẩm thụ lý giải quyết vụ án theo yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là ông Lý Văn Công đối với bị đơn là cụ Nguyễn Thị Gạt và ông Lý Văn Ký. Ngày 08/8/2019, cụ Gạt chết. Sau khi cụ Gạt chết thì Tòa án sơ thẩm không xác định và đưa những người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Gạt vào tham gia tố tụng trong vụ án.Bị đơn là ông Ký xác định các con của ông là anh Lý Văn Dương và chị Lý Thị Linh có công sức đóng góp tân tạo đất là di sản và xây dựng công trình trên đất. Tòa án sơ thẩm không tiến hành làm việc lấy lời khai của anh Dương và chị Linh, không đưa anh Dương và chị Linh vào tham gia tố tụng trong vụ án, là đưa thiếu người tham gia tố tụng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự, vi phạm Điều 68 của Bộ luật tố tụng dân sự.
Theo bản đồ địa chính đo đạc năm 2002, thửa đất số 151, tờ bản đồ số 9, diện tích 627m²; là thửa đất số 574, tờ bản đồ số 26, diện tích 622m², đo đạc năm 2017. UBND phường Nếnh, thị xã Việt Yên đã cung cấp: Phần diện tích đất 95,4m² tiếp giáp với đường nhựa, nằm ngoài thửa đất 574; có nguồn gốc là đất ao của tập thể. Năm 2016, Nhà nước làm đường giao thông đã quy hoạch phần đất này thuộc dự án đường giao thông nhưng chưa sử dụng đến. Hiện vợ chồng ông Ký đang sử dụng là do lấn chiếm, không phải đất do vợ chồng ông Ký khai hoang. Đề nghị Tòa án không giao hoặc công nhận diện tích đất 95,4m² trên cho bất cứ tổ chức, cá nhân nào. Nhưng Tòa án sơ thẩm lại giải quyết tạm giao cho các đương sự sử dụng phần diện tích đất 95,4m² là vi phạm Điều 59 của Luật Đất Đai năm 2013.
Trong hồ sơ vụ án không có tài liệu thể hiện việc bà Song và anh Minh từ chối nhận di sản. Nhưng Tòa án sơ thẩm giải quyết giao ông Ký được sử dụng phần diện tích mà bà Song không đề nghị chia là 152,5m2 và phần diện tích mà anh Minh không đề nghị chia là 25,41m2, là vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của bà Song và anh Minh theo quy định tại Điều 5 Bộ luật tố tụng dân sự.
Tòa án sơ thẩm không hỏi và không làm rõ về công sức tôn tạo của ông Ký như thế nào đối với di sản nhưng lại giải quyết chia công sức cho ông Ký là không có căn cứ.
Về việc giải quyết án phí: Tổng cộng giá trị tài sản ông Ký được chia là 3.409.721.000 đồng. Theo quy định tại danh mục mức án phí ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội thì ông Ký phải chịu số tiền án phí dân sự sơ thẩm là 100.194.000 đồng. Nhưng Tòa án sơ thẩm lại buộc ông Ký phải chịu 61.891.860 đồng án phí là không đúng.
Tại Điều 1- Luật trẻ em quy định: Trẻ em là người dưới 16 tuổi. Chị Thanh sinh ngày 25/6/2009. Tính đến ngày Tòa án mở phiên tòa xét xử vụ án (ngày 20/02/2024), chị Thanh dưới 16 tuổi, là trẻ em. Theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội, chị Thanh thuộc trường hợp được miễn án phí. Nhưng Tòa án không miễn án phí cho chị Thanh. Vẫn buộc chị Thanh phải chịu án phí cùng với bà Tân, chị Chuyền tổng cộng là 34.480.000đ, là không đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho chị Thanh.
Do Tòa án sơ thẩm có những vi phạm như đã nêu trên, nên Tòa án phúc thẩm đã xử chấp nhận kháng cáo của ông Lý Văn Ký và chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh Bắc Giang. Hủy Bản án dân sự sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án cho TAND thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm./.
Hà Thị Hải- Phòng 9, VKSND tỉnh Bắc Giang
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
