Bản án sơ thẩm số 47/2021/HNGĐ-ST ngày 21/8/2021 của TAND huyện Hiệp Hòa đã giải quyết:Công nhận việc thuận tình ly hôn giữa nguyên đơn anh Đ với bị đơn chị C; giải quyết giao cho anh Đ và chị C mỗi người được trực tiếp nuôi dưỡng 01 con chung và giải quyết phân chia tài sản, nợ chung.
Sau khi xét xử sơ thẩm, các đương sự là nguyên đơn anh Đ, bị đơn chị C và 01 người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là bà S đều kháng cáo phần giải quyết về tài sản; Việnkiểm sát nhân dân (Viện KSND) tỉnh Bắc Giang có quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với bản án sơ thẩm, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm xét xử hủy phần giải quyết về tài sản của bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại, do Tòa án cấp sơ thẩm có những vi phạm, thiếu sót như sau:
- Chị C khai tài sản ngôi nhà 5 tầng là tài sản chung của chị và anh Đ, đề nghị Tòa án giải quyết phân chia. Anh Đ cho rằng là tài sản của bố mẹ anh. Bà S trình bày, ngôi nhà 5 tầng do chồng bà là ông H đứng ra làm từ năm 2012. Chi phí xây dựngdo ông H chịu trách nhiệm. Anh Đ, chị C có đóng góp một phần công sức vào khối tài sản này. Bà không đồng ý trích chia tài sản cho chị C. Xem xét lời khai các bên đương sự thấy rằng, anh Đ và chị C kết hôn năm 2000. Sau khi cưới chị C, anh Đsống chung cùng với bố mẹ anh Đ là ông H, bà S. Năm 2012 xây nhà 5 tầng. Năm 2013 ông H chết. Nhưng khi giải quyết vụ án, Tòa án không thu thập đầy đủ tài liệu chứng cứ để xác định rõ ngôi nhà 5 tầng là tài sản thuộc quyền sở hữu của những ai. Không giao cho ai sở hữu. Không giao cho ai quản lý phần tài sản là di sản của ông H (nếu có). Tòa án chỉ nhận định: Công sức đóng góp của anh Đ, chị C vào việc xây ngôi nhà bằng ½ giá trị ngôi nhà. Giá trị ngôi nhà 1.500.000.000đ; công trình phụ, nhà vệ sinh 20.000.000đ; cổng chính 15.000.000đ; tường bao 8.000.000đ; sân lát gạch 4.000.000đ. Tổng cộng 1.547.000.000đ. Công sức đóng góp của anh Đ, chị C mỗi người là 386.750.000đ.
Trong quá trình Tòa án giải quyết vụ án, bà S không được ai ủy quyền cho đại diện tham gia tố tụng. Tòa án không xác định rõ gia đình anh Đ gồm những ai. Không giao cho bà S sở hữu tài sản ngôi nhà 5 tầng và các công trình khác trên đất. Không giao cho bà S quản lý phần di sản của ông H (nếu có). Nhưng lại xử buộc gia đình anh Đ do bà S đại diện phải trích trả công sức cho chị C 386.750.000đ (bằng ¼ giá trị ngôi nhà 5 tầng và các công trình khác trên đất) là không có căn cứ, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên đương sự, không đảm bảo cho việc thi hành án sau này.
- Đối với tài sản là quyền sử dụng diện tích đất 392,9m2 tại thôn T: Chị C khai, thửa đất này ban đầu là cái ao sâu 10m, vợ chồng chị đã phải san lấp để thành đất ở và đất vườn. Là tài sản chung của bố mẹ chồng và vợ chồng chị, chị đề nghị được trích chia công sức. Tòa án chỉ nhận định diện tích đất này không thuộc quyền sử dụng, không phải là tài sản chung của anh Đ, chị C. Tòa án không xem xét xác định chị C có công sức tân tạo đất hay không. Phần quyết định của bản án, Tòa án không quyết định chấp nhận hay không chấp nhận yêu cầu được trích chia công sức tân tạo đất của chị C, là không giải quyết hết yêu cầu của chị C, vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 5 Bộ luật tố tụng dân sự.
Ngày 24/01/2022, TAND tỉnh Bắc Giang đã mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án nêu trên. Tòa án cấp phúc thẩm đã nhận định khi giải quyết vụ án Tòa áncấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như đã được nêu trong kháng nghị của VKS, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Tòa án cấp phúc thẩm không thể khắc phục được, nên đã xửchấp nhận kháng cáo của các đương sự và chấp nhận kháng nghị của VKS. Hủy phần giải quyết về tài sản của bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Hiệp Hòa để giải quyết lại theo quy định của pháp luật./.
Hà Thị Hải- Phòng 9, Viện KSND tỉnh Bắc Giang