Qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính phúc thẩm tại Tòa án ND tỉnh Bắc Giang, nhận thấy Tòa án ND huyện H trong quá trình giải quyết án hành chính sơ thẩm về khiếu kiện quyết định hành chính có các dạng vi phạm như:
1. Tóm tắt nội dung vụ án
Theo đơn khởi kiện ghi ngày 22/4/2019 bà Nguyễn Thị S khởi kiện đối với Chủ tịch UBND xã Đ, huyện H, tỉnh Bắc Giang, yêu cầu Tòa án ND huyện H, tỉnh Bắc Giang xử: Hủy quyết định số 01/QĐ-XPVPHC ngày 17/01/2019 của Chủ tịch UBND xã Đ quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt đối với bà S và hủy quyết định số 01/QĐ ngày 30/01/2019 của Chủ tịch UBND xã Đ cưỡng chế buộc thực hiện quyết định số 01/QĐ.
Ngày 31/01/2020 Tòa án ND huyện H thông báo thụ lý vụ án số 02/2020/TB-TLVA. Đến ngày 31/7/2020 Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 05/2020/QĐXXST-HC ấn định xét xử vào ngày 27/8/2020 sau đó hoãn phiên tòa, ấn định xét xử tiếp vào ngày 18/9/2020.
Ngày 30/9/2020 Thẩm phán Tòa án ND huyện H Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính sơ thẩm số 01/2020/QĐST-HC ngày 30/9/2020, lý do đình chỉ: Người đại diện cho người khởi kiện đề nghị rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện 02 quyết định hành chính tại Tòa án nhân dân huyện H, tỉnh Bắc Giang là tự nguyện, đúng theo quy định của pháp luật”(Tòa án giao quyết định này cho ông Lê Xuân H, đại diện cho người bị kiện và VKSND huyện H cùng ngày 05/10/2020, giao cho bà S nhận ngày 20/9/2021)
Ngay sau khi nhận được quyết định đình chỉ giải quyết vụ án, bà S không đồng ý và có đơn kháng cáo, lý do: Không đồng ý với quyết định đình chỉ vụ án, bà S không có đơn hoặc lời trình bày tại Tòa án về việc rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện.
Ngày 23/12/2021 Tòa án ND tỉnh Bắc Giang mở phiên họp giải quyết và chấp nhận kháng cáo của bà S: Hủy quyết định đình chỉ số 01/QĐST-HC ngày 30/9/2020 của Tòa án nhân dân huyện H, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án ND cấp sơ thẩm để tiếp tục giải quyết vụ án.
2. Các dạng vi phạm của Tòa án ND
2.1. Vi phạm trong việc giao các văn bản tố tụng
+ Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 05/QĐXXST-HC ngày 31/7/2020 ấn định xét xử vào ngày 27/8/2020 nhưng đến ngày 23/8/2020 Tòa án mới giao quyết định này cho bà S và không giao cho Chủ tịch UBND xã Đ là thực hiện không đúng quy định tại khoản 2 Điều 146 Luật tố tụng hành chính năm 2015.
+ Hồ sơ vụ án không có đơn xin hoãn phiên tòa hoặc lý do hoãn phiên tòa của Chủ tịch UBND xã Đ nhưng Biên bản phiên tòa ngày 27/8/2020 ghi lý do hoãn phiên tòa “Người bị kiện vắng mặt có lý do” để hoãn phiên tòa là không đúng quy định tại điểm a khoản 1 Điều 162; khoản 1 Điều 157 Luật tố tụng hành chính năm 2015.
+ Tòa án có Thông báo số 13/TB ngày 14/9/2020 thay đổi lịch xét xử từ ngày 18/9/2020 sang ngày 08/10/2020 nhưng không thực hiện việc gửi Thông báo thay đổi phiên tòa này cho các đương sự là thực hiện không đúng quy định tại khoản 4 Điều 163 Luật tố tụng hành chính năm 2015.
+ Tòa án ban hành Quyết định đình chỉ số 01/QĐST-HC ngày 30/9/2020 nhưng đến ngày 20/9/2021 mới giao cho bà S (chậm 11 tháng 13 ngày) là thực hiện không đúng quy định tại khoản 2 Điều 145 Luật tố tụng hành chính năm 2015.
2.2. Vi phạm thủ tục tố tụng
+ Sau khi thụ lý vụ án ngày 31/01/2020 đến ngày 31/7/2020 ra quyết định đưa vụ án ra xét xử Thẩm phán Tòa án không thực hiện việc yêu cầu đương sự nộp văn bản ghi ý kiến của mình về yêu cầu của người khởi kiện và tài liệu chứng cứ kèm theo là thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 128 Luật tố tụng hành chính.
+ Không tiến hành phiên họp tiếp cận công khai chứng cứ và đối thoại:
Tòa án thụ lý vụ án ngày 31/01/2020 đến khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử ngày 31/7/2020, trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm (04 tháng) Thẩm phán không tiến hành đối thoại, thông báo và mở phiên họp tiếp cận công khai chứng cứ cho đương sự (ngày 23/9/2020 mới tiến hành phiên họp tiếp cận công khai chứng cứ và đối thoại) là thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 134; 136, 137, 138 Luật tố tụng hành chính năm 2015.
+ Không thực hiện việc giải thích quyền trợ giúp pháp lý và thực hiện việc trợ giúp pháp lý cho bà Nguyễn Thị S:
Quá trình giải quyết tại Tòa án, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án không thực hiện việc giải thích về quyền được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý cho bà Nguyễn Thị S là thực hiện không đúng quy định của Luật trợ giúp pháp lý năm 2017 và Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BAC-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 29/6/2018 quy định về phối hợp trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng.
+ Tòa án ND huyện Hiệp Hòa ban hành Quyết định đình chỉ số 01/QĐST-HC ngày 30/9/2020, căn cứ Điều 143 với lý do đình chỉ: Người đại diện cho người khởi kiện đề nghị rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện là không đúng vì bà S không có đơn hoặc lời khai trình bày tại Tòa án về việc rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện.
Trên đây là một số dạng vi phạm của Tòa án ND huyện H trong quá trình giải quyết vụ án hành chính sơ thẩm. Kiểm sát viên cần kiểm sát, tổng hợp vi phạm tham mưu lãnh đạo ban hành kiến nghị; kháng nghị./.
Lương Thanh Hảo- Phòng 10, Viện KSND tỉnh Bắc Giang