Thi hành án hình sự tại cộng đồng bao gồm thi hành án treo, thi hành án phạt cải tạo không giam giữ, cảnh cáo, cấm cư trú, quản chế, tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; thi hành quyết định hoãn chấp hành án phạt tù, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù; thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Thông qua công tác kiểm sát việc chấp hành pháp luật trong công tác thi hành án hình sự và tái hòa nhập cộng đồng (THAHS và THNCĐ) của UBND cấp xã trong thời gian vừa qua, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) thành phố Bắc Giang nhận thấy: Về cơ bản, UBND các phường, xã trên địa bàn thành phố Bắc Giang đều thực hiện tốt nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo công tác THAHS và THNCĐ; lực lượng công an các phường, xã đã tích cực tham mưu, giúp Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại khoản 1 Điều 19 Luật THAHS năm 2019; một số trường hợp vi phạm nghĩa vụ thi hành án đã được kiểm điểm, nhắc nhở kịp thời; kết quả công tác THAHS và THNCĐ đã góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, thông qua kết quả kiểm tra của Cơ quan THAHS Công an thành phố và công tác kiểm sát của VKSND thành phố cho thấy, công tác THAHS và THNCĐ của UBND cấp xã vẫn còn những hạn chế, thiếu sót cần phải chấn chỉnh, khắc phục.
Ảnh minh họa
Những hạn chế, thiếu sót trong công tác THAHS và THNCĐ của UBND cấp xã trong thời gian vừa qua như: Chưa kịp thời ra quyết định phân công người trực tiếp theo dõi, giám sát, giáo dục người phải chấp hành án; công tác quản lý người chấp hành án treo chưa chặt chẽ; việc báo cáo kết quả công tác THAHS cho Cơ quan THAHS Công an thành phố còn chậm; chưa kịp thời chỉ đạo Trưởng công an phường, xã lập hồ sơ đề nghị rút ngắn thời gian thử thách của án treo cho các trường hợp có đủ điều kiện làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người chấp hành án; việc thực hiện nghĩa vụ của người chấp hành án còn thiếu tự giác, một số người chấp hành án chậm báo cáo bằng văn bản kết quả thực hiện nghĩa vụ của mình với UBND cấp xã hàng tháng; kết quả thực hiện việc tiếp nhận, triển khai các biện pháp bảo đảm THNCĐ, phân công người tiếp tục theo dõi, giám sát, giáo dục, bố trí việc làm cho người chấp hành xong hình phạt tù trở về địa phương chưa được quan tâm, hiệu quả chưa cao...
Đáng lưu ý trong thời gian qua, đã xảy ra trường hợp người được hưởng án treo vi phạm nghĩa vụ thi hành án và bị Tòa án quyết định buộc chấp hành bản án đã cho hướng án treo, cụ thể: Ngày 26/11/2018, TAND thành phố Bắc Giang ra quyết định thi hành án đối với Đặng Đức T theo bản án số 52/2018/HS-ST ngày 19/9/2018 của TAND huyện Lạng Giang; hình phạt 02 năm 06 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 05 năm tình từ ngày 19/9/2018. Hồ sơ thi hành án được chuyển cho UBND phường H giám sát, giáo dục người chấp hành án trong thời gian thử thách. Đặng Đức T đã tự ý bỏ đi khỏi nơi cư trú mà không báo cáo, xin phép chính quyền địa phương. Công an phường H đã nhiều lần thông báo, triệu tập, lập biên bản vi phạm; UBND phường H đã ra thông báo nhắc nhở, họp kiểm điểm đối với người chấp hành án về việc vi phạm nghĩa vụ và báo cáo gửi Cơ quan THAHS Công an thành phố Bắc Giang. Xác định Đặng Đức T đã nhiều lần vi phạm nghĩa vụ của người được hưởng án treo; căn cứ vào hồ sơ và báo cáo của Chủ tịch UBND phường H, ngày 11/6/2021, Cơ quan THAHS Công an thành phố Bắc Giang vcó văn bản và chuyển hồ sơ đề nghị TAND cùng cấp buộc Đặng Đức T phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.
Tại Quyết định số 22/2021/HSST- QĐ ngày 02/7/2021, TAND thành phố Bắc Giang đã quyết định chấp nhận đề nghị của Cơ quan THAHS thành phố Bắc Giang, buộc Đặng Đức T phải chấp hành hình phạt 02 năm 06 tháng tù tại bản án hình sự số 52/2018/HSST ngày 19/9/2018 của TAND huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Việc Cơ quan THAHS Công an thành phố đề nghị buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo do vi phạm nghĩa vụ như trên là rất cần thiết, bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật. Tuy nhiên, đây là trường hợp đầu tiên mà UBND cấp xã báo cáo và đề nghị buộc người được hưởng án treo phải chấp hành bản án đã cho hưởng án treo trên địa bàn thành phố nên việc lập hồ sơ, đề nghị còn hạn chế, thiếu chặt chẽ như: Vi phạm của người chấp hành án kéo dài không được kiểm điểm, báo cáo kịp thời; trình tự, thủ tục lập hồ sơ còn lúng túng, tài liệu trong hồ sơ còn có sai sót phải khắc phục... .
Ảnh minh họa
Từ thực trạng nêu trên, để kịp thời phát hiện, khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong công tác THAHS, THNCĐ và phòng ngừa vi phạm, đồng thời nhằm nâng cao chất lượng công tác THAHS và THNCĐ của UBND cấp xã; Viện trưởng VKSND thành phố Bắc Giang đã ban hành văn bản kiến nghị Chủ tịch UBND các phường, xã trên địa bàn thành phố Bắc Giang thực hiện một số nội dung sau:
Một là, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Luật THAHS năm 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành; chỉ đạo thực hiện đúng, đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã trong công tác THAHS và THNCĐ theo quy định. Tập trung chỉ đạo các tổ chức, cá nhân được giao theo dõi, giám sát, giáo dục người phải chấp hành án đang cư trú trên địa bàn thực hiện tốt công tác này; khi phát hiện những hạn chế, thiếu sót như đã nêu ở trên cần có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục.
Hai là, chỉ đạo lực lượng công an xã, phường tích cực tham mưu, giúp Chủ tịch UBND cấp xã trong công tác THAHS và THNCĐ; thực hiện nghiêm túc việc kiểm danh, kiểm diện, nhận xét, xếp loại và báo cáo bằng văn bản hàng tháng kết quả chấp hành nghĩa vụ của người chấp hành án tại cộng đồng; trường hợp người phải chấp hành án vi phạm nghĩa vụ thì phải có biện pháp chỉ đạo lập hồ sơ, tổ chức kiểm điểm để làm căn cứ xử lý; thường xuyên phối hợp với Cơ quan THAHS Công an thành phố và VKSND thành phố để kịp thời xử các trường hợp người phải chấp hành án vi phạm nghĩa vụ;
Ba là, tổ chức tốt việc tiếp nhận, quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù và những người trong diện cần hỗ trợ khi trở về địa phương để có kế hoạch phù hợp và có biện pháp bảo đảm THNCĐ hiệu quả; phân công rõ trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội và các cá nhân được phân công theo dõi, quản lý, giáo dục các đối tượng THNCĐ trên địa bàn.
Bốn là, chỉ đạo đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trên địa bàn về công tác THAHS và THNCĐ để thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 04-CT/TU ngày 07/4/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng đối với công tác THAHS và THNCĐ và Kế hoạch số 18- KH/TU ngày 13/5/2021 của Ban Thường vụ Thành ủy Bắc Giang về việc thực hiện Chỉ thị số 04-CT/TU nêu trên./.
Vi Xuân Vượng- Viện KSND TP Bắc Giang