Theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan có chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Do đó, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của Viện kiểm sát nhân dân có ý nghĩa rất quan trọng để cán bộ, công chức, người lao động nâng cao ý thức, tôn trọng, gương mẫu chấp hành pháp luật; tích cực tham gia vào các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; vận động gia đình và nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân huyện Lục Nam luôn xác định tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật là một công tác quan trọng của Ngành kiểm sát nhân dân; thường xuyên tổ chức thông tin, phổ biến pháp luật tới toàn thể cán bộ, công chức, người lao động trong đơn vị và người dân trên địa bàn bằng nhiều hình thức phong phú, hướng tới những đối tượng khác nhau; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và hoạt động phối hợp với các cơ quan hữu quan trên địa bàn, áp dụng các biện pháp thiết thực để tổ chức thực hiện hiệu quả, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ để công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đi vào nề nếp góp phần tích cực, có hiệu quả vào việc thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Ngành. Các nội dung, hình thức và biện pháp tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luậtluôn được đổi mới, đa dạng, phù hợp với từng nhóm đối tượng và đặc thù trong thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân.
Việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được kết hợp giữa việc thực hiện các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ như tiếp công dân, kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, kiểm sát điều tra, truy tố, kiểm sát xét xử hình sự, kiểm sát việc giải quyết các vụ án, vụ việc trong lĩnh vực dân sự, kiểm sát thi hành án... và hoạt động phong trào, đoàn thể từ đó tạo ra những hiệu ứng tích cực đến tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.
Trong giai đoạn từ năm 2011-2021, thông qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với Tòa án nhân dân huyện Lục Nam xét xử lưu động 83 vụ/109 bị cáo tại các xã, thị trấn trên địa bàn. Kết quả tổ chức các phiên tòa này không chỉ tăng cường hiệu quả, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan tiến hành tố tụng, mà còn đóng góp hiệu quả vào việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luậtcho nhân dân, góp phần ngăn ngừa vi phạm và tội phạm; đưa các quy định của pháp luật, hình ảnh của Viện kiểm sát nhân dânnói riêng, của các cơ quan tư pháp nói chung đến gần hơn với mọi tầng lớp nhân dân, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật của nhân dân. Với đặc điểm là một huyện miền núi của tỉnh Bắc Giang, địa bàn rộng với gần 21 vạn người gồm 13 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó người dân tộc thiểu số chiếm đến 13%, một bộ phận không nhỏ người dân, nhất là ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa có trình độ nhận thức pháp luật còn hạn chế nên công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc giảm thiểu, phòng ngừa vi phạm pháp luật trên địa bàn huyện.
Hình ảnh Kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử lưu động tại xã Lục Sơn
Đối với công tác kiểm sát hàng ngày tại Nhà tạm giữ Công an huyện Lục Nam, kiểm sát trực tiếp theo định kỳ, đơn vị đã lồng ghép việc tuyên truyền, phổ biến đa dạng, phong phú các quy định mới của pháp luật cho người bị tạm giữ, tạm giam, qua đó đảm bảo thực hiện tốt Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang chấp hành án phạt tù, người áp dụng các biện pháp tư pháp hoặc các biện pháp xử lý hành chính, người mới ra tù tái hòa nhập với cộng đồng, thanh thiếu niên vi phạm pháp luật, lang thang cơ nhỡ giai đoạn 2018-2021”. Với những nội dung tuyên truyền thiết thực và hiệu quả, người bị tạm giữ, tạm giam nắm được các quy định pháp luật, các chính sách pháp luật của Nhà nước, giúp họ được thực hiện tối đa quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân, từ đó nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, thực hiện tốt các quy định, nội quy của Nhà tạm giữ, tin tưởng tuyệt đối vào đường lối, chính sách của Đảng và tự tin tái hòa nhập Cộng đồng.
Hình ảnh Kiểm sát viên phổ biến, giáo dục pháp luật tại Nhà tạm giữ Công an huyện Lục Nam
Hàng năm để hưởng hứng ngày pháp luật Việt Nam, đơn vị đã xây dựng và tổ chức thực hiện với nhiều hình thức phong phú, đa dạng như: Treo băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền Ngày pháp luật; phối hợp với Tòa án, chi cục thi hành án dân sự huyện Lục Nam tổ chức các buổi ngoại khóa về tuyên truyền pháp luật theo hướng xây dựng phiên tòa giả định. Đối với nhóm đối tượng là học sinh, lứa tuổi chưa phát triển đầy đủ về tâm, sinh, lý, nhận thức pháp luật còn hạn chế, đơn vị đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch phổ biến pháp luật phù hợp giúp các em hình thành những ký năng sống và bảo vệ bản thân trước tệ nạn xã hội, có ý chí đấu tranh trước cái xấu, hình thành chuẩn mực đạo đức tốt...Những buổi tuyên truyền pháp luật đều được Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao huyện Lục Nam đưa tin trên trang điện tử và loa phát thanh trên địa bàn, từ đó làm “mềm hóa” đặc tính khô khan của pháp luật, góp phần giúp người dân thêm hiểu và tự giác chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật. Sau mỗi chương trình, đơn vị luôn tiếp thu những đánh giá của người nghe về ưu điểm và hạn chế từ đó đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật thiết thực hơn, đáp ứng nhu cầu trong tình hình mới.
Hình ảnh Chi đoàn Viện kiểm sát - Tòa án - Thi hành án dân sự huyện Lục Nam tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tại các trường Trung học phổ thông trên địa bàn
Ngoài ra, toàn thể cán bộ, Kiểm sát viên trong đơn vị luôn tích cực viết tin, bài tuyên truyền trên trang tin điện tử của ngành Kiểm sát Bắc Giang, coi đây là một trong một nhiệm vụ công tác nhằm tuyên truyền rộng rãi đến các cấp, các ngành và nhân dân về những đóng góp của ngành Kiểm sát trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ công lý, xây dựng hình ảnh người cán bộ Kiểm sát “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm” trong sự nghiệp đổi mới.
Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng, là cầu nối để đưa pháp luật vào cuộc sống, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật. Viện kiểm sát nhân dân huyện Lục Nam đã, đang và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan thực hiện tốt công tác này góp phần nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành Hiến pháp và pháp luật của cán bộ và nhân dân, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn huyện trong thời gian tới./.
Nguyễn Đức Tùng- Viện KSND huyện Lục Nam