Hiện nay, dịch vụ cho thuê xe ô tô tự lái đang phát triển, nhu cầu thuê phương tiện ô tô phục vụ cho nhu cầu cá nhân tăng cao mà chưa có quy định đầy đủ về hoạt động kinh doanh cho thuê xe tự lái dẫn đến việc gia tăng loại tội phạm lợi dụng hình thức dịch vụ này để chiếm đoạt tài sản.
Trong quý I/2021, Công an thành phố Bắc Giang đã thụ lý 08 tin báo, tố giác tội phạm liên quan đến hoạt động cho thuê xe ô tô tự lái. Số liệu này đã gần bằng ½ số tin báo thụ lý năm 2020 (15 tin) và gấp hai lần so với cả năm 2019 (04 tin). Thủ đoạn của các đối tượng là lợi dụng lòng tin, mối quan hệ làm ăn, quen biết trong xã hội, thủ tục cho thuê đơn giản, không cần thế chấp hoặc số tiền đặt cọc không lớn. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tội phạm. Ngoài ra, tài sản mà các đối tượng chiếm đoạt là các loại xe ô tô từ 05- 07 chỗ với chủng loại xe đa dạng và có giá trị cao (Huyndai I10, Honda Civic, Kia Morning, Mazda, Toyota Wigo, Mitsubishi Xpander….) rất dễ dàng di chuyển và cầm cố, thế chấp.
Trong 08 tin báo nêu trên, các đối tượng đã chiếm đoạt 11 xe ô tô, với tổng trị giá 3.350.000.000 đồng. Nhiều đối tượng liên tục thực hiện hành vi phạm tội, chiếm đoạt tài sản lớn và không có khả năng thu hồi.
Điển hình như trong năm 2020, Tạ Văn Tiến, sinh năm 1984, trú tại thôn Chùa, xã Đồng Sơn, thành phố Bắc Giang đã trực tiếp thuê 12 xe ô tô với tổng trị giá khoảng 5 tỷ đồng của nhiều người trên địa bàn tỉnh Bắc Giang (trong đó tính riêng trên địa bàn thành phố Bắc Giang là 05 xe ô tô với trị giá 1.770.000.000 đồng) sau đó đem đi cầm cố. Trong năm 2021, đối tượng Ninh Đức Thanh, sinh năm 1983, trú tại thôn Song Khê 1, xã Song Khê, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang đã chiếm đoạt 04 xe ô tô trị giá 700.000.000 đồng.
Ảnh minh họa
Để nâng cao trách nhiệm đối với người cho thuê xe ô tô tự lái trong việc quản lý, giám sát tài sản cho thuê nhằm phòng ngừa vi phạm và hạn chế tội phạm, cần thiết khuyến cáo những lưu ý như sau:
1. Người cho thuê xe ô tô tự lái phải thực hiện nghiêm các quy định về kinh doanh dịch vụ cho thuê xe tự lái và đáp ứng yêu cầu về an toàn giao thông.
2. Khi cho thuê xe, phải ký kết hợp đồng cho thuê xe tự lái giữa người cho thuê với người thuê xe theo đúng quy định của pháp luật về hợp đồng dân sự; trong đó nêu rõ trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ của mỗi bên kèm theo bản phô tô giấy phép lái xe, các giấy tờ chứng minh nhân thân của người thuê xe và các giấy tờ khác (nếu có); lưu trữ hợp đồng cho thuê xe đến khi kết thúc hợp đồng để làm căn cứ giải quyết tranh chấp.
Việc người cho thuê xe đồng ý cho người thuê xe cầm cố, thế chấp, cho bên thứ ba thuê lại…. hay sử dụng vào mục đích không phải làm phương tiện đáp ứng nhu cầu đi lại (như vận chuyển hành khách, hàng hóa có thu tiền….), phải có sự thỏa thuận được lập bằng văn bản để làm căn cứ giàng buộc trách nhiệm pháp lý giữa các bên, tránh việc gây khó khăn cho cơ quan tiến hành tố tụng khi giải quyết tố giác tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố.
Đối với giấy phép lái xe và các giấy tờ khác (chứng minh thư nhân dân, sổ hộ khẩu….) có liên quan mà người thuê cung cấp cần phải kiểm tra để tránh các đối tượng sử dụng giấy tờ giả, đặc biệt là các đối tượng thuê xe có hộ khẩu ở địa phương khác.
3. Đối với xe ô tô cho thuê tự lái, người cho thuê phải lắp thiết bị giám sát hành trình và truyền dữ liệu theo quy định.
Để trách việc người thuê xe sử dụng các biện pháp kỹ thuật, trang thiết bị ngoại vi, các biện pháp khác để can thiệp vào quá trình hoạt động, phá (hoặc làm nhiễu) sóng định vị vệ tinh toàn cầu, sóng viễn thông hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình lắp trên xe, nhằm chiếm đoạt tài sản, đem cầm cố, thế chấp, bán chuyển nhượng, người cho thuê phải thường xuyên kiểm tra định vị, tình trạng xe để phát hiện kịp thời việc người thuê sử dụng xe không đúng mục đích.
4. Các cơ quan quản lý nhà nước cần quản lý chặt chẽ các cửa hàng kinh doanh dịch vụ cầm đồ; xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm về cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng…
Đặng Minh Hà- VKSND thành phố Bắc Giang
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
