1. Đặt vấn đề
Một trong những di sản mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho chúng ta đó là tư tưởng của Người về phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Tư tưởng Hồ Chí Minh về phòng chống tham nhũng tiêu cực được thể hiện trong rất nhiều bài nói, bài viết, tác phẩm của Người. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đấu tranh không biết mệt mỏi để phòng ngừa và đẩy lùi nạn tham nhũng, tiêu cực. Người còn là tấm gương tiêu biểu, mẫu mực nhất về đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư cho toàn dân tộc noi theo.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ “tham ô, lãng phí, quan liêu là một thứ giặc ở trong lòng" ,“tham nhũng là giặc nội xâm”. Thực hiện lời dạy của Người, trong suốt thời kỳ bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng quan tâm, đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng; đưa công tác phòng, chống tham nhũng không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu mà phải đi vào thực chất. Điều này được thể hiện rõ nét trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng vừa qua. Theo đó, công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã được đặt ở vị trí cao hơn, nhấn mạnh thực hiện đồng thời với công tác xây dựng Đảng và xây dựng chính quyền, thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng đối với tệ nạn tham nhũng, coi tham nhũng là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ. Thực hiện quyết tâm chính trị đó, ngay từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII, bằng những hành động quyết liệt, đồng bộ, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã có những bước tiến mạnh mẽ, với nhiều chủ trương, giải pháp đột phá, đi vào chiều sâu và đã đạt được những kết quả bước đầu to lớn.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng ghi nhận rõ: “Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chuyển biến mạnh mẽ, có bước đột phá gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, có hiệu quả, ngày càng đi vào chiều sâu”. Kế thừa và phát huy hiệu quả của Nghị quyết Đại hội XII, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định một trong những nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030 là “Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm", những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ” gắn liền với công tác đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam và hệ thống chính trị toàn diện, trong sạch, vững mạnh.
Viện kiểm sát nhân dân với chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, nhận thức rõ vị trí, vai trò của Ngành trong bộ máy nhà nước, trong việc bảo vệ Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất; Ngành kiểm sát nhân dân nhận thấy cần phải kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, trước hết là đấu tranh phòng, chống tham nhũng gắn với công tác xây dựng Đảng của Ngành, được thực hiện quyết liệt trong chính nội bộ Ngành. Đồng thời là sự kiên quyết đấu tranh đối với tội phạm tham nhũng thông qua việc thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Ngành kiểm sát nhân dân.
Đúc kết từ kinh nghiệm thực tiễn, Đảng ta đã xác định đấu tranh phòng, chống tham nhũng không chỉ đấu tranh trong lĩnh vực kinh tế, mà quan trọng hơn là phải chống tiêu cực trong cả lĩnh vực tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Hai nội dung này có liên quan đến nhau, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống mới dẫn đến tham nhũng, đây mới là cái gốc, cái cơ bản cần phải chống.
Công tác xây dựng Đảng và công tác xây dựng chính quyền không thể tách rời nhau, trong đó công tác xây dựng Đảng có tính quyết định, đảm bảo cho chất lượng công tác xây dựng chính quyền, đặc biệt là xây dựng ở khía cạnh con người - cán bộ kiểm sát có đủ phẩm chất, năng lực, ngang tầm nhiệm vụ. Từ đó đòi hỏi cán bộ kiểm sátphải kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong chính nội bộ con người, cơ quan, đơn vị mình.
2. Kết quả thực hiện công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng của đơn vị
Đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong nội bộ là công việc khó khăn, phức tạp, bởi nó là sự đấu tranh cách mạng trong tư tưởng, nhận thức, hành vi của mỗi cán bộ kiểm sát. Cán bộ kiểm sát phải nhận thức được hành vi tham nhũng là hành vi tiêu cựcở khía cách đạo đức cách mạng, ở phẩm chất của người Đảng viên cộng sản; là hành vi xâm hại quyền và lợi ích của nhân dân mà đặc biệt là làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước nói chung và đối với Viện kiểm sát nhân dân nói riêng; là hành vi vi phạm quy định của Đảng, của pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.
Nắm bắt được tính cấp thiết từ lý luận và thực tiễn nói trên, trong những năm vừa qua, Viện kiểm sát nhân dânthành phố Bắc Giang luônchú trọng thực hiện tốt công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong nội bộ đơn vị, cụ thể:
- Nhận thức rõ muốn thực hiện tốt công tác này thì việc đầu tiên cần phải làm đó là nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ công chức trong đơn vị về đấu tranh phòng, chống tham nhũng, do đó trong thời gian qua, đơn vị luônquan tâm đến công tác bồi dưỡng, đào tạo cán bộ không chỉ về năng lực nghiệp vụ mà còn về phẩm chất, đạo đức chính trị với mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm”, xứng đáng với lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ Kiểm sát “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”. Qua đó, tạo tiền đề xây dựng đơn vịtrong sạch, vững mạnh; kiên quyết nói không với tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, cũng như những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá".
- Hàng năm, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của BCSĐ Viện kiểm sát nhân dân tối cao, BCSĐ Viện KSND tỉnh Bắc Giang và cấp uỷ các cấp, đơn vị đã tổ chức quán triệt, triển khai các văn bản chỉ đạo về công tác phòng, chống tham nhũng đến toàn thể cán bộ, đảng viên trong đơn vị để tổ chức thực hiện. Trong đó, chú trọng việc triển khai Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; Luật Phòng, chống tham nhũng; Nghị quyết số 109-NQ/TƯ ngày 04/7/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về đẩy mạnh công tác PCTN, lãng phí; Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; Quy định số 55-QD/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương...
- Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo xử lý các vụ án tham nhũng, tiếp tục chỉ đạo thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 07/7/2007 của Bộ Chính trị về sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án và công tác bảo vệ Đảng; Chỉ thị số 26-CT/TW ngày 09/11/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án; Quy định số 03-Qđi/TU ngày 30/7/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, cấp huyện trong điều tra, truy tố. Bên cạnh đó, chỉ đạo triển khai thực hiện Chỉ thị số 27-CT/TW ngày 10/01/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; Nghị quyết số 12-NQ/BCSĐ-VKS ngày 30/3/2018 của BCSĐ Viện KSND tỉnh Bắc Giang về lãnh đạo nâng cao chất lượng công tác THQCT, kiểm sát giải quyết các vụ án tham nhũng, chức vụ và phòng ngừa tham nhũng trong hoạt động tư pháp của Ngành kiểm sát Bắc Giang.
Ngày 22/3/2019, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-VKSTC về tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng trong Ngành kiểm sát nhân dânvà ngày 27/6/2023, ban hành Chỉ thị số 03/CT-VKSTC về tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong ngành Kiểm sát nhân dân. Trong đó, nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu đơn vị trong công tác phòng, chống tham nhũng; khẳng định kết quả công tác phòng, chống tham nhũng là thước đo đánh giá phẩm chất, năng lực, trách nhiệm và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị thực hiện đầy đủ “Quy chế về thực hiện dân chủ trong hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân”; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính đảm bảo công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động của cơ quan, đơn vị; quy định về định mức tiêu chuẩn, chế độ và quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn, bảo đảm thực hiện đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, tích cực phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức đoàn thể, tạo điều kiện để công chức, viên chức, người lao động tham gia phát hiện, đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
- Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị được Chi bộ tiếp tục quan tâmthực hiện; chú trọng việc phát động các phong trào và kiểm tra, giám sát việc thực hiện “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” với các hình thức tổ chức đa dạng. Qua đó, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phẩm chất; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa" trong nội bộ, đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu.
Nhằm nâng cao nhận thức chính trị cho cán bộ, công chức; đặc biệt là cán bộ, công chức là Đảng viên trong đơn vị, Chi bộ đã chủ động phối hợp với chính quyền, đoàn thể để lựa chọn những vấn đề còn hạn chế, còn tồn tại có liên quan tới nội dung xây dựng ý thức tôn trọng Nhân dân; phát huy dân chủ; chăm lo đời sống Nhân dân của ngành, địa phương để tập trung giải quyết, gắn với kế hoạch thực hiện các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, các phong trào thi đua do Ngành và địa phương phát động; đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII vềTăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; Quy định 08-QĐi/TW, ngày 25-10-2018 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên” để cho cán bộ, đảng viên trong đơn vị cam kết thực hiện.
Định kỳ,Chi bộ yêu cầu đảng viên đăng ký sinh hoạt chuyên đề về những nội dung có liên quan trực tiếp tới nhiệm vụ chính trị của Chi bộ, đảng viên Chi bộ; thảo luận, trao đổi phát huy những kết quả đạt được và đề ra các giải pháp khắc phục những hạn chế, yếu kém (nếu có); đánh giá kết quả làm theo, những bài học rút kinh nghiệm. Mỗi đảng viên tự liên hệ bản thân, xây dựng kế hoạch tu dưỡng rèn luyện, đề ra phương hướng phấn đấu làm theo, giải pháp khắc phục những hạn chế, khuyết điểm của mình trong quá trình công tác, sinh hoạt hàng ngày, trong phong cách làm việc và trong phong cách lãnh đạo.
Ngoài ra, tại các cuộc họp Chi bộ, họp cơ quan, lãnh đạo đơn vị thường xuyên quán triệt, chỉ đạo thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Chỉ thị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, các chương trình, kế hoạch của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh và các Chỉ thị, Nghị quyết của Thành ủy đến toàn thể cán bộ, đảng viên trong đơn vị; đồng thời, thực hiện việc kiểm tra, đánh giá đối với việc thực hiện các nhiệm vụ đã được quán triệt trước đó. Bên cạnh đó, lãnh đạo đơn vị thường xuyên thay đổi phương pháp tổ chức họp; chú trọng lắng nghe ý kiến của cán bộ, Kiểm sát viên trong đơn vị; tạo điều kiện để các cuộc họp Chi bộ, họp cơ quan trở thành nơi mà tất cả mọi người được thảo luận, tích cực đóng góp ý kiến về chương trình hành động, kế hoạch công tác của tập thể; góp ý trong phương pháp công tác, trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ; thực hiện phê bình và tự phê bình để khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Các cán bộ, công chức trong đơn vị đều tích cực hưởng ứng đối với hoạt động nói trên; chủ động tham gia đóng góp ý kiến vớitinh thần cầu thị, thái độ tích cực, tâm lý thoải mái. Qua đó, nâng cao tính minh bạch, dân chủ trong hoạt động của đơn vị; tạo điều kiện xây dựng nội bộ đơn vị đoàn kết, vững mạnh.
- Cấp ủy, lãnh đạo đơn vị luôn phát huy tinh thầntiên phong, gương mẫu, chấp hành tốt các quy định của pháp luật vềcông tác phòng, chống tham nhũng. Kết quả trong thời gian quakhông có vụ việc nào có dấu hiệu tham nhũng xảy ra trong đơn vị; không có đơn thư, khiếu nại, tố cáo nào liên quan đến cán bộ, đảng viên trong đơn vị về tham nhũng, tiêu cực. Thủ trưởng đơn vị (đồng thời là Bí thư cấp ủy Chi bộ) luôn gương mẫu trong mọi hoạt động; thực hiện lãnh đạo, chỉ đạo Chi bộ, cơ quan bằng sự tận tụy, công tâm, công bằng; cam kết thực hiện nghiêm các Chỉ thị, Nghị quyết, Quy định về trách nhiệm nêu gương, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãnh phí. Hàng năm, đăng ký với Ban Thường vụ Thành ủy từ 02 -03 việc làm mới của người đứng đầu, trong đó có nhiệm vụ tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành hiệu lực, hiệu quả. Kết quả thực hiện hoàn thành 100% các nhiệm vụ đã đăng ký.
- Thực hiện đầy đủ trách nhiệm công khai những việc được quy định tại Điều 7 Nghị định số 04/2015/NĐ-CP cho cán bộ, công chức, người lao động biết. Hàng tháng, các chỉ thị, nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các văn bản mới có liên quan đến hoạt động của đơn vị đều được Chi ủy, lãnh đạo đơn vị phổ biến, quán triệt tới toàn thể cán bộ, đảng viên. Những việc cán bộ, công chức được biết, được tham gia ý kiến đều được đơn vị triển khai thực hiện theo đúng quy định. Những ý kiến, đề xuất cần giải quyết đều được Lãnh đạo Viện chỉ đạo giải quyết kịp thời. Những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến chương trình, kế hoạch công tác được triển khai cụ thể đến từng cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị để tổ chức thực hiện. Triển khai thực hiện nghiêm túc việc nghiên cứu, tham gia ý kiến đối với các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch, đề án... của cơ quan có thẩm quyền khi có yêu cầu.
Thực hiện nghiêm túc các quy định về công khai tài chính, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Các chế độ của cán bộ, kiểm sát viên được quan tâm thực hiện đầy đủ, kịp thời, đảm bảo đúng quy định của nhà nước như chế độ tiền lương, kinh phí hoạt động nghiệp vụ, công tác phí, chi trả thu nhập tăng thêm, chi phúc lợi cho cán bộ, công chức...; việc quản lý, sử dụng kinh phí, tài sản đảm bảo đúng mục đích, tiết kiệm; từng bước bổ sung, mua sắm trang thiết bị, tài sản phục vụ công tác chuyên môn của đơn vị. Quá trình thực hiện luôn có sự giám sát của Ban thanh tra nhân dân. Hàng tháng, đơn vị tiến hành chấm điểm thi đua công khai, dân chủ, đảm bảo khách quan, chính xác làm cơ sở đánh giá kết quả phấn đấu, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của mỗi cán bộ, công chức.
- Việc xây dựng chương trình thi đua, phát động thi đua và việc sơ kết các phong trào thi đua, việc bình xét thi đua, khen thưởng đều được đưa ra hội nghị thảo luận công khai dân chủ, khách quan, chính xác...Các vấn đề công tác tổ chức cán bộ như bố trí, sắp xếp, phân công nhiệm vụ, đánh giá cán bộ và công tác kiểm tra đều được lấy ý kiến tập thể, bàn bạc, thảo luận thống nhất trước khi tổ chức thực hiện.
Là đơn vị cấp huyện thuộc Ngành kiểm sát nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang luôn nắm vững đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng và của Ngành về đấu tranh phòng, chống tham nhũng; xác định công tác phòng, chống tham nhũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị và phải được gắn liền với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ thường xuyên của đơn vị. Hàng năm, căn cứ vào Chỉ thị và Kế hoạch của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác ngành kiểm sát nhân dân, Kế hoạch công tác năm của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh cũng như tình hình thực tiễn tại địa phương, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giang đều xây dựng và ban hành kế hoạch công tác năm của đơn vị; đảm bảo bám sát chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác của Ngành, nhiệm vụ chính trị của địa phương và được sự nhất trí của Thường trực Thành ủy.
Cấp ủy Đảng, Lãnh đạo đơn vị xác định cuộc chiến phòng, chống tham nhũng là cuộc chiến vô cùng cam go; đang nhận được sự quan tâm sâu sắc của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Phòng, chống tham nhũng không chỉ đơn thuần là việc phát hiện, xử lý tội phạm về tham nhũng mà còn là việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong chính nội bộ đơn vị. Do vậy, để có thể giành thắng lợi trong cuộc chiến nói trên, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giangxác định yếu tố nòng cốt chính là việc xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm”. Từ đó, xây dựng nội bộ đơn vị trong sạch, vững mạnh; tạo cơ sở để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Ngành mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
3. Thực hiện nhiệm vụ đấu tranhvớicác loại tội phạm về tham nhũng
- Đây là một trong những nhiệm vụ cấp thiết trong tình hình hiện nay. Việc kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi phạm tội không phải chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, mà phải đi vào thực tiễn; tránh tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhắc đến. Muốn thực hiện tốt nhiệm vụ nói trên, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giangđã tíchcực phối hợp với Cơ quan điều tra và Tòa án nhân dâncùng cấp; đảm bảo mọi hành vi có dấu hiệu của tội phạm về tham nhũng đều được phát hiện, xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật. Đồng thời, việc giải quyết các vụ án về tham nhũng phải luôn gắn với việc áp dụng các biện pháp nhằm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát; góp phần giảm bớt thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra cho các cơ quan, tổ chức. Từ năm 2020 đến 2022, Viện KSND thành phố Bắc Giang đã thụ lý thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra 04 vụ/07 bị can; thụ lý giai đoạn truy tố 02 vụ/05 bị can và kiểm sát xét xử 03 vụ/09 bị cáo. Quá trình điều tra đã thu hồi tài sản được 1.064.352.000 đồng/1.631.811.000 đồng, đạt tỷ lệ 65,23%. Công tác điều tra của Cơ quan điều tra; việc truy tố của Viện kiểm sát cũng như công tác xét xử của Toà án đối với các vụ án tham nhũng được thực hiện đúng quy định của pháp luật, không có vụ án nào có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, phải đình chỉ điều tra vì không phạm tội hoặc Tòa án tuyên không phạm tội.
- Thực tiễn công tác cho thấy, việc giải quyết các vụ án về tham nhũng, chức vụ gặp không ít khó khăn do phần lớn các vụ án này đều liên quan đến công tác quản lý đất đai; người thực hiện hành vi phạm tội thường có trình độ chuyên môn cao, hiểu biết pháp luật, có chức vụ, quyền lực chính trị và đặc biệt là có mối quan hệ xã hội; thủ đoạn phạm tội tinh vi; hành vi phạm tội thường diễn ra trong một thời gian dài rồi mới bị phát hiện...trong khi thời hạn tố tụng có hạn.
Từ thực tiễn thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp đối với tội phạm kinh tế, tham nhũng, chức vụ, nhiều bài học quý báu đã được rút ra, là tiền đề cho những giải pháp để tăng cường hiệu quả công tác này trong thời gian tới, cụ thể:
Một là, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng phải luôn đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của Đảng; bám sát chỉ thị của Bộ Chính trị; sự chỉ đạo, đôn đốc sát sao của Ban Chỉ đạo Trung ương (bao gồm đại diện các cơ quan nội chính Trung ương và đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao) và của cấp uỷ địa phương về công tác phòng, chống tham nhũng trong quá trình xử lý các vụ, việc tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp hoặc dư luận xã hội quan tâm.
Hai là, quan tâm kiện toàn về tổ chức bộ máy và lựa chọn, bố trí cán bộ trực tiếp đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Kiểm sát viên làm công tác này phải bảo đảm có năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, đặc biệt là phải có bản lĩnh và đạo đức nghề nghiệp trong sạch, vững vàng.
Ba là, các cơ quan chuyên trách và có thẩm quyền trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng cần chủ động, phối hợp chặt chẽ. Trong đó, VKSND phải tham gia ngay từ khi tiếp nhận nguồn tin về tội phạm và trong suốt quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo hướng tăng cường trách nhiệm công tố; chủ động, tích cực song hành cùng Cơ quan điều tra và trực tiếp thực hiện các hoạt động điều tra. Bảo đảm việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Tập trung làm rõ tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt và áp dụng các biện pháp để thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước.
Bốn là, phân hóa rõ vai trò, xác định người cầm đầu, lợi dụng chức vụ, quyền hạn phạm tội để xử lý nghiêm; đồng thời, có thể xem xét giảm nhẹ hoặc miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với đồng phạm có vai trò giúp sức, người thi hành, thực hiện nhiệm vụ theo chỉ đạo của cấp trên (bắt buộc phải thi hành) không có yếu tố vụ lợi mà khai báo thành khẩn, tự nguyện khắc phục hậu quả...
Năm là, làm tốt công tác tham mưu cho các cấp ủy Đảng về phòng ngừa tội phạm tham nhũng bằng các giải pháp “chống tham nhũng phải bắt đầu từ chống tiêu cực” như phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại cuộc họp Ban Chỉ đạo vào tháng 3/2021, được cụ thể hóa tại Phiên họp thứ 20 Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương ngày 05/8/2021. Trong đó, xác định rõ nội hàm của công tác chỉ đạo phòng, chống tiêu cực là xử lý các suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Do đó, công tác phòng, chống tham nhũng phải gắn liền, đồng bộ với công tác phòng, chống tiêu cực, nhất là chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.
4. Kết luận
Với chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, Cán bộ và công chức Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giang tiếp tục chủ động, tích cực thực hiện có hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và phối hợp với các cơ quan chức năng, cơ quan tiến hành tố tụng xử lý kiên quyết, triệt để, nghiêm minh tội phạm tham nhũng, góp phần vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng chung của Ngành và của đất nước./.
Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giang
Thông tin tuyển dụng, đấu thầu, thanh lý
