Nguyễn Văn A có được xét miễn khoản tiền nộp ngân sách?

Năm 2005, Nguyễn Văn A bị Tòa án nhân dân tỉnh B xử phạt 06 năm tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, phạt tiền sung quỹ Nhà nước 5.000.000 đồng, Nguyễn Văn A phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm.

Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật: Nguyễn Văn A đi thụ án đồng thời Cục Thi hành án dân sự tỉnh B đã ra quyết định thi hành án chủ động đối với Nguyễn Văn A, các khoản phải thi hành án gồm: tiền phạt sung quỹ Nhà nước 5.000.000 đồng và tiền án phí hình sự sơ thẩm 200.000 đồng. Tổng cộng, số tiền Nguyễn Văn A phải thi hành là 5.200.000 đồng.

Quá trình thi hành án, Cục Thi hành án tỉnh B đã thi hành được 700.000 đồng (trong đó có 200.000 đồng tiền án phí và 500.000 đồng tiền phạt). “Số tiền này do Cơ quan điều tra thu được trên người Nguyễn Văn A khi bắt quả tang, không liên quan đến hành vi phạm tội của A. Do vậy, được chuyển theo vụ án và bản án tuyên. Số tiền này là của Nguyễn Văn A không liên quan đến vụ án nên trả lại cho Nguyễn Văn A nhưng tạm giữ lại để đảm bảo thi hành án”. Trong quá trình thi hành án đối với A, Cục Thi hành án dân sự tỉnh B đã xác minh, được biết A đang đi thụ hình không có mặt ở địa phương nên Cục Thi hành án dân sự tỉnh B đã ra quyết định thu hồi toàn bộ quyết định thi hành án chủ động đối với A sau đó ủy thác thi hành án cho huyện T là nơi Nguyễn Văn A có hộ khẩu thường trú để thi hành khoản tiền phạt còn lại là 4.500.000 đồng đối với Nguyễn Văn A.

Tháng 5/2005, Chi cục Thi hành án dân sự huyện T nhận được quyết định ủy thạc của Cục thi hành án dân sự tỉnh B đồng thời Chi cục Thi hành án huyện T đã ra quyết định thi hành án chủ động đối với Nguyễn Văn A khoản phải thi hành là 4.500.000 đồng tiền phạt sung quỹ Nhà nước.

Quá trình xác minh tại địa phương được biết: Trước khi phạm tội, Nguyễn Văn A sống chung với bố mẹ, tài sản của gia đình không có gì. Sau khi ra trại, Nguyễn Văn A không về địa phương, gia đình và địa phương không biết A làm gì, ở đâu. Tháng 5/2015, Chi cục Thi hành án xác minh điều kiện thi hành án đối với Nguyễn Văn A thì được biết sau khi ra trại, A bỏ vào miền Nam làm nghề thợ xây nhưng không tích lũy được gì, nay về quê sống nhờ bố mẹ, tài sản của gia đình không có gì. Tháng 11/2015 Chi cục Thi hành án dân sự huyện T về xác minh điều kiện thi hành án của A, kết quả xác minh không có tài sản gì, địa phương cho biết giờ Nguyễn Văn A không có nghề phụ, sống phụ thuộc vào bốn sào ruộng nông nghiệp, thuộc diện hộ cận nghèo.

Tháng 12/2015, Chi cục Thi hành án dân sự huyện T lập hồ sơ đề nghị miễn khoản tiền thu ngân sách nhà nước 4.500.000 đồng đối với Nguyễn Văn A.

Quan điểm thứ nhất: Chi cục Thi hành án dân sự huyện T căn cứ khoản 1 điểm b Điều 61 Luật thi hành án dân sự sửa đổi bổ sung năm 2014 và Khoản 2 Điều 4 thông tư liên tịch số 12/2015/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC ngày 15/9/2015 của Bộ tư pháp, Bộ tài chính, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao thì Nguyễn Văn A đủ điều kiện miễn khoản tiền nộp ngân sách còn lại là 4.500.000 đồng.

Quan điểm thứ hai: việc Cục Thi hành án tỉnh B đã có quyết định thu hồi toàn bộ quyết định thi hành án đối với Nguyễn Văn A thì được hiểu mọi quan hệ pháp luật về thi hành án đối với Nguyễn Văn A đã được chấm dứt. Quyết định ủy thác cho huyện T để thi hành  và Chi cục Thi hành án huyện T nhận quyết định ủy thác sau đó ra quyết định lần đầu để Thi hành án là từ tháng 5/2005 đối với Nguyễn Văn A. Như vậy, điều kiện cần để xét miễn đối với A về số tiền còn lại 4.500.000 đồng là điểm b Khoản 1 Điều 61 Luật thi hành án dân sự sửa đổi bổ sung năm 2014 quy định “Kể từ ngày ra quyết định thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước có giá trị từ 2.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng”. Nhưng điều kiện đủ thì phải căn cứ vào điểm a Khoản 2 Điều 4 của thông tư 12 đó là: “Đã tích cực thi hành được một phần khoản thu nộp ngân sách Nhà nước”. Như vậy, kể từ khi Chi cục Thi hành án dân sự huyện T ra quyết định thi hành án về thời gian để xét miễn thì đủ nhưng việc thực hiện nghĩa vụ của Nguyễn Văn A chưa được thực hiện. Do vậy, Nguyễn Văn A không được xét miễn khoản nộp ngân sách do Chi cục Thi hành án dân sự huyện T đề nghị.

Tôi đồng nhất với quan điểm thứ hai. Rất mong các đồng nghiệp tham gia.

Dương Đức Thanh